O‘zbek adabiyotining yirik namoyandasi shoh va shoir Zahiriddin Muhammad Bobur umrining ko‘p qismini ot ustida, jangu jadallarda kechirgan bo‘lsa-da, asarlarida ilm-fanning ko‘plab yo‘nalishlari: ijtimoiy-tabiiy fanlar, adabiyot, tarix, falsafa, fiqh, din ta’limoti, tilshunoslik, jo‘g‘rofiya, tabiatshunoslik, ma’danshunoslik, dehqonchilik, bog‘dorchilik va boshqa sohalarga davomi…
(“Lison ut-tayr” – forsiy-turkiy she’riyat sintezi sifatida) Adabiyotshunoslik ilmida ming yillik forsiy va turkiy yozma so‘z san’ati ravnaqini yaxlit adabiy jarayon sifatida qarash tamoyili mavjud. Bu bejiz emas. Buni birgina buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy ijodi misolida ham davomi…
Tilning saqlanib qolishi va taraqqiy etishiga yozuv va xalqning etnik jarayonidagi uzluksizlik kafolatdir. Bu fikrimizga kimdir qo‘shilmasligi ham mumkin. Chunki o‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixi bilan shug‘ullanayotgan tarixchi olimlarning qarashlaridan bizning qarashlarimiz ma’lum darajada farq qiladi. Bu qarashlarimizning o‘zgachaligi, davomi…
Insoniyat tarixidagi mashhur mutafakkirlardan biri Arastu ham barcha nomdor aql-idrok sohiblari singari nafaqat favqulodda o‘tkir zehni, balki o‘zining tashqi ko‘rinishi bilan ham atrofdagilarning e’tiborini tortgan. Miloddan avvalgi 384–322 yillarda yashab o‘tgan bu yunon donishmandi, manbalarda ma’lum qilinishicha, “kalta soqol qo‘yib, davomi…
1 Nafis adabiyot, buyuk Cho‘lpon ta’biri bilan aytganda, “hisli ko‘ngil tarixi”dir. Bu ta’bir biz tuyqus o‘ylagandan ancha chuqurroqdir. Tarix fani o‘tmishga oid fakt va hodisalar majmui, kechmish voqealar jamuljami ekan, hisli ko‘ngil tarixi bundan-da poyonsiz va tubsizdir. U inson ko‘nglida davomi…
O‘tgan XX asr adabiy-ilmiy muhitida kechgan jarayonlarni puxta tahlil etib, shu asosda kelajak rejalarini tuzish adabiyotshunoslarimiz zimmasiga ham katta mas’uliyat yuklaydi. Zotan, ushbu asr milliy adabiyotimizda uyg‘onish, yangilanish davrini boshlab bergani, shu bilan birga, istibdod mafkurasi tazyiqu taqiqlari uning so‘nggi davomi…
Hozirgi o‘zbek nasrining faol yozuvchilaridan biri Xurshid Do‘stmuhammad hisoblanadi. Muallif shu kunga qadar prozaning roman, qissa, hikoya, esse, badia’ janrlarida barakali ijod qildi. Qissa nasrning o‘rta janri bo‘lib, roman, hikoya, esse kabi boshqa janrlar orasida uning alohida o‘rni bor. O‘zbek davomi…
Qadim yunon mifologiyasi xazinasidan olingan afsona, rivoyat, masallar jahon madaniyati tarixida juda ko‘p adiblar, shoirlar, rassomlar, bastakorlarga ilhom bergan. Yunon miflari asosida yozilgan Gomerning “Iliada” va “Odisseya”si, Ovidiyning “Metamorfozalar”i, Vergiliyning “Eneida”si, Esxilning “Zanjirband Prometey”, Sofoklning “Shoh Edip”, “Antigona”, “Elektra”, Evripidning davomi…
O‘zbek milliy uyg‘onish adabiyotini Zokirjon Furqat ijodiy merosidan ayri tasavvur etish mahol. Zotan, XIX asr ikkinchi yarmida milliy o‘zlikni anglash, istibdodga qarshi isyon, erk va ozodlik g‘oyalari dastlab uning asarlarida bo‘y ko‘rsatdi. Shoir yurtning “kuffor bandi ichra sonsiz tugunda qolgan”idan, davomi…
XIX asr oxiri – XX asr boshlarida hozirgi O‘zbekistonda yangi adabiyot maydonga keldi. Bu adabiyot jadid adabiyoti deb ataldi. Tarixiy-madaniy davr taqozosi bilan tug‘ilgan jadid adabiyoti mumtoz o‘zbek adabiyotining eng yaxshi an’analariga sodiq qolgan holda uning mazmun va mohiyatini yangilab davomi…