(Тилшунос олим, мураббий Айюб Ғуломов таваллудининг 100 йиллигига) Миллий университет филология факультетида хизмат қилган мен тенги домлалар бу табаррук зотга – замонавий ўзбек тилшунослиги илмий мактабига асос солган алломага эркалик қилиб “Айюб ака” деб мурожаат этардик. Талабалик йилларимни ҳам қўшганда давоми…
БИРИНЧИ ҚИСМ: Нарцисс гулни қаранг, ўзи меҳнат қилиб тупроққа илдиз отмас экан. Эҳтимол, буни эплай олмас, эҳтимол, хоҳламас… Ким билади, дейсиз, табиати шунақадир, балки… Хуллас, бу гулга бақувват дарахтлар танасидан униб чиқиб, унинг шираси билан озиқланиб кўкка бўй чўзиш маъқулроқ давоми…
Маълумки, Чўлпоннинг эстетик қарашлари бадиий адабиёт билан бирга театр ва тасвирий санъат таъсирида шаклланган. У таниқли драматург ва театр арбоби эди. Чўлпон кўп йиллар мобайнида бевосита театрда фаолият кўрсатган. Бу ҳолат, табиийки, унинг кейинги ижодий камолотида, жумладан, “Кеча ва кундуз” давоми…
СОФ ЎЗБЕКЧА СЎЗ Биз университетнинг биринчи босқичида таҳсил олаётганимизда Озод Шарафиддинов аспирантурани эндигина тугатиб, дарс бера бошлаган ёш домла эди. Қардош халқлар адабиётидан бир туркум маъруза ўқиган Озод ака Низомий Ганжавийнинг “Хусрав ва Ширин” достонидаги лавҳани шундай баён қилган эди: давоми…
Бадиий ижодда истеъдод қадрланади. Истеъдод эгаси ёзган шеърлар, достонлар, ҳикоя ва романлар, албатта, ўз услуби билан алоҳида ажралиб туради. Худди шунингдек, адабиётшуносликда ҳам истеъдодлар ўз сўзи ва илм йўлига, ўз услуби ва назарий қарашларига, ўз позицияси ва мактабига, маслакдошларига, устоз давоми…
“Мафтунингман” кинофилмидаги бир қувноқ қўшиқ шу сўзлар билан бошланади. Унда Алижон исмли сартарош дўконида рақс тушиб қўшиқ айтади. Бу устага фарқи йўқ: “Қир!” деса, бас, кексами-ёшми, дарров барчанинг сочини қириб-қиртишлаб қўйишга шай. Сочни тап-тақир қилиб олиб ташлаш ҳамманинг қўлидан келади. давоми…
Буюк шоир ҳаким Низомий Ганжавий ҳижрий-қамарий VI асрда яшаб ўтган. У чамаси ҳижрий 530 йили Озарбойжоннинг Ганжа шаҳрида туғилиб, вояга етди ва бутун умри бўйи ўша ерда яшаб, ижод этиб, дунёдан ўтди. Низомий шеъриятда хамсачиликни бошлаб берган буюк сўз устози давоми…
Мутафаккир шоир ва насрнавис Сўфий Оллоҳёрнинг тасаввуф руҳида ёзилган тўртта китоби мавжуд. Улар: “Маслак ул-муттақин” (Тақводорлар маслаги), “Сабот ул-ожизин” (Ожизлар саботи), “Махзан ул-мутиъин” (Мутелар хазинаси), “Мурод ул-орифин” (Орифлар-донолар муроди). Бу асарларнинг қўлёзмалари Шарқшунослик институти кутубхонаси ва айрим кишилар қўлида сақланиб давоми…
Инсоният тамаддунининг ибтидосидаёқ вужудга келган адабиёт замонлар ўтиши билан ўз моҳиятини йўқотмаган, билъакс, тобора қадри ортаётган, бани башарнинг мислсиз маънавий хазинасини янада бойитаётган буюк мўъжиза бўлиб қолмоқда. Ва бу жараён абадул-абад давом этажак. Зеро, ўз вақтида илмий-техника инқилобининг айрим оммабоп давоми…
Cабабдан cабаб, деганларидек, ушбу мақоланинг ёзилишига бир воқеа туртки бўлди. Камина нафақада, бўш пайтларимда китоб мутолаа қилишни хуш кўраман. Китоб ўқиб чарчаган пайтларда кўзларимни дам олдириш учун кўча ва майдонларни айланаман. Шундай кунларнинг бирида cобиқ ўқувчим, ҳозир А. Қодирий номидаги давоми…