Тақвимлар тарихига бир назар

Йил, ой, ҳафта ва кунлар ҳисобини юритиш тизими арабчада тақвим (тўғрилаш, тўхтатиш, баҳолаш сўзларидан олинган), лотинчада календарь (аслида “қарз дафтари”дан келиб чиққан) деб аталади. У Қуёш, Ой ва сайёраларнинг кўринма ҳаракатига, кун билан тун алмашинувига, Ой ўзгариши ва йил фаслларининг давоми…

Табиат ва коинот сабоқлари: бурга қутурса нима бўлади?

Бир замонлар Буюк Ипак йўли теграсида жойлашган, кейинчалик чўлқуварлар ва металлурглар диёри сифатида донг таратган Бекободнинг табиати ҳам ўзига хос. Айниқса, йилига ўртача 52 кун эсувчи кучли шамолининг таърифи бутун Марказий Осиёга кетган. Эни 9-40, узунлиги 70-75 километрлик “Фарғона дарвозаси” давоми…

Озиқ-овқат қўшимчалари: улар ҳақида нималарни билишимиз зарур?

Илмий-техник тараққиёт бизга беқиёс имкон-имтиёзлар яратди. Шу билан бирга, бошқа жабҳалар қатори, озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқаришга янгича ёндашиш талабини ўртага қўйди. Боиси, кейинги пайтларда уларнинг айримлари инсон соғлиғи ва ҳаётига таҳдид сола бошлади. Бунга кўпинча егулик ва ичимликларнинг таъмини сунъий давоми…

Томлардаги яшил олам

Фараз қилинг: сиз сершовқин шаҳарда яшайсиз – кўп қаватли уйлардан бирида, яна денг, унинг энг тепа қисмидаги хонадонда яшайсиз. Эрталаб уйқудан уйғонгач, бошпанангизни шамоллатмоқчи бўлиб деразани очасиз. Шу асно беихтиёр ўзингизникидан пастроқ уйлар томига бирров назар ташлайсиз. Назар ташлайсизу, илкис давоми…

Етти иқлимни биласизми?

Иқлим лотинча “клима” (“оғиш”) сўзидан келиб чиққан. Фанга эрамиздан олдинги II асрда яшаган Гиппарх томонидан киритилган. У Ернинг одамлар истиқомат қиладиган қисмини ўн икки бўлакка ажратган. Юнон олими Птоломей бу миқдорни саккизтагача камайтирган. Лекин ўз қаламига мансуб “Жўғрофия”да иқлимлар назариясига давоми…

«Ziyouz викторинаси»да берилган савол-жавоблар (1001-1100)

1001. Леонид Илич Брежнев СССР олий кенгаши бош котибилиги вақтида сочи тўкилаётганидан шикоят қилиб шахсий врачидан шу соҳадаги энг яхши олим мутахассисларни тўплашни сўрайди. Соч тўкилиши ва унинг муаммолари билан илмий шуғулланувчи 12 та олимдан иборат шифокорлар гуруҳи Брежнев хизматига давоми…

Пуллар, пуллар, эҳ, пуллар…

Пул форсча-тожикча сўз бўлиб, моҳиятан балиқ тангаси, ақча, сармоя, маблағ, маош, эскича китобий тилда кўприк, олди-сотди ва тўлов муомалаларида нарх-наво, қиймат рамзи бўлмиш металл ёки қоғоз белги, баъзи ерларда ярим ёки бир тийинга тенг пул ўлчови бирлиги ва шу миқдордаги давоми…

«Ziyouz викторинаси»да берилган савол-жавоблар (901-1000)

901. Франциянинг йирик реклама агентлиги мутахассиси Жак Сегал шундай деган эди: Бундан бир неча ўн йил олдин ўртамиёна хаваскор рассом ва етук реклама агентининг учрашганлигини унутиб бўлмайди. Улар биргаликда бутун дунёни эгаллашга бир баҳя қолган. Менга уларнинг иккаласини ҳам айтинг. давоми…

«Ziyouz викторинаси»да берилган савол-жавоблар (801-900)

801. Бу рўйхатдан фақат 3 та Европа давлатлари пойтахти ўрин олган. Швеция пойтахти 67-ўринда, Францияники 71-ўринда, Дания пойтахти 72-ўринда. Бу рўйхатда инсонлар номи ҳам учрайди. Бу қайси рўйхат? Жавоб: Менделеев даврий жадвали. Унда 3 давлат пойтахтининг эски номига қўйилган элементлар давоми…

Буюк Хитой девори

Хитойнинг шимоли-ғарбий қисмида қад ростлаган, Сариқ денгиздаги Ляодун қўлтиғидан бошланиб, ғарб томон чўзилган бу мудофаа девори кўҳна Чин меъморчилигининг улкан ва ноёб намунасидир. У милоддан аввалги IV-III асрларда ҳоқон Син Ши Хуандий фармонига биноан, ташқи душманлар тажовузидан сақланиш, чегараларни мустаҳкамлаш, давоми…


Мақолалар мундарижаси