Mo‘jiza kitob: Bolalar uchun universal entsiklopediya. Uch jildlik (Tuzuvchi N. Nikolayeva. 1998 y.)
«Mo‘jiza kitob» o‘ta noyob nashr hisoblanib, u bolalar uchun chiqarilgan avvalgi entsiklopediyalardan keskin farq qiladi. Kitobdagi barcha materiallar sodda va ommabop tilda ifodalangan bo‘lib, mavzu jihatidan turli bo‘limlarga ajratilgan. Shunisi e’tiborliki, kitobdagi ma’lumotlar muayyan tizim asosida bolaning dunyoni idrok qilish qobiliyatiga, yosh xususiyatlariga muvofiq tarzda tartiblangan. Undan maktabgacha yoshdagi bolalardan tortib o‘rta maktab o‘quvchilarigacha bemalol foydalanishlari mumkin.
Mazkur uch jildlik qomus bolalarning maktab dasturlarini o‘zlashtirishlari hamda o‘z bilimlarini har tomonlama oshirishlari uchun eng samarali omil bo‘lishi shubhasiz.
Shved vikinglari ko‘proq o‘z vatanlaridan janubga tomon suzishgan. Dastlab ular Boltiq dengizida teri, qullar, yog‘och, hamda asal bilan savdo-sotiq qilishgan. Keyinchalik esa katta daryolar orqali tobora yuqoriga suzib borishgan. Ko‘plab vikinglar Novgorod yoki Pskov kabi shaharlarda o‘troq bo‘lib qolib ketganlar. davomi…
Qadimgi Rimda tomoshabinlar dilini xushnud etish uchun gladiatorlar jangi o‘tkazilgan. Bu akrobatlar, dorbozlar chiqishlari yoki musiqiy va teatr tomoshalari singari odatiy hol bo‘lgan. Farqi shuki, gladiatorlar janglari albatta qon to‘kish bilan tugagan. Bir gladiator boshqasini o‘ldirgan. Ommaga bunday tomosha yoqar davomi…
Qizilishtonning daraxtni to‘q-to‘qlatib o‘yayotganini ko‘rganimizda ko‘pchiligimiz u ozor beryapti, deb o‘ylaymiz. Afsuski, buning hammasi aksincha. Qizilishton bu harakati bilan daraxtning o‘sishiga yordam beradi. Qizilishton daraxtlarda yashaydigan qush. Ular ovqatini ham daraxtlardan topadi. Daraxt po‘sti tagiga qo‘ng‘iz va hasharotlar bekinib olgan davomi…
Ma’lumki, qadimgi Misr barcha davrlar va xalqlarning eng yuksak tsivilizatsiyalaridan edi. Odamlar ko‘p vaqtdan buyon qadimgi Misr obidalari, imoratlarini, shuningdek, turli-tuman xazinalarini qazish ishlarini olib bormoqdalar. Binolardan va boshqa buyumlardan noma’lum yozuvlarni topganlar, biroq ularni hech kim o‘qiy olmagan. Go‘yo davomi…
Tuyaqush juda g‘alati qush. Uning hayoti haqida ko‘p qiziqarli hikoyalar yuradi, ammo ularning hammasi ham haqiqatga to‘g‘ri kelmaydi. Qo‘rquvga tushgan tuyaqush boshini qumga tiqib oladi. Mana shu damda unga yaqin kelib, bemalol ushlab olish mumkin, degan fikr juda keng tarqalgan. davomi…
Mavjud qushlar orasida eng yirigi umuman ucholmaydi. Bu Afrika tuyaqushidir. Uning bo‘yi 2,5 metr, og‘irligi 135 kilogramm keladi. Bunday qushning havoga ko‘tarilishi juda mashaqqatlidir. Uchadigan qushlar orasida ikkitasining: albatros (tumshug‘i uzun katta dengiz qushi) va kondor (Janubiy Amerikada yashaydigan o‘limtikxo‘r davomi…
Ko‘p odamlar bu g‘aroyib qush Shimoliy va Janubiy qutblarda hamda boshqa sovuq joylarda yashaydi, deb hisoblaydilar. Afsuski, pingvinlar faqat Janubiy qutbda yashaydi. Ular Antarktida (Arktikada emas!) va unga tutash orollarda kun kechiradi. Ular Peru yoki Braziliyaning janubida, Janubiy-G‘arbiy Afrikada, Yangi davomi…
Lochin — yirtqich qush; u oziqlanish maqsadida boshqa hayvonlarni tutadi. Uning tirnoqlari o‘tkir, qanotlari uzun hamda kamgagi yoki «tishlari» tumshug‘ining keskir joyida o‘rnashgan. Lochinlar oilasi o‘lchami bo‘yicha ko‘pgina turlarni: o‘n besh santimetrli qarqunoqdan tortib, oltmish santimetr keladigan shumkarni o‘z ichiga davomi…
Odam uchishni xohladi va u uchar apparatlarni yaratdi. Agar qushlar tuzilishiga sinchkovlik bilan razm solsak, tabiatning qushlar misolida mukammal uchish apparati yaratishga harakat qilgani ayon bo‘ladi. Birinchidan, qushlarning qanoti bor. Qanot patlarini tutib turuvchi asosiy tirgaklar bilak suyaklariga qattiq bo‘g‘imlar, davomi…
Ko‘zoynakli ilon (kobra)ni rossiyaliklar ko‘rishmagan, chunki bu ilon mamlakat ob-havosiga moslashmagan. Ko‘zoynakli ilon eng zaharli ilonlardan biri. Siz televizor va kinolarda ko‘zoynakli ilonlarni ko‘rgan bo‘lsangiz kerak. Ularni tanish qiyin emas, uni odatda afsungar bilan birga, u qamishsurnay chalayotganda ko‘zoynakli ilon davomi…