Taqvimlar tarixiga bir nazar

Yil, oy, hafta va kunlar hisobini yuritish tizimi arabchada taqvim (to‘g‘rilash, to‘xtatish, baholash so‘zlaridan olingan), lotinchada kalendar (aslida “qarz daftari”dan kelib chiqqan) deb ataladi. U Quyosh, Oy va sayyoralarning ko‘rinma harakatiga, kun bilan tun almashinuviga, Oy o‘zgarishi va yil fasllarining davomi…

Oziq-ovqat qo‘shimchalari: ular haqida nimalarni bilishimiz zarur?

Ilmiy-texnik taraqqiyot bizga beqiyos imkon-imtiyozlar yaratdi. Shu bilan birga, boshqa jabhalar qatori, oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarishga yangicha yondashish talabini o‘rtaga qo‘ydi. Boisi, keyingi paytlarda ularning ayrimlari inson sog‘lig‘i va hayotiga tahdid sola boshladi. Bunga ko‘pincha yegulik va ichimliklarning ta’mini sun’iy davomi…

Tomlardagi yashil olam

Faraz qiling: siz sershovqin shaharda yashaysiz – ko‘p qavatli uylardan birida, yana deng, uning eng tepa qismidagi xonadonda yashaysiz. Ertalab uyqudan uyg‘ongach, boshpanangizni shamollatmoqchi bo‘lib derazani ochasiz. Shu asno beixtiyor o‘zingiznikidan pastroq uylar tomiga birrov nazar tashlaysiz. Nazar tashlaysizu, ilkis davomi…

Etti iqlimni bilasizmi?

Iqlim lotincha “klima” (“og‘ish”) so‘zidan kelib chiqqan. Fanga eramizdan oldingi II asrda yashagan Gipparx tomonidan kiritilgan. U Yerning odamlar istiqomat qiladigan qismini o‘n ikki bo‘lakka ajratgan. Yunon olimi Ptolomey bu miqdorni sakkiztagacha kamaytirgan. Lekin o‘z qalamiga mansub “Jo‘g‘rofiya”da iqlimlar nazariyasiga davomi…

Pullar, pullar, eh, pullar…

Pul forscha-tojikcha so‘z bo‘lib, mohiyatan baliq tangasi, aqcha, sarmoya, mablag‘, maosh, eskicha kitobiy tilda ko‘prik, oldi-sotdi va to‘lov muomalalarida narx-navo, qiymat ramzi bo‘lmish metall yoki qog‘oz belgi, ba’zi yerlarda yarim yoki bir tiyinga teng pul o‘lchovi birligi va shu miqdordagi davomi…

Buyuk Xitoy devori

Xitoyning shimoli-g‘arbiy qismida qad rostlagan, Sariq dengizdagi Lyaodun qo‘ltig‘idan boshlanib, g‘arb tomon cho‘zilgan bu mudofaa devori ko‘hna Chin me’morchiligining ulkan va noyob namunasidir. U miloddan avvalgi IV-III asrlarda hoqon Sin Shi Xuandiy farmoniga binoan, tashqi dushmanlar tajovuzidan saqlanish, chegaralarni mustahkamlash, davomi…


Maqolalar mundarijasi