Bu o‘simlikning ilmiy nomi «agava»dir, sabur deyilishi esa xatodir! Ko‘plar uni yuz yoshga kirganda gullaydi, deb hisoblashadi. Asl gap shundaki, uning gullashi har bir saburning o‘ziga xos xususiyatlari va u o‘sayotgan shart-sharoitga bog‘liqdir. Juda issiq mamlakatlarda sabur bir necha yilda davomi…
Eng mayda gulli o‘simlik tomirsiz volfiya sanaladi. Bu o‘simlikning eni bir millimetrdan oshadigani ham ahyon-ahyon uchraydi. Baqato‘nlar oilasiga mansub volfiyaning tomiri yo‘q, u hovuzlardagi suv yuzini kofe quyqumiga o‘xshash jigarrang yupqa pardasi bilan to‘sib, kun kechiradi. Volfiyaning yaproqlari ham bo‘lmaydi. davomi…
Gullar, albatta, ko‘zlarini yummaydi, mushaklari charchamaydi, ammo ular ham biz kabi dam olishi zarur. Ular ham tunda uxlashadi. Kun bo‘yi quyosh nurlaridan oziq olib, o‘sadi. Quyosh bo‘lmasa, tunda o‘simliklarda hech qanday jarayon yuz bermaydi. Ular «ishlamaydi» va kunni kutib uxlaydi.
Har bir tirik organizm o‘zini takror yaratadi. Gullarda bu jarayon quyidagicha kechadi. Har bir gul to‘rt asosiy qismdan iborat. Avvalo, bu kosachabargdan tashkil topgan yashil tashqi gulkosadir. Kosachabargning ichida gultoj bo‘ladi. Gultojning ichida esa urug‘ni tarkib toptiradigan a’zolar joylashadi. Gulning davomi…
Ne ajabki, biz umuman gulligini bilmasdan qaysidir o‘simlikning «gulidan» zavqlanamiz! Bordiyu biz o‘simlikdagi yorqin rangli o‘simtani gul deb hisoblasak, unda katta xato qilgan bo‘lamiz. Masalan, bahorda ochiladigan qizilgulning «gultoji» hech qachon gultoj emas. Boshqa tomondan olganda, maysa uchidagi soqolli popuk davomi…
Shimol o‘lkalarida, botqoqliklarda, torf va mox bosgan maydonlarda muxolovkaga yaqin urug‘dosh — rosyanka o‘sadi. Uning asosiy maqsadi — o‘ljasini yelimlab qo‘yish. Rosyanka sirtdan muxolovkaga o‘xshaydi, ammo uning tikanlari yo‘q, och-qizil tukchalarida yopishqoq suyuq tomchilari yaltirab turadi. Chanqog‘ini bostirmoqchi bo‘lgan hasharotlarni davomi…
Bu sira o‘simliklar orasida Amerika sarratseni anchagina mashhurdir. Kanadada keng tarqalgan bu o‘simlikni askar krujkasi, shayton botinkasi, ovchi burg‘usi, kuvacha o‘simlik deb ham atashadi. Uning keyingi nomi juda mos tushgan, chunki yalang‘och poyasi atrofida katta bo‘lib ochiladigan qizil gul rostakamiga davomi…
Haqiqiy qalampir ilmiy nomi Piper Nigrum o‘simlikdan olinadi. Ammo garmdorining boshqa ko‘pgina turlari turli oilalarga mansub o‘simliklardan olinadi. Masalan, qizil qo‘zoqli qalampir bor. Ular qo‘zoqlilar turiga mansub. Shuningdek, kayen va tabasko garmdorilari ham mavjud. Garmdorining yana bir turi pimiyentosni yog‘da davomi…
Tabiatda turli-tuman o‘t o‘simliklar bor. Shuning uchun ularning aksariyati tibbiyotda va atir-upa ishlab chiqarishda qo‘llanayotganidan ajablanmasa ham bo‘ladi. O‘t-o‘lanlar keng qo‘llaniladigan yana bir soha kulinariyadir. Hammaga ma’lumki, qiyomiga yetmay pishirilgan taomni ham turli xil ziravorlarni qo‘shish bilan tansiq ne’matga aylantirib davomi…
Tamaki iqlimi mo‘tadil issiq mamlakatlarda yaxshi o‘sadi. U bizning sharoitda ham o‘sadi. Tamaki yaproqlari katta va yumaloq bo‘ladi. Undan chekiladigan modda olish uchun dastlab quritiladi, so‘ngra bir joyga xirmon qilib yig‘iladi. U shu yo‘l bilan achitiladi. Natijada yaproqlari malla va davomi…