Мўъжиза китоб: Болалар учун универсал энциклопедия. Уч жилдлик (Тузувчи Н. Николаева. 1998 й.)
«Мўъжиза китоб» ўта ноёб нашр ҳисобланиб, у болалар учун чиқарилган аввалги энциклопедиялардан кескин фарқ қилади. Китобдаги барча материаллар содда ва оммабоп тилда ифодаланган бўлиб, мавзу жиҳатидан турли бўлимларга ажратилган. Шуниси эътиборлики, китобдаги маълумотлар муайян тизим асосида боланинг дунёни идрок қилиш қобилиятига, ёш хусусиятларига мувофиқ тарзда тартибланган. Ундан мактабгача ёшдаги болалардан тортиб ўрта мактаб ўқувчиларигача бемалол фойдаланишлари мумкин.
Мазкур уч жилдлик қомус болаларнинг мактаб дастурларини ўзлаштиришлари ҳамда ўз билимларини ҳар томонлама оширишлари учун энг самарали омил бўлиши шубҳасиз.
Ер усти ва сув остидаги ўсимликларнинг барчаси флора — набототни ташкил қилади. Унга баҳайбат дарахтлар ҳам, майда хаслар ҳам, микроскоп билан кўриш мумкин бўлган сув ўтлари ҳам киради. Ботаника — жуда қизиқарли фан. У беҳисоб ўсимликлар дунёсини синфларга бўлади, таснифлайди. давоми…
Ўсимликлар ва жониворларнинг юмшоқ жойларида целлюлоза бўлади. Айнан целлюлоза ўсимликларни қайишқоқ қилади. Амалда барча яшил ўсимликлар ўз эҳтиёжлари учун целлюлоза ишлаб чиқаради. Унинг таркиби ҳам, қандники сингари углерод, водород ва кислороддан иборат. Ушбу элементлар ҳаво ва сувда мавжуд. Қанд ўсимликларнинг давоми…
Айрим ўсимликлар ўз илдизи, пояси ва меваларида озуқа моддалари тўплайди. Улар ўсимликнинг уруғи кўкариб чиқиши учун керак бўлади. Шакар ана шундай озуқа моддалари сирасига киради. Инсон қадим замонлардан бери ўсимликларни ва уларни қайта ишлаш натижасида олинган маҳсулотларни истеъмол қилиб келади. давоми…
Ўсимликлар қайси асосий жиҳати билан ҳайвонлардан ажралиб туради? Улар, аввало, яшил тусда бўлади. Уларга қўйиладиган асосий талаб, айрим истисноларни ҳисобга олмаганда, яшил тусда бўлиши лозимлигидир. Ўсимликларнинг яшил моддаси — хлорофилл тупроқ ва ҳаводан зарур моддаларни ютиб олади ва улардан яшаш давоми…
Фанда турли кашфиётлар қилинган. Айрим табиат ҳодисалари лаборатория шароитларида такрорланмоқда. Аммо протоплазма такрорлаб бўлмайдиган ёки сунъий равишда қайта ҳосил бўлмайдиган моддадир. Протоплазма барча жониворлар ва ўсимликларнинг тирик қисмидир. Барча ўсимлик ва жонивор организмлари ҳужайралардан таркиб топган. Айрим мавжудотлар, жумладан, одам давоми…
Замонавий илмий назарияларнинг тасдиқлашича, бир замонлар Ер юзида на ўсимликлар ва на ҳаётнинг бошқа бир тури бўлмаган. Сўнгра, бундан юз миллион йиллар муқаддам номаълум сабабларга кўра, протоплазманинг дастлабки зарралари пайдо бўлган. Биологлар ўсимликлар ва ҳайвонлардан топган бирламчи тирик материя протоплазма давоми…
Одамлар ўз атрофини қуршаб турган мураккаб организмларнинг қандай яшашини ўрганиш мақсадида эволюция назариясини яратди. Кўпчилик олимлар бу назарияни тан олади, аммо айримлари уни рад этади. Улар, бу назария Инжилга зид, деб ҳисоблашади. Ушбу назарияга кўра, замонавий ўсимлик ва ҳайвонот турлари давоми…
Инсон қадим замонлардан буён ўзига озиқ-овқат қидираркан, ўсимликлар дунёсини ўрганиб келади. Бу соҳадаги билимлар аста-секин тўплана бориб, ўсимликлар тўғрисидаги фан — ботаника вужудга келишига сабаб бўлди. Ўзини бу фанга бағишлаган илк кишилар сеҳргар деб ҳисобланган табиблар бўлади. Улар, аввало, қайси давоми…
Детектив китоблар ўқишни ёки фильмларни телевизор орқали томоша қилишни ёқтирасизми? Улар доимо томошабинни ҳаяжонлантиради. Тўғрими? Сиз кимдир нега ва қандай қилиб, жиноят қилганини билишга қизиқасиз. Бизни ўраб турган дунёнинг ҳам худди шундай очилиши керак бўдган сиру асрори кўп. Нима учун давоми…
Текислик дарахтлари бўлмаган ва ўт-ўланлар билан қопланган катта ҳудуддир. У Ер юзасининг кўп тарқалган рельеф кўринишларидан биридир. Текислик, одатда, иқлими жуда иссиқ ёки ёғингарчилик миқдори йилбўйи 400 мм (2 дюйм) дан ошмайдиган жойларда учрайди. Катта текисликлар, асосан, Шарқий Европа, Марказий давоми…