– Бу сенинг болангми? – аскар кўрсаткич бармоғини нуқиб сўради.– Ҳа, – деди деҳқон.– Бу эса – хотининг? – сўради немис.– Ҳа, – деди деҳқон.Ёз эди.– Мен болани яхши кўради, – деди аскар. Қуёш далалардаги буғдойни ва ўрмонлардаги арчаларни жизғанак давоми…
Бу синьор ҳеч қачон ҳеч нарса ёзмаган ва ҳеч қачон ҳеч нарсани ҳеч кимга ҳикоя қилиб берган эмас. У қаригунча тинч ва ҳалол яшаб беғам ҳаёт учун етарли пул тўплаганидан сўнг шаҳар четидан уй сотиб олди. Янги уйга кўчиб ўтгач, давоми…
Жамшид Ҳабиб янги фарзандлик бӯлган ҳамкасби Шамидани кӯриб келиш учун туғ-руқхонага шошарди. Бир йил олдин қомати озғин, лекин чиройли бу қиз такрор-такрор йӯқ, бӯлмайди, дейишига қарамасдан барибир ӯзи билан ҳамқишлоқ бӯлган бир тожирга турмушга чиқди. Унинг қаттиқ қаршилик кӯрсатишига сабаб давоми…
Печенье, шоколод, мармелад, зайтун ёғи ва совун ишлаб чиқарувчи цехлар билан ёнма-ён жойлашган кичик таъмирхоналардан бирида ишлаб, нонини кичик дастгоҳ ортидан топиб ейдиган бир дўстимни кўриш учун боргандим. Тополмадим. Энди қайтаётган эдим, эшик ёнида турган каттагина ёғоч сандиқнинг ичида бир давоми…
Азиз ҳамқишлоқларим ҳурмати ва отамнинг ёрқин хотирасига бағишлайман 1 Офтоб ҳали қиёмга етмаган эди. Тоғ ёнбағридаги ҳайдалиб, текислаб қўйилган ер томондан ҳофизнинг якка нолиши қишлоқ осмонига аранг-аранг ўрларди. Бу тепаликдан Шолон, Қалъача ва Чашмадор қишлоқлари, экин ерлари ва ям-яшил боғлари давоми…
Кўчадан «Кечки ширмой кулчалар!» деган товуш эшитилди. Қиморбоз ижарада яшайдиган уйнинг соҳибаси можор миллатига мансуб сатанг ва танноз кекса аёл, устига эски ҳамда йиртиқ чойшаб ёпилган стол устида ушланаверганидан увададек ҳолга келиб қолган қарталар билан фол очиб ўтирарди. Ўрнидан туриб давоми…
Ҳар бир ишнинг ўз «нега»си бор. Йўқ, ўхшамади. Ҳикояни илмийроқ гаплар билан бошлаган маъқул. Айтайлик, мана бундай: «Ҳар қандай шароитда ҳам одамнинг кўнгли хотиржам тортиши керак». Тўғриси, буниси ҳам ўхшамади. Эътиборга молик гап айтиш учун аввало киши-нинг ўзи буюк бўлиши давоми…
Боязид қаҳвахоналарининг бирида ўртоғимни кутиб ўтиргандим. Қаҳвахонада одам жуда кам эди. Икки-уч киши ўчиб қолган каминнинг ёнида паст овозда дардлашиб ўтирар; бир кекса ходим, кўзида ойнак, қўлида газета билан мудрарди. Шу пайт қаҳвахона ўртасида эски ипак ёпинчиғли кекса бир аёлга давоми…
Дарёдан сув ташиётган болалар тоғ йўлида бир кекса кишининг ётгани ҳақидаги хабарни келтиришди. Бир бўз эшак ҳам ўша ерларда ўтлаб юрарди. Буни эшитган Ҳусман хўжа: – Қани, бориб кўрайлик-чи. Ўзи нима гап экан? – деди. Шомга яқин қолганди. Икки сой давоми…
1863 йил, 11 май. Бизнинг олтмиш ёшга кирган бухгалтеримиз Глоткин йўталдан қутилиш учун сутга коньяк қўшиб ичиб, энди иситмалаб ўласи бўлиб ётганмиш. Докторларнинг мўътабар фикрларига кўра, эртага ўлармиш. Ҳа, ахир менинг ҳам бухгалтер бўлар куним бор экан-а! Унинг жойини менга давоми…