Энг чуқур океан қайси?

Океанлар кўп жиҳатдан ҳали-ҳануз жумбоқлигича қолмоқда. Биз уларнинг ёшини ҳам билмаймиз. Ер тараққиётининг дастлабки босқичларида океанлар ҳали пайдо бўлмагани ҳам эҳтимолдан холи эмас.

Инсон океанлар тубини тадқиқ қилмоқда. Океанлар туби 3 600 метр чуқурликкача юмшоқ лойқасимон чўкиндилар билан қопланган. Улар майда денгиз жониворларининг оҳактошга айланган скелетларидан таркиб топган. 6 км.дан ошадиган чуқурликлар майда қизғиш лойҳа билан қопланган ва у «қизил лой» деб аталади. Унинг таркибига ҳайвонлар скелети зарралари, майда ўсимликлар қолдиқлари ва вулқонлар кули киради.

Айни пайтда океанларнинг чуқурлигини ўлчаш учун сув остига товуш тўлқинлари юборилади, ундан эса акс садо қайтади. Товуш океан тубига етган ва унга урилиб қайтиб келган вакт ўлчанади. Ушбу вақт катталиги эса иккига бўлинади.

Шунга асосланиб, биз океанларнинг ўртача чуқурлигини ва энг чуқур жойларини кўз олдимизга келтирамиз. Энг чуқур океан Тинч океанидир, унинг ўртача чуқурлиги — 4 281 метр. Ҳинд океаниники — 3 963 м, Атлантика океаниники — 3926 м. Таққослаш учун бир мисол: Балтика денгизининг ўртача чуқурлиги, бор-йўғи — 55 метр.

Бугунги кунда энг чуқур жой Тинч океанида булиб, унинг чуқурлиги 11 022 метрни ташкил этади. Атлантика океанидаги Гуам ороллари яқинидаги бошқа бир чуқур жой эса 9 219 метрдир. Ўз майдонига кўра, кўпгина денгизлардан катта бўлган Гудзон кўрфазининг ўртача чуқурлиги 183 метрдан ошмайди.