Юмшоқтан ва зирҳли ҳайвонлар моллюскалар деб аталади. Зирҳли моллюскаларнинг жуда кўп тури мавжуд. Баъзи моллюскаларнинг зирҳи бир-бирига туташ икки чиғаноқдан таркиб топган. Бу тоифа моллюскалар қўштабақалилар дейилади. Бу тоифага тановул қилса бўладиган денгиз моллюскалари (тразинька, венерка), устрицалар, гребенлар, қўштабақали моллюскалар давоми…
Тахминан 4000 йил бурун хитойлик аллақандай балиқчи очлигини устрица еб қондирмоққа журъат этади. У бир нечта чиғаноқни очади, айни балиқчи қаҳрабони биринчи бўлиб топган одам бўлса ажаб эмас. Дурлар ҳам устрица чиғаноғи ички томонини қоплаб турган садаф сингари бир хил давоми…
Тирик организмларни муҳофаза этадиган ўранчиқ турларининг қанчалигини тасаввур эта оласизми? Ёнғоқ пўчоғи, тухум пўчоғи, тошбақа ва денгиз чиғаноғи зирҳи, шиллиққуртлар чиғаноғи ва ҳоказо. Чиғаноқ — тирик органни қоплаб турувчи мустаҳкам қатлам. У ё унинг эгаси ёки ота-онаси томонидан қилинади. Чиғаноқ давоми…
Сиз ерда жуда секин ҳаракатланаётган шиллиққуртни кўрган ва ия, унинг бирорта ҳам оёғи кўринмайди, қай тариқа юраркин, дея ўйга ботган бўлсангиз керак. Гап шундаки, шиллиққурт танасининг пастки қисми фақат «оёқдан» иборат! Бу оёқлар ясси ва силлиқ бўлиб, унинг мушаклари шиллиққуртга давоми…
Агар сиз бирор гал денгизда бўлиб, тўлқинқайтаргич ғовлар, юмалоқ катта тошлар, ҳимоя деворлари ёнидан юрган бўлсангиз, чиғаноқ-ёпишқоқларни кўрган бўлсангиз керак. Тўлқинқайтаргич ғовлар ва юмалоқ катта тошларда сиз кўрган ана шу «қатлам» миллионлаб чиғаноқ-ёпишқоқлардан таркиб топган. Чиғаноқ-ёпишқоқ оддий кичкина моллюскадир. Улар давоми…
Агар ўз чиғаноғида ётган, очилиб қолган устрицага қарасангиз, бу жониворнинг жуда кўп функцияларни бажаришига ишонишингиз қийин. Келинг, устрицани диққат билан ўрганайлик ва унинг ҳаётига разм солайлик. Атроф муҳитга боғлиқ равишда шакли, катта-кичиклиги ва чиғаноғи билан фарқланадиган устрицаларнинг 100 дан ошиқ давоми…
Бирор марта қовурилган тароқчалардан овқат тановул этганмисиз? Тақсимчангиздаги майда чорсиларга қараб, буларни нега сувда кўрмаган эканман, деб ҳайрон қолган бўлсангиз керак? Чорси тўғралган гўшт тарзида учрайдиган бу жонивор нима ўзи? Ҳақиқатан ҳам «тароқча» номи билан сотиладиган ҳамда сиз ейдиган тароқча давоми…
Агар сиз денгизда олти юз метр қуйига шўнғисангиз, сувости қояларида наутилуснинг чиройли бежирим бурама чиғаноқлари ёки садафдор кемачаларни кўрасиз. Улар олимлар диққатини нафақат чиройи, балки шакли билан ҳам қизиқтириб келади. Наутилус чиғаноғи елкаси томонга буралган ва кўндаланг тўсиқлар билан бир давоми…