11—13 asrlar Yevropa uchun gullab-yashnash va barqarorlik davri bo‘lganligini yaxshi bilamiz. Biroq, shunday bo‘lsada, ko‘plab Yevropa qirollari kuchli amaldorlarning qarama-qarshiliklariga duch kelar, yoki qo‘shni davlatlar bilan bo‘ladigan o‘zaro hududiy mojarolar domiga tortilar edi. 1070 yildan to 1120 yilga qadar Germaniyani davomi…
Angllar va sakslar Rim imperiyasini bosib olganlaridan 500 yil o‘tib bu imperiyaga (biroq, endilikda u franklar imperiyasi deb atalardi) yana boshqa shimoliy qabilalar hujum qildilar. Bu bosqinchi majusiylar nasroniylar zaminini taladilar va vayron qildilar. Tarix takrorlandi. Bu galgi bosqinchilar Norvegiya davomi…
Biz nimagadir Britaniya hamisha Yevropaning bir qismi bo‘lgan degan mulohazaga ko‘nikib qolganmiz. Biroq, aslida sira ham bunday emas. U eramizdan avvalgi 1 asrga qadar Yevropaga qarashli emasdi. Rimliklar Britaniyani bosib olishgan va u haqda Yevropada hech kim bilmasdi ham. Britaniyaning davomi…
Karl o‘zining zabt etuvchi yurishlarini davom ettirdi, biroq u zobitlik bilan birga missionerlik faoliyatini ham qo‘shib olib borardi, ammo uning bu faoliyati o‘ta qattiq qo‘llik bilan amalga oshirilardi. Shimoliy Germaniyada Britaniyaga ko‘chib o‘tishni xohlamagan sakslar yashashardi. Karl ularni o‘ziga bo‘ysindirib davomi…
8 asr boshlarida Yevropa qirolliklari go‘yo xavfu-xatarlardan xoli edi. Ammo oradan 100 yil o‘tib hamma narsa o‘zgarib ketdi. 711 yilda Vestgot qirolligiga mavrlar (shimoliy Afrika qabilalari) va arablardan iborat musulmon qo‘shinlari kirib keldilar. 720 yilga kelib ular vestgotlarni batamom tor-mor davomi…
Eramizdan avvalgi 1 asrda G‘arbiy Yevropaning deyarli butun hududini band etgan qadimiy qabilalar keltlar yoki gallar deb atalgan. Garchi ularda monarx timsolidagi oliy hukumat, davlatchilik bo‘lmasada, ular o‘zlarining ma’naviy dohiylari — kohin druidlarga bo‘ysinganlar. Kohin druidlar qurbonlik qilish marosimlarini boshqarishar, davomi…
Britaniyaning kelt aholisi Rim madaniyatidan bahramand bo‘lgan chog‘da Irlandiyadagi ularga qondosh qabilalar o‘ziga xos kelt an’analariga sodiq qoldilar. Keltlarning o‘z qirollari bo‘lib, ular qal’a devorlari bilan o‘rab olingan istehkomlardan turib mamlakatni boshqarishardi. Vaqt-vaqti bilan skottlar Britaniyaning g‘arbiy sohillari bo‘ylab cho‘zilgan davomi…
Evropada germanlar ko‘payib ketishidan ancha avval u yerga keltlar kelgandi. Ularni gallar yoki galatlar deb atashgan. Kelt qabilalari Yevropa bo‘ylab 3 ming yil avval tarqalgan. Temir asri o‘rtalariga kelib, eramizdan avvalgi 600 yil bilan Rim imperiyasi vujudga kelgan davr o‘rtasida davomi…
10 asr o‘rtalarida nasroniylik katolitsizm va pravoslaviyaga asta-sekin ajrala boshladi. 1054 yildan keyin, papa Lev 9 Vizantiya imperiyasi cherkovini la’natlagach, pravoslaviya mustaqil yo‘nalish sifatida butunlay ajralib chiqdi. Avval boshdanoq pravoslaviyaning yagona markazi bo‘lmagan, chunki Vizantiyadagi cherkov hokimiyati imperiyaning eng katta davomi…
O‘rta asrlarda nasroniy missionerlar oxir-oqibatda Yevropaning eng olis chekkalarigacha yetib borishadi. Hamda yevropaliklarni nasroniylikka kiritish bo‘yicha bir necha yuz yillar davom etgan ishni poyoniga yetkazishadi. Zero, oddiy xalq nimaga e’tiqod qilganini aniq aytish qiyin. Aftidan, o‘sha zamonlarda hozirgiga qaraganda ko‘proq davomi…