Mo‘jiza kitob: Bolalar uchun universal entsiklopediya. Uch jildlik (Tuzuvchi N. Nikolayeva. 1998 y.)
«Mo‘jiza kitob» o‘ta noyob nashr hisoblanib, u bolalar uchun chiqarilgan avvalgi entsiklopediyalardan keskin farq qiladi. Kitobdagi barcha materiallar sodda va ommabop tilda ifodalangan bo‘lib, mavzu jihatidan turli bo‘limlarga ajratilgan. Shunisi e’tiborliki, kitobdagi ma’lumotlar muayyan tizim asosida bolaning dunyoni idrok qilish qobiliyatiga, yosh xususiyatlariga muvofiq tarzda tartiblangan. Undan maktabgacha yoshdagi bolalardan tortib o‘rta maktab o‘quvchilarigacha bemalol foydalanishlari mumkin.
Mazkur uch jildlik qomus bolalarning maktab dasturlarini o‘zlashtirishlari hamda o‘z bilimlarini har tomonlama oshirishlari uchun eng samarali omil bo‘lishi shubhasiz.
Er usti va suv ostidagi o‘simliklarning barchasi flora — nabototni tashkil qiladi. Unga bahaybat daraxtlar ham, mayda xaslar ham, mikroskop bilan ko‘rish mumkin bo‘lgan suv o‘tlari ham kiradi. Botanika — juda qiziqarli fan. U behisob o‘simliklar dunyosini sinflarga bo‘ladi, tasniflaydi. davomi…
O‘simliklar va jonivorlarning yumshoq joylarida tsellyuloza bo‘ladi. Aynan tsellyuloza o‘simliklarni qayishqoq qiladi. Amalda barcha yashil o‘simliklar o‘z ehtiyojlari uchun tsellyuloza ishlab chiqaradi. Uning tarkibi ham, qandniki singari uglerod, vodorod va kisloroddan iborat. Ushbu elementlar havo va suvda mavjud. Qand o‘simliklarning davomi…
Ayrim o‘simliklar o‘z ildizi, poyasi va mevalarida ozuqa moddalari to‘playdi. Ular o‘simlikning urug‘i ko‘karib chiqishi uchun kerak bo‘ladi. Shakar ana shunday ozuqa moddalari sirasiga kiradi. Inson qadim zamonlardan beri o‘simliklarni va ularni qayta ishlash natijasida olingan mahsulotlarni iste’mol qilib keladi. davomi…
O‘simliklar qaysi asosiy jihati bilan hayvonlardan ajralib turadi? Ular, avvalo, yashil tusda bo‘ladi. Ularga qo‘yiladigan asosiy talab, ayrim istisnolarni hisobga olmaganda, yashil tusda bo‘lishi lozimligidir. O‘simliklarning yashil moddasi — xlorofill tuproq va havodan zarur moddalarni yutib oladi va ulardan yashash davomi…
Fanda turli kashfiyotlar qilingan. Ayrim tabiat hodisalari laboratoriya sharoitlarida takrorlanmoqda. Ammo protoplazma takrorlab bo‘lmaydigan yoki sun’iy ravishda qayta hosil bo‘lmaydigan moddadir. Protoplazma barcha jonivorlar va o‘simliklarning tirik qismidir. Barcha o‘simlik va jonivor organizmlari hujayralardan tarkib topgan. Ayrim mavjudotlar, jumladan, odam davomi…
Zamonaviy ilmiy nazariyalarning tasdiqlashicha, bir zamonlar Yer yuzida na o‘simliklar va na hayotning boshqa bir turi bo‘lmagan. So‘ngra, bundan yuz million yillar muqaddam noma’lum sabablarga ko‘ra, protoplazmaning dastlabki zarralari paydo bo‘lgan. Biologlar o‘simliklar va hayvonlardan topgan birlamchi tirik materiya protoplazma davomi…
Odamlar o‘z atrofini qurshab turgan murakkab organizmlarning qanday yashashini o‘rganish maqsadida evolyutsiya nazariyasini yaratdi. Ko‘pchilik olimlar bu nazariyani tan oladi, ammo ayrimlari uni rad etadi. Ular, bu nazariya Injilga zid, deb hisoblashadi. Ushbu nazariyaga ko‘ra, zamonaviy o‘simlik va hayvonot turlari davomi…
Inson qadim zamonlardan buyon o‘ziga oziq-ovqat qidirarkan, o‘simliklar dunyosini o‘rganib keladi. Bu sohadagi bilimlar asta-sekin to‘plana borib, o‘simliklar to‘g‘risidagi fan — botanika vujudga kelishiga sabab bo‘ldi. O‘zini bu fanga bag‘ishlagan ilk kishilar sehrgar deb hisoblangan tabiblar bo‘ladi. Ular, avvalo, qaysi davomi…
Detektiv kitoblar o‘qishni yoki filmlarni televizor orqali tomosha qilishni yoqtirasizmi? Ular doimo tomoshabinni hayajonlantiradi. To‘g‘rimi? Siz kimdir nega va qanday qilib, jinoyat qilganini bilishga qiziqasiz. Bizni o‘rab turgan dunyoning ham xuddi shunday ochilishi kerak bo‘dgan siru asrori ko‘p. Nima uchun davomi…
Tekislik daraxtlari bo‘lmagan va o‘t-o‘lanlar bilan qoplangan katta hududdir. U Yer yuzasining ko‘p tarqalgan relef ko‘rinishlaridan biridir. Tekislik, odatda, iqlimi juda issiq yoki yog‘ingarchilik miqdori yilbo‘yi 400 mm (2 dyuym) dan oshmaydigan joylarda uchraydi. Katta tekisliklar, asosan, Sharqiy Yevropa, Markaziy davomi…