(Ўзбек тилининг “Қизил китоби”га) Баъзан тилимиз камбағаллашиб кетди, деган гап қулоққа чалиниб қолади. Наҳотки, халқни халқ, миллатни миллат қилиб турган она тилимиздан путур кетаётган бўлса! Тил – миллатнинг қалби, деган эди Жан Жак Руссо. Демак, тилнинг қашшоқлашиши миллат маънавияти ночорлашаётганидан давоми…
Алишер Навоий “Мажолис ун-нафоис” тазкирасида ва Заҳириддин Муҳаммад Бобур “Бобурнома” асарида ёзиб қолдирган адабиётшуносликка оид қимматли маълумотларнинг айримлари бири-бирига жуда яқин ёки ҳар икки ижодкорга тааллуқли бўлиб, бундай умумий маълумотларни бир муштарак ( арабча: умумий, кўпчиликка тааллуқли, ўртадаги каби луғавий давоми…
Агар ушбу ёзувларимизда “Адиб фалон йили туғилган, фалон йили вафот этган, фалон – пистон асарлар ёзган”, деган сўзлар билангина кифоялансак, улар анчайин жўн, қуруқ саналару ғарибгина маълумотлардангина иборат бўлиб қоларди. Жюл Верн сингари оламшумул адибларга – ку инчунун! Зеро, бу давоми…
ДОН КИХОТ[1] Иштирок этувчилар (I ҚИСМДА) Дон Кихот (асар қаҳрамони Алонсо Киханонинг ўзи ўзига ўйлаб топган ном)[2] – мункиллаб қолган кекса аслзода, бутун асар мобайнида ўзини энг сўнгги жаҳонгашта рицарь, деб ҳисоблаб, шу фикрни исботлаш мақсадида саёҳатларга чиқадиган савдойи одам. Санчо давоми…
Атоқли адабиётшунос Иброҳим Ғафуров ва Ўзбекистон халқ шоири Ойдин Ҳожиевалар ҳаёти ва ижодига бир назар Сада қайрағочдошлар оиласига мансуб кўркам дарахт бўлиб, унинг соф ҳавога бой соясида камида саксон чоғлик одам кўксини тўлдириб нафас олиши, яйраб ҳордиқ чиқариши, дилтортар суҳбатлардан давоми…
Жаҳон шеъриятининг йирик намояндаси, таниқли рус шоири Андрей Вознесенскийнинг ўлими ҳақидаги ногаҳоний хабар ўша кунги дунё воқеалари орасида зудлик билан тарқалган хабарлардан энг нохуши ва кутилмагани бўлди. Жаҳонда рўй бераётган шунча уруш-низолар, ёнғинлару сув тошқинлари, ҳалокатлару оламшумул спорт мусобақалари ҳам давоми…
Ғарб адабиёти деганда, аввало нафосат, саргузашт ва тахайюлга бой адабиёт кўз ўнгимизда гавдаланади. Айнан шу хусусиятлари билан ҳам бу адабиёт бошқа адабиётларидан ажралиб туради. Қиролича Виктория даврида (ўн тўққизинчи аср) илм-фан ва адабиётга жуда катта эътибор қаратилган, қаҳрамонимиз ана шу давоми…
Виктор Гюго Францияда аслзода табақага мансуб бўлган хонадонда таваллуд топади. Унинг отаси Наполеон Бонапарт армиясида хизмат қилиб, генерал унвонига ҳам сазовор бўлганлигини Гюго биографлари ёзиб қолдирганлар. Гюголарнинг келиб чиқишларига оид архив ҳужжатларини кўп ва хўб титкилаган тарихчилар уларнинг асли йирик давоми…
Бадиий таржима бугунги куннинг долзарб масаласига айланиб боряпти, десак муболаға бўлмас. Чунки таржима – мулоқотнинг энг таъсирчан ва узоқ яшовчан шаклларидан бири, у нафақат бир инсоннинг ўзга бир инсон билан, балки бутун бошли бир миллатнинг бошқа бир миллат билан маънавий давоми…
Ўзбек адабиётида таржима билан шуғулланмаган ижодкорнинг ўзи йўқ бўлса керак. Биргина фарқи, айрим қаламкашлар фақат таржима орқали танилган бўлса (Қодир Мирмуҳамедов, Низом Комилов), яна бир тоифа ижодкорлар адабий меросининг ярмини таржима ташкил этади (Чўлпон, Мирзакалон Исмоилий, Миртемир). Ва ниҳоят, яна давоми…