Mo‘jiza kitob: Bolalar uchun universal entsiklopediya. Uch jildlik (Tuzuvchi N. Nikolayeva. 1998 y.)
«Mo‘jiza kitob» o‘ta noyob nashr hisoblanib, u bolalar uchun chiqarilgan avvalgi entsiklopediyalardan keskin farq qiladi. Kitobdagi barcha materiallar sodda va ommabop tilda ifodalangan bo‘lib, mavzu jihatidan turli bo‘limlarga ajratilgan. Shunisi e’tiborliki, kitobdagi ma’lumotlar muayyan tizim asosida bolaning dunyoni idrok qilish qobiliyatiga, yosh xususiyatlariga muvofiq tarzda tartiblangan. Undan maktabgacha yoshdagi bolalardan tortib o‘rta maktab o‘quvchilarigacha bemalol foydalanishlari mumkin.
Mazkur uch jildlik qomus bolalarning maktab dasturlarini o‘zlashtirishlari hamda o‘z bilimlarini har tomonlama oshirishlari uchun eng samarali omil bo‘lishi shubhasiz.
Kuchli jalalar yoki uzoq yoqqan yomg‘irlar daryolardagi suv miqdorini ko‘paytiradi. Natijada ularning o‘zani suvni sig‘dira olmay qoladi. Shunda jilg‘a yoki katta ariq o‘z qirg‘ogidan toshib, atrofdagi hududlarni bosadi. Suv toshqini katta talofatlar keltiradi. Ko‘pincha suv o‘zi bosgan yerlarning hosildor qatlamini davomi…
Sakkizoyoqlar mollyuskalarning «boshoyoqlilar» guruhiga mansub bo‘lib, ularning oyog‘i cho‘zinchoqdir, qo‘lga o‘xshash paypaslagichlari boshi atrofida o‘sib chiqadi. Sakkizoyoqning ismi jismiga monand. Garchi sakkizoyoq hayvonot dunyosining «mollyuskalar» deb atalgan guruhiga kiritilsa-da, u mana shu guruhga kiradigan venerka va ustritsalarga mutlaqo o‘xshamaydi. Hammasidan davomi…
Dunyodagi eng uzun daryo Nildir. Uning uzunligi 6 670 km bo‘lib, Sudan va Misr (Afrika) hududlaridan oqib o‘tadi. Uzunligi bo‘yicha ikkinchi o‘rinda Janubi Amerikadagi Amazonka daryosi turadi, uning uzunligi — 6 275 km. Amazonka eng sersuv daryodir. Uning irmoqlari, ya’ni davomi…
Kolumb dengiz kengliklarini kezib yurgan paytlarda suvdan otilib chiqib, kemani cho‘ktiradigan yoki dengizchini okean tubiga tortib ketadigan qo‘li uzun bahaybat maxluqlar haqidagi tarixni eshitish mumkin edi. Bunday hikoyalar mubolag‘aga asoslangan. Bunday bahaybat maxluqlar hech qachon uchramagan, dengizchilar bizningcha, o‘shanda ulkan davomi…
Afrikadagi katta daryo Nilning jumbog‘i to‘g‘risida eshitgan bo‘lsangiz kerak. Har holda daryo bilan bog‘liq bir hol odamlarni ming yillar davomida tashvishga solib kelgan. Har yilning iyulidan boshlab, Nilning sathi ko‘tarila boradi va oktyabr oyiga borib, suv sathi may oyidagiga nisbatan davomi…
«Menikida mehmon bo‘lmaysanmi?» deb so‘radi o‘rgimchak chivindan. Ayyor o‘rgimchak juda aqlli, shunday emasmi? Biladiki, u to‘r orasida chuvalashib qoladi, kechga borib mazza qilib ovqatlanadi. Yelimshak tola chivinlar uchun qopqon vazifasini o‘tasa, xo‘sh, o‘rgimchaklarning nega o‘zlari o‘sha yerga o‘ralib qolmaydi. Javob davomi…
Agar qo‘lingizdan kitob chiqib ketsa, u yerga tushadi! Buning sababchisi yerning tortish kuchidir. Bu kuch barcha predmetlarni Yerning markaziga qarab tortadi. Tushib ketgan kitobni qayta qo‘lga olishingiz bilan uning tashqi ko‘rinishi mutlaqo o‘zgarmaganini ko‘rishingiz mumkin. Chunki u — qattiq. Agar davomi…
Ikki yil! Bir tomchi qonsiz, qornini bir to‘ydirib olsa bas! Zulukning bo‘g‘zida uchta jag‘io‘tmas lappaklari bor. Zuluk terini andak tilib, qonni shimadi. Uning so‘lak bezlari bu paytda qon quyulishiga imkon bermaydigan girudin moddasi ajratib chiqaradi. Shu sababli qon hech bir davomi…
Meduza hayotning dengizda topilgan eng g‘alati shakllaridan biridir. Avvalambor u baliqqa o‘xshamaydi! Uning skeleti yo‘q va shu boisdan u umurtqasiz hayvonlarning katta sinfiga kiradi. Meduzaning o‘ndan to‘qqiz qismi asosan oshqozon bo‘shlig‘idan iborat bo‘lgan yelimshaksimon moddadan tarkib topgan. Mabodo meduzani suvdan davomi…
Mabodo, geyzerdan tashqariga katta suv oqimi otilib chiqmaganida ham, u tabiatning eng qiziqarli mo‘jizalaridan biri bo‘lib qolaverar edi. Geyzer haqiqatan ham hayratlanarli qaynoq suv bulog‘idir. Bunday suv bulog‘i qaydan paydo bo‘ladi? Nega uning suvi issiq? Uni favvora bo‘lib otilib chiqishga davomi…