Мўъжиза китоб: Болалар учун универсал энциклопедия. Уч жилдлик (Тузувчи Н. Николаева. 1998 й.)
«Мўъжиза китоб» ўта ноёб нашр ҳисобланиб, у болалар учун чиқарилган аввалги энциклопедиялардан кескин фарқ қилади. Китобдаги барча материаллар содда ва оммабоп тилда ифодаланган бўлиб, мавзу жиҳатидан турли бўлимларга ажратилган. Шуниси эътиборлики, китобдаги маълумотлар муайян тизим асосида боланинг дунёни идрок қилиш қобилиятига, ёш хусусиятларига мувофиқ тарзда тартибланган. Ундан мактабгача ёшдаги болалардан тортиб ўрта мактаб ўқувчиларигача бемалол фойдаланишлари мумкин.
Мазкур уч жилдлик қомус болаларнинг мактаб дастурларини ўзлаштиришлари ҳамда ўз билимларини ҳар томонлама оширишлари учун энг самарали омил бўлиши шубҳасиз.
Не ажабки, биз умуман гуллигини билмасдан қайсидир ўсимликнинг «гулидан» завқланамиз! Бордию биз ўсимликдаги ёрқин рангли ўсимтани гул деб ҳисобласак, унда катта хато қилган бўламиз. Масалан, баҳорда очиладиган қизилгулнинг «гултожи» ҳеч қачон гултож эмас. Бошқа томондан олганда, майса учидаги соқолли попук давоми…
Шимол ўлкаларида, ботқоқликларда, торф ва мох босган майдонларда мухоловкага яқин уруғдош — росянка ўсади. Унинг асосий мақсади — ўлжасини елимлаб қўйиш. Росянка сиртдан мухоловкага ўхшайди, аммо унинг тиканлари йўқ, оч-қизил тукчаларида ёпишқоқ суюқ томчилари ялтираб туради. Чанқоғини бостирмоқчи бўлган ҳашаротларни давоми…
Бу сира ўсимликлар орасида Америка саррацени анчагина машҳурдир. Канадада кенг тарқалган бу ўсимликни аскар кружкаси, шайтон ботинкаси, овчи бурғуси, кувача ўсимлик деб ҳам аташади. Унинг кейинги номи жуда мос тушган, чунки яланғоч пояси атрофида катта бўлиб очиладиган қизил гул ростакамига давоми…
Ҳақиқий қалампир илмий номи Piper Nigrum ўсимликдан олинади. Аммо гармдорининг бошқа кўпгина турлари турли оилаларга мансуб ўсимликлардан олинади. Масалан, қизил қўзоқли қалампир бор. Улар қўзоқлилар турига мансуб. Шунингдек, кайен ва табаско гармдорилари ҳам мавжуд. Гармдорининг яна бир тури пимиентосни ёғда давоми…
Табиатда турли-туман ўт ўсимликлар бор. Шунинг учун уларнинг аксарияти тиббиётда ва атир-упа ишлаб чиқаришда қўлланаётганидан ажабланмаса ҳам бўлади. Ўт-ўланлар кенг қўлланиладиган яна бир соҳа кулинариядир. Ҳаммага маълумки, қиёмига етмай пиширилган таомни ҳам турли хил зираворларни қўшиш билан тансиқ неъматга айлантириб давоми…
Тамаки иқлими мўътадил иссиқ мамлакатларда яхши ўсади. У бизнинг шароитда ҳам ўсади. Тамаки япроқлари катта ва юмалоқ бўлади. Ундан чекиладиган модда олиш учун дастлаб қуритилади, сўнгра бир жойга хирмон қилиб йиғилади. У шу йўл билан ачитилади. Натижада япроқлари малла ва давоми…
Тамаки ўсимликнинг бўйи 1 — 2 метргача боради. Япроқларининг бўйи 0,5 — 1 метрга етади. Улар узун ва юмшоқ тукчалар билан қопланган. Тукларнинг таркибида смолали шарбат бор. Бу ўсимликни ўстириш усуллари кўп, аммо уларнинг ҳар бири алоҳида ғамхўрлик талаб этади. давоми…
Колумб Кариб денгизидаги ороллар кашф этилганидан бир неча йил ўтиб, Европага маълум бўлмаган бир ўсимлик, шунингдек, Куба аҳолисининг ундан фойдаланиш усули тўғрисида бир ёзув битиб қолдирди. Ҳиндулар уни маис деб аташган ва ишлов бериш йўлларини пухта эгаллашган. Уларнинг меҳнатсеварлиги ва давоми…
Кўпчилигимиз қишлоқ жойда яшамаганимиз учун ҳам донли экинларга ишлов бериш учун зарур бўлган тажриба ва билимларга эга эмасмиз. Айрим кишилар деҳҳон донни ерга сепгач, омади келиб, об-ҳаво ҳам туриб берса бас, мўл ҳосил олинаверади, деб ҳисоблайди. Бугунги кунда донли экинларнинг давоми…
Гарчи донли ўсимликлар тури унчалик кўп бўлмаса-да, улар инсоният учун қимматли озиқ-овқат маҳсулотидир. Улар дон деб аталадиган уруғи таркибида инсон учун бебаҳо озиқ-овқат маҳсулоти — крахмал бор. Айрим ўтларнинг уруғлари қадим замонлардан бери инсон ва жониворлар учун озиқ вазифасини ўтаб давоми…