Qadim zamonlardan to shu kungacha kundalik so‘zlashuv tilida «kedr» so‘zi turlicha talqin qilinadi. Livan kedri «haqiqiy kedr» sifatida hamisha odamlarning e’tiborini tortib kelgan. U muqaddas daraxt hisoblangan va Livanning gerbida ham o‘z aksini topgan. Rivoyatlarda aytilishicha, Sulaymon alayhissalom bu qimmatbaho davomi…
Qarag‘ay barglarining bir necha vazifasi bor. Shunday vazifalardan biri butun daraxt uchun ozuqa ishlab chiqarishdir. Barglarga karbonat angidrid gazi havodan, suv va mineral tuzlar esa tuproqdan keladi. Barglardagi xlorofill Quyosh energiyasini yutadi. Xlorofill Quyosh nurlari ta’sirida suv va karbonat angidrid davomi…
Boshqa daraxtlardan farqli o‘laroq, doimiy yashil daraxtlarning yaproqlari qishda ham to‘kilmaydi. Doimiy yashil daraxtlar ichida eng suyumlisi va mashhuri biz yangi yilda bezaydigan archadir. Bunday daraxtlar qatoriga qarag‘ay, savir (tuyadaraxt), oqqarag‘ay va kedr ham kiradi. Bu daraxtlarning barglari xazon bo‘ladigan davomi…
O‘simliklar hayotiga jiddiy xavf tug‘diradigan hol degidratatsiya — suvsirashdir. Shuning uchun ham o‘simliklarning po‘stloqdan boshqa barcha qismlari suv sarfini kamaytiradigan yog‘och qatlami bilan qoplangan bo‘ladi. Tana, shoxchalar va shoxlarni suvsirashdan po‘stloq himoya qiladi. Yaproqlarning tashqi yuzasi ko‘pincha mum qatlami, o‘ziga davomi…
Bahor oylarida daraxtlar yaproq yozadi va gullaydi. Ammo yaproqlar yozilishidan oldin o‘tgan yil kuzida tugilgan kurtak holida bo‘ladi. Aksariyat o‘simliklar kuzda yaproqlarini to‘kadi. Ko‘klam chog‘i esa yangi yam-yashil yaproqlar bilan qoplanadi va gullaydi. Bu azal-azaldan odamlarning e’tiborini tortib kelgan. Ammo davomi…
Daraxt tanasi yoki ildizining qobig‘i po‘stloq deb ataladi. Ammo uni po‘stloq deb atash noto‘g‘ri, chunki u tana yoki ildizning tashqi tomonidir. Ayrim hollarda uning qalinligini aniqlash ham qiyin. Negaki, palma kabi daraxtlarning po‘stlog‘i va yog‘ochi o‘rtasida aniq chegaraning o‘zi yo‘q. davomi…
Odam va hayvonlar tanasida qon aylanishiga uni haydaydigan kuchli nasos — yurak sababchi bo‘ladi. Shunday qilib, organizmning har bir hujayrasi o‘z hayot faoliyati uchun zarur bo‘lgan moddalarni oladi. Daraxtning har bir qismi ichdan ozuqa moddalari eritmasi — o‘simlik sharbati bilan davomi…
Daraxt uchta asosiy qismdan tarkib topadi. Ildizlari uni yerda tutib turadi, suv va mineral tuzlarni tuproqdan so‘rib olishiga yordam beradi. Tanasi va shoxlari yaproqlarga sharbat eltadi va ularni Quyoshga ko‘taradi. Yaproqlar butun o‘simlik uchun ozuqa moddalari ishlab chiqaradigan «fabrika»dir. Daraxt davomi…
O‘simliklarga ildiz, asosan, ikki narsa uchun kerak. Birinchidan, ular tuproqdagi tayanch vazifasini o‘taydi, ikkinchidan, tuproqdan suv va mineral tuzlarni yutadi. Aksariyat daraxtlarning ildizi tuproqda o‘sadi. Ular o‘simlikka o‘sishida yordam beradi. Ildizlar cho‘zilib, tarmoqlanib, tuproqqa kirib boraveradi va undan mineral moddalarni davomi…
Ko‘pincha daraxtlar, o‘t-o‘lanlar va boshqa o‘simliklar tong chog‘lari shudring bilan qoplangan bo‘ladi. Ularga shudring ham tushishi mumkin, ammo o‘simliklarning o‘zi ham suv ajratib chiqaradi yoki nafas oladi. Shunday qilib, o‘t ustidagi tomchilar yo shudring, yo suvning o‘simlik tanasidan bug‘lanishi (transpiratsiya)dir. davomi…