Моллюска нима?

Юмшоқтан ва зирҳли ҳайвонлар моллюскалар деб аталади. Зирҳли моллюскаларнинг жуда кўп тури мавжуд. Баъзи моллюскаларнинг зирҳи бир-бирига туташ икки чиғаноқдан таркиб топган. Бу тоифа моллюскалар қўштабақалилар дейилади. Бу тоифага тановул қилса бўладиган денгиз моллюскалари (тразинька, венерка), устрицалар, гребенлар, қўштабақали моллюскалар давоми…

Дунёдаги энг катта шаршаралар қайсилар?

Шаршара юксакликдан пастга оқиб тушадиган сув оқимидир. Агар сув ҳажми оз бўлса, шаршара «каскад», кўп бўлса, «катаракт» деб аталади. Айрим шаршаралар юз метрлаб баландликдан яхлит ва энсиз оқим бўлиб пастга тушади. Бошқалари эса камардан ошиб ўтадиган сувнинг мўллиги ва энлилиги давоми…

Устрицалар дурни қандай қилади?

Тахминан 4000 йил бурун хитойлик аллақандай балиқчи очлигини устрица еб қондирмоққа журъат этади. У бир нечта чиғаноқни очади, айни балиқчи қаҳрабони биринчи бўлиб топган одам бўлса ажаб эмас. Дурлар ҳам устрица чиғаноғи ички томонини қоплаб турган садаф сингари бир хил давоми…

Нега дарёлар тошади?

Кучли жалалар ёки узоқ ёққан ёмғирлар дарёлардаги сув миқдорини кўпайтиради. Натижада уларнинг ўзани сувни сиғдира олмай қолади. Шунда жилға ёки катта ариқ ўз қирғогидан тошиб, атрофдаги ҳудудларни босади. Сув тошқини катта талофатлар келтиради. Кўпинча сув ўзи босган ерларнинг ҳосилдор қатламини давоми…

Саккизоёқ қандай ҳаракатланади?

Саккизоёқлар моллюскаларнинг «бошоёқлилар» гуруҳига мансуб бўлиб, уларнинг оёғи чўзинчоқдир, қўлга ўхшаш пайпаслагичлари боши атрофида ўсиб чиқади. Саккизоёқнинг исми жисмига монанд. Гарчи саккизоёқ ҳайвонот дунёсининг «моллюскалар» деб аталган гуруҳига киритилса-да, у мана шу гуруҳга кирадиган венерка ва устрицаларга мутлақо ўхшамайди. Ҳаммасидан давоми…

Энг катта дарёлар қайсилар?

Дунёдаги энг узун дарё Нилдир. Унинг узунлиги 6 670 км бўлиб, Судан ва Миср (Африка) ҳудудларидан оқиб ўтади. Узунлиги бўйича иккинчи ўринда Жануби Америкадаги Амазонка дарёси туради, унинг узунлиги — 6 275 км. Амазонка энг серсув дарёдир. Унинг ирмоқлари, яъни давоми…

Кальмар қандай ҳайвон?

Колумб денгиз кенгликларини кезиб юрган пайтларда сувдан отилиб чиқиб, кемани чўктирадиган ёки денгизчини океан тубига тортиб кетадиган қўли узун баҳайбат махлуқлар ҳақидаги тарихни эшитиш мумкин эди. Бундай ҳикоялар муболағага асосланган. Бундай баҳайбат махлуқлар ҳеч қачон учрамаган, денгизчилар бизнингча, ўшанда улкан давоми…

Нил жумбоғи нима?

Африкадаги катта дарё Нилнинг жумбоғи тўғрисида эшитган бўлсангиз керак. Ҳар ҳолда дарё билан боғлиқ бир ҳол одамларни минг йиллар давомида ташвишга солиб келган. Ҳар йилнинг июлидан бошлаб, Нилнинг сатҳи кўтарила боради ва октябрь ойига бориб, сув сатҳи май ойидагига нисбатан давоми…

Ўргимчаклар нима учун ўз тўрига ўралиб қолмайди?

«Меникида меҳмон бўлмайсанми?» деб сўради ўргимчак чивиндан. Айёр ўргимчак жуда ақлли, шундай эмасми? Биладики, у тўр орасида чувалашиб қолади, кечга бориб мазза қилиб овқатланади. Елимшак тола чивинлар учун қопқон вазифасини ўтаса, хўш, ўргимчакларнинг нега ўзлари ўша ерга ўралиб қолмайди. Жавоб давоми…

Сув тоққа қараб оқиши мумкинми?

Агар қўлингиздан китоб чиқиб кетса, у ерга тушади! Бунинг сабабчиси ернинг тортиш кучидир. Бу куч барча предметларни Ернинг марказига қараб тортади. Тушиб кетган китобни қайта қўлга олишингиз билан унинг ташқи кўриниши мутлақо ўзгармаганини кўришингиз мумкин. Чунки у — қаттиқ. Агар давоми…


Мақолалар мундарижаси