Mo‘jiza kitob: Bolalar uchun universal entsiklopediya. Uch jildlik (Tuzuvchi N. Nikolayeva. 1998 y.)
«Mo‘jiza kitob» o‘ta noyob nashr hisoblanib, u bolalar uchun chiqarilgan avvalgi entsiklopediyalardan keskin farq qiladi. Kitobdagi barcha materiallar sodda va ommabop tilda ifodalangan bo‘lib, mavzu jihatidan turli bo‘limlarga ajratilgan. Shunisi e’tiborliki, kitobdagi ma’lumotlar muayyan tizim asosida bolaning dunyoni idrok qilish qobiliyatiga, yosh xususiyatlariga muvofiq tarzda tartiblangan. Undan maktabgacha yoshdagi bolalardan tortib o‘rta maktab o‘quvchilarigacha bemalol foydalanishlari mumkin.
Mazkur uch jildlik qomus bolalarning maktab dasturlarini o‘zlashtirishlari hamda o‘z bilimlarini har tomonlama oshirishlari uchun eng samarali omil bo‘lishi shubhasiz.
Muskat yong‘og‘i eng yaxshi va mashhur ziravorlardan biridir. U qattiq yadro — «danak» — tropik mevasidan iborat. Muskat yong‘og‘ining 80 turdan ortiq daraxt va butalari bor. Ular, asosan, Filippin, Molukka orollari va Braziliyada o‘sadi. Ularning ichida keng tarqalgani va amaliy davomi…
Sakura butog‘i Yaponiya ramzidir. Sakura ba’zan yapon olchasi deb ham ataladi. Bu daraxtning bo‘yi 5 — 8 metr, shox-shabbalari kulrang-malla tusdadir. Yaproqlari cho‘zinchoq tuxumsimondir, daraxtning tepa qismidagi barglar yanada cho‘zilgan bo‘ladi va gilos barglarini eslatadi. Gullari pushti-qizil yoki ochiq pushti davomi…
Zaytun doimiy yashil daraxt (yoki buta) bo‘lib, yovvoyi holda o‘sadi. U bundan to‘rt ming yildan oshiq vaqt muqaddam Suriya va Egey dengizi orollarida madaniylashtirilgan, keyinchalik O‘rta Yer dengizi atrofiga tarqalgan. Ko‘pgina xalqlar ushbu ajoyib mevali va manzarali daraxtni muqaddas deb davomi…
Yovvoyi olma inson o‘z taraqqiyotining ilk damlaridanoq nazar qilgan o‘simliklar dunyosi vakillari qatoriga kiradi. Yovvoyi olmaning yoshi nechada? Uning qazishmalar chog‘ida topilgan, diametri 15 mm. lik mitti mevasi Yer qa’rida olti ming yil yotgan ekan. U Germaniyaning Xeylbronn shahridan uncha davomi…
Apelsin — po‘rtaxolning vatani qayer ekanini hech kim bilmaydi. Garchi u ayni paytda dunyoning iqlimi issiq barcha mamlakatlarida o‘stirilsa ham, yaqin-yaqinlargacha unchalik keng tarqalmagan edi. Garchi yunonlar va rimliklar po‘rtaxolni bilishgan bo‘lsa ham, u Hindistondan G‘arbiy Osiyoga, so‘ngra Yevropaga olib davomi…
Ko‘pchilik oq qayinni Rossiyaning ramzi deb biladi. Dunyoning hech bir mamlakatida Rossiyadagichalik bunday tanasi oq, mayda shoxlari ingichka, yaproqlari mayda va nozik daraxt ko‘p bo‘lmasa kerak. Bu daraxt odamlarda hissiyotni tug‘yon urdiradigan darajada go‘zal va nozikdir. Shoirlar unga atab she’rlar davomi…
Ko‘pgina dasturxonlarga nonushtaga suyumli taom sifatida greypfrut tortiladi. U qanday qilib kundalik yemakka aylanib qolganini bilib qo‘yish ziyon qilmaydi. Ammo uning qayerdan paydo bo‘lgani hamon sirligicha qolmoqda. «Pompelmus» (pumelo) yoki «jannat olmasi» deb ataladigan bir meva bor. U greypfrutdan ancha davomi…
Daraxtlar yashil o‘simliklardir. Ularning ham boshqa yashil o‘simliklar singari ildizi, poyasi, yaproqlari va urug‘lari bo‘ladi. Daraxtlar yashil o‘simliklar ichida eng ko‘hnasidir. AQShning shimoli-g‘arbidagi ayrim sekvoyyalarning yoshi 4000 yildan oshadi. Bu daraxtlar Kolumb Amerikani kashf etgan davrlarda ham xuddi shu ko‘rinishda davomi…
Ko‘pchiligimiz palmani manzarali daraxt deb bilamiz. Suratlarda uni ayrim shaharlarning ko‘chalarida yoki tropik plyajlar oldida o‘sib yotgan holda hammamiz ko‘rganmiz, albatta. Aslida to‘rt mingga yaqin turli-tuman palmalar bor, ular orasida insonga juda katta foyda keltiradiganlari ham yo‘q emas. Foydali palmalarning davomi…
Yozda barcha daraxtlarning rangi bir xil — yashil bo‘ladi. Albatta, yashil rangning ham nozik turlari bo‘ladi, ammo barcha yaproqlarga bitta cho‘tka bilan bo‘yoq surilganga o‘xshaydi. Kuzga borib esa yashil yaproqlar turli ranglarga bo‘yaladi. Bu ranglar qayerdan paydo bo‘ladi? Yaproqlarning rangi davomi…