Мамлакатимиз истиқлолнинг ёрқин йўлларига чиқиб, ўзининг баркамол йигирма ёшини нишонлади. Шу нурли манзилдан туриб яқин ўтмишга боқсак, мустабид шўролар даврида қатағон этилган қанчадан-қанча шоир ва хаттот, созанда ва хонанда, мақомот илми алломаларини кўрамиз. Чунончи, ўша давр адабиётшунослигида комфирқанинг мафкуравий таъқиби давоми…
Алишер Навоийнинг илм-фан, адабиёт, санъат, маданият гуллаб-яшнаган шаҳар муҳитида яшаб, ижод этгани ҳаммага маълум. Ўн бешинчи асрдаги қадим Ҳирот қурилиш ва маъмурликда, ободлик ва кўркамликда Навоийнинг илҳомига илҳом қўшадиган даражада гўзал бир шаҳар эди. Навоий шу шаҳарда истиқомат қилиб, кўп давоми…
Илм-адаб аҳли орасида шундай зотлар бўладики, улар бир умрга нина билан қудуқ қазигандек кўҳна сарчашмаларни варақлаб, маънавият инжуларини ўрганиб, сайлаб-териб таҳлил этиб, билганларини ўзгаларга, шогирдларга ўргатиб юрадилару, аммо ҳирс, ҳою ҳавас, бойлик-сарватга, амал-мартабага бефарқ қарайдилар, барча юмушларни хокисорлик ва фидойилик давоми…
Демократия! Бу сўз сўнгги ўн йилликдаги энг тотли сўзлардан бири бўлди. Ўн йил ичида энг кўп тушунишга интилганимиз ва энг кўп тушунмаганимиз ҳам шу сўз бўлди. Сабаби – биз “демократия” деса, “ялт” этиб Ғарбга қарадик. (Тўғри-да, илгари демократик жамиятда яшаб давоми…
Матбуот – муқобилсиз куч Дунё ўзгарди. У шу қадар ўзгардики, кўз ўнгимизда ҳеч нарса бу қадар ўзгармайди. Ахир бундан атиги йигирма йил илгари “Бир куни СССРдек мамлакат тариқдек сочилиб кетади” деган гап энг хаёлпараст одамнинг ҳам хаёлига йўламасди. “Берлин девори” давоми…
Яқинда шоир дўстлардан бири ўзини нуфузли деб биладиган газеталаримиздан бирига туркум шеърларини тақдим қилибди. Бир пайт шоирнинг “касаллик варақасини” ўқиб чиққан муҳаррирнинг қовоғи уюлиб: “Шеърларинги анча тушкун. Сиз ватан ҳақида шеър ёзиб келинг”, – дебди… Хўш, шунга нима қилибди дерсиз? давоми…
Мақолани бошлаяпман-у, таассуфдаман. Бу мавзу Сервантеснинг қўлига тушмади-да. Тушганида “Дон Кихот”нинг иккинчи томи тайёр, деяверинг эди. чунки, сюжет тап-тайёр. Фақат Сервантес керак. Лекин Сервантеснинг раҳматли бўлганига беш аср бўляпти-да. Эсингиздадир, Дон Кихот шамол тегирмонлари билан роса “жанг” қилади. Ўшанда хаёл давоми…
Қадимги шарқ қўлёзмаларида “жилд” ва “сайланган”, “танланган” (яъни мунтахаб ёки интихоб) кўринишида атамалар учрайди. Бироқ улар бугунгиларидан фарқ қилади. Жилд ибораси кўп ҳолларда йирик асарларнинг бир неча таркибий қисмлардан ташкил топганини ифодалаш учун “жилди аввал”, “жилди дуввум”… шаклида ишлатилган. Айни давоми…
Алломалар инсоният ҳаётида сўзнинг буюк куч эканлигини кўп бора таъкидлашган. Зеро, дунё тарихи, жаҳон халқларининг ўзаро алоқасидан тортиб, оддий оилавий муносбатларгача сўз воситасида равнақ топади. Ана шу мантиқдан келиб чиқиб, бугунги кунда оммавий ахборот воситалари, даврий нашрлар ўрнини камситмаган ҳолда, давоми…
Ўзбек адабий тилининг шаклланиши ва тарихий тараққиётида XI — XV асрлар ёзма ёдгорликлари муҳим аҳамият касб этади. Бу даврга оид қўлёзмаларни излаб топишда, қаерда сақланишини аниқлашда, тадқиқ қилиб, нашр этишда дунёга машҳур ўнлаб олимларнинг хизматлари, айниқса, Европа, Туркия, Россия, Ўзбекистон, давоми…