Мўъжиза китоб: Болалар учун универсал энциклопедия. Уч жилдлик (Тузувчи Н. Николаева. 1998 й.)
«Мўъжиза китоб» ўта ноёб нашр ҳисобланиб, у болалар учун чиқарилган аввалги энциклопедиялардан кескин фарқ қилади. Китобдаги барча материаллар содда ва оммабоп тилда ифодаланган бўлиб, мавзу жиҳатидан турли бўлимларга ажратилган. Шуниси эътиборлики, китобдаги маълумотлар муайян тизим асосида боланинг дунёни идрок қилиш қобилиятига, ёш хусусиятларига мувофиқ тарзда тартибланган. Ундан мактабгача ёшдаги болалардан тортиб ўрта мактаб ўқувчиларигача бемалол фойдаланишлари мумкин.
Мазкур уч жилдлик қомус болаларнинг мактаб дастурларини ўзлаштиришлари ҳамда ўз билимларини ҳар томонлама оширишлари учун энг самарали омил бўлиши шубҳасиз.
Дунёда осмон жисмларини кашф этиш сирнинг ошкор бўлишига ўхшайди. Астероидлар ҳам худди шундай кашф қилинган. Тициус ва Боде деган икки олим турли вақтда, Марс — Миррих билан Юпитер — Муштарий ўртасида қандайдир сайёра бўлиши керак, деган бир хулосага келишди, чунки давоми…
Кўпчилик то шу кунгача, кометалар Ерга катта зиён етказиши мумкин, деб ҳисоблайди. Масалан, айни пайтда Ердан унчалик узоқда бўлмаган комета портласа, нима бўлиши мумкин? Билишимизча, кометалар портламайди. Кометалар Қуёш атрофидаги ўз орбитаси бўйлаб маълум бир тезликда ҳаракат қилади. Кўпгина кометаларнинг давоми…
Бир вақтлар одамлар пайдо бўлган кометаларни кўриб даҳшатга тушишган. Улар кометани шайтон аломати, вабо, урушлар ва ўлим нишонаси деб билишган. Бугунги кунга келиб, кометалар нима эканини билсак-да, улар ҳақидаги кўп нарсалар ҳали бизга маълум эмас. Кометага илк бор кўзимиз тушганда, давоми…
Ой биздан унчалик узоқ эмасдай кўрингани билан Ердан унгача бўлган масофа 384 400 км.дир. Унинг диаметри 3 476 км, бошқача айтганда, Америка Қўшма Штатларининг у соҳилидан бу соҳилигача бўлган масофадан кичикдир. Агар энг кучли телескоп билан Ойга қаралса, унгача бўлган давоми…
Аҳён-аҳён бўлса-да, Ойни кундузи ҳам кўриш мумкин. Чунки у кундузи Ернинг биз яшаётган томонига қарама-қарши тарафга ўтиб қолади. Баъзида нақ тепамизда турган бўлса ҳам уни кўриш имкони бўлмайди, чунки Қуёшнинг ёрқин нурлари уларни қайтараётган Ойни бизга кўрсатмай қўяди. Эрта тонгда давоми…
Инсон Ой юзасини синчиклаб тадқиқ қилгач, у ҳақда кўпгина қизиқ нарсаларни билиб олди. Аммо Ойда ҳаёт йўқлигини у ерга қадами етмасдан олдин ҳам билар эди. Ойда атмосфера йўқ. Мунажжимлар буни Ойда Қуёшнинг ботиш пайти ёки кечқурунги ва тонги ғира-шира пайт давоми…
Тортиш кучи ёки гравитация ҳодисасини Коинотдаги барча катта-кичик жисмлар яқинида кузатиш мумкин. Бу ҳар хил жисмлар ўртасида тортиш кучи мавжудлигини билдиради. Аммо бундай куч катталиги икки нарсага: жисмларнинг массаси ва улар ўртасидаги масофага боғлиқ. Масалан, сизнинг танангиз билан Ер ўртасида давоми…
Плутон — Ерга ўхшаш қаттиқ сайёра. Лекин у Ердан 5 899 млн. км олисда жойлашгани сабабли унинг айнан нималардан таркиб топганини аниқ билмаймиз. У Қуёш системасидаги энг кичик ва енгил сайёрадир. Диаметри — 3 000 км. У Ойдан ҳам кичик. давоми…
Модомики, сиз ғарам ичига тушиб кетган игнани топишни мушкул юмуш дер экансиз, чексиз Коинотдан миттигина Плутон сайёрасини қандай «топиш» мумкинлигини ҳам бир ўйлаб кўрсангиз зиён қилмайди. У Қуёш системасининг энг олисда жойлашган сайёрасидир. У билан Қуёш ўртасидаги масофа Ер билан давоми…
