Mo‘jiza kitob: Bolalar uchun universal entsiklopediya. Uch jildlik (Tuzuvchi N. Nikolayeva. 1998 y.)
«Mo‘jiza kitob» o‘ta noyob nashr hisoblanib, u bolalar uchun chiqarilgan avvalgi entsiklopediyalardan keskin farq qiladi. Kitobdagi barcha materiallar sodda va ommabop tilda ifodalangan bo‘lib, mavzu jihatidan turli bo‘limlarga ajratilgan. Shunisi e’tiborliki, kitobdagi ma’lumotlar muayyan tizim asosida bolaning dunyoni idrok qilish qobiliyatiga, yosh xususiyatlariga muvofiq tarzda tartiblangan. Undan maktabgacha yoshdagi bolalardan tortib o‘rta maktab o‘quvchilarigacha bemalol foydalanishlari mumkin.
Mazkur uch jildlik qomus bolalarning maktab dasturlarini o‘zlashtirishlari hamda o‘z bilimlarini har tomonlama oshirishlari uchun eng samarali omil bo‘lishi shubhasiz.
Dunyoda osmon jismlarini kashf etish sirning oshkor bo‘lishiga o‘xshaydi. Asteroidlar ham xuddi shunday kashf qilingan. Titsius va Bode degan ikki olim turli vaqtda, Mars — Mirrix bilan Yupiter — Mushtariy o‘rtasida qandaydir sayyora bo‘lishi kerak, degan bir xulosaga kelishdi, chunki davomi…
Ko‘pchilik to shu kungacha, kometalar Yerga katta ziyon yetkazishi mumkin, deb hisoblaydi. Masalan, ayni paytda Yerdan unchalik uzoqda bo‘lmagan kometa portlasa, nima bo‘lishi mumkin? Bilishimizcha, kometalar portlamaydi. Kometalar Quyosh atrofidagi o‘z orbitasi bo‘ylab ma’lum bir tezlikda harakat qiladi. Ko‘pgina kometalarning davomi…
Bir vaqtlar odamlar paydo bo‘lgan kometalarni ko‘rib dahshatga tushishgan. Ular kometani shayton alomati, vabo, urushlar va o‘lim nishonasi deb bilishgan. Bugungi kunga kelib, kometalar nima ekanini bilsak-da, ular haqidagi ko‘p narsalar hali bizga ma’lum emas. Kometaga ilk bor ko‘zimiz tushganda, davomi…
Oy bizdan unchalik uzoq emasday ko‘ringani bilan Yerdan ungacha bo‘lgan masofa 384 400 km.dir. Uning diametri 3 476 km, boshqacha aytganda, Amerika Qo‘shma Shtatlarining u sohilidan bu sohiligacha bo‘lgan masofadan kichikdir. Agar eng kuchli teleskop bilan Oyga qaralsa, ungacha bo‘lgan davomi…
Ahyon-ahyon bo‘lsa-da, Oyni kunduzi ham ko‘rish mumkin. Chunki u kunduzi Yerning biz yashayotgan tomoniga qarama-qarshi tarafga o‘tib qoladi. Ba’zida naq tepamizda turgan bo‘lsa ham uni ko‘rish imkoni bo‘lmaydi, chunki Quyoshning yorqin nurlari ularni qaytarayotgan Oyni bizga ko‘rsatmay qo‘yadi. Erta tongda davomi…
Inson Oy yuzasini sinchiklab tadqiq qilgach, u haqda ko‘pgina qiziq narsalarni bilib oldi. Ammo Oyda hayot yo‘qligini u yerga qadami yetmasdan oldin ham bilar edi. Oyda atmosfera yo‘q. Munajjimlar buni Oyda Quyoshning botish payti yoki kechqurungi va tongi g‘ira-shira payt davomi…
Tortish kuchi yoki gravitatsiya hodisasini Koinotdagi barcha katta-kichik jismlar yaqinida kuzatish mumkin. Bu har xil jismlar o‘rtasida tortish kuchi mavjudligini bildiradi. Ammo bunday kuch kattaligi ikki narsaga: jismlarning massasi va ular o‘rtasidagi masofaga bog‘liq. Masalan, sizning tanangiz bilan Yer o‘rtasida davomi…
Pluton — Yerga o‘xshash qattiq sayyora. Lekin u Yerdan 5 899 mln. km olisda joylashgani sababli uning aynan nimalardan tarkib topganini aniq bilmaymiz. U Quyosh sistemasidagi eng kichik va yengil sayyoradir. Diametri — 3 000 km. U Oydan ham kichik. davomi…
Modomiki, siz g‘aram ichiga tushib ketgan ignani topishni mushkul yumush der ekansiz, cheksiz Koinotdan mittigina Pluton sayyorasini qanday «topish» mumkinligini ham bir o‘ylab ko‘rsangiz ziyon qilmaydi. U Quyosh sistemasining eng olisda joylashgan sayyorasidir. U bilan Quyosh o‘rtasidagi masofa Yer bilan davomi…
