Бу воқеа Москва шаҳри яқинида, чекинаётган қишнинг сўнгги кунларидан бирида содир бўлган эди. Тонг роса чўзилган тун туфайли уйқудан уйғонолмай карахт эди. Унда-бунда далаҳовлиларнинг чироғи ёниб турар, ора-сира қор учқунларди. Ёзувчи Муравёв вагоннинг олд тарафига ўтиб, ташқи эшикни очиб юборди давоми…
– Мурод оға ҳар нарсани билади, – дейишди. Қишлоққа келганимда бир неча маротаба Мурод оғанинг уйида меҳмон бўлгандим. Мурод оғани бу сафар уйидан эмас, қаҳвахонадан топдим. – Мурод оға, сиз билар экансиз, ҳар ҳолда шундай дейишди. Қани айтингчи, бўлиб ўтаётган давоми…
Ув-увууу-ув! Мен шўрликка бир разм солинглар, ўляпман, ахир. Ташқарида ўкираётган бўрон бамисоли жанозамни ўқияпти, мен ҳам бўронга қўшилиб ув тортяпман. Шўргинам қурсин, шўргинам… Халқ Хўжалиги Марказий Кенгашининг оддий ишчилар ошхонасида исқирт қалпоқли бир аблаҳ ошпаз устимга қайноқ сув тўкиб, чап давоми…
Болалар жудаям шўх, қақажон, митти мавжудотлардир. Диккидек ақлли, зийрак, меҳрибон, содда, ёшига нисбатан анчайин теран фикрловчи болакай даб-дурустдан, сингилларининг таъбирига кўра, ўзини қайсар эшакдек тутсаю, наҳот унинг шўхликларига чора топиш шунчалар имконсиз? – Дикки болажоним, келақол! Дарҳол олдимга келчи! Онанг давоми…
У бош суқмаган дўкон қолмади, бироқ барчасидан қуруқ қўл билан қайтди. Ҳамма жойда бир-бирига ўхшаш жавоблар: – Элнинг нордай йигитлари кетган, ундан гапирмайди, топган гапини қаранг, «бу қандай шаҳар экан-ки, биттагина балиқ топилмаса…» – Шундай денг… – иложсиз бошини ирғади, давоми…
«Эллик йилда эл янги, қирқ йилда қозон янги» деганлари рост экан. Қирқ йил бурун қозон-товоқ Хадча кампирнинг измида эди, энди бўлса, манави икки хомкалла келинга ўтган. Шулар нима қайнатса, шуни ичасан. Бошқа тансиқроқ таом тусасанг ё масаллиқ, ё таъм етишмайди. давоми…
Мен университетнинг ғишт девори ёқалаб бориб, мактаб биносининг қаршисидан чиқиб қолдим. Мактаб ҳовлиси энсиз тахта панжара билан ўралганди. Гуллари тўкилиб битган сакуранинг қорамтир шохлари остидаги қуриб-қовжираган ўт-ўлан орасидан чириллаган овоз эшитиларди. Мен қадамимни секинлаштириб, нафас чиқармай қулоқ сола бошладим. Сўнгра давоми…
Қишнинг ёмғирли кунида иссиқ уйда ўтириш қанчалар роҳат! Бундай фараҳбахш кунда энг яхши эрмак – ё китоб ўқиш – айтайлик, у турли саргузаштлар тўғрисидаги бирон-бир қизиқ асар бўла қолсин; ёки шундоққина деразанг ёнига чордона қурганча ташқарини томоша қилиб ўтириш. Мен давоми…
Кириллнинг бир яқин таниши Москвага кетяпман, агар бировга бирор нарса юбориш керак бўлса, марҳамат, дея ўз хизматини таклиф этди. Таниши, очиғи, шунчаки одамгарчилик юзасидан шундай таклиф қилди. Балки шунинг учундир Кирилл бу гапни ушлаб олди. Шунда Кириллнинг Москвада бир дўсти давоми…
Ёз фаслининг илк кунлари эрта тонгда Морис Флёри бу ерлардан анча олисда, шундоққина чегарада бораётган урушдан уйига қайтди. Ўрта ёшлардаги бу одамнинг бўй-басти ва жуссаси анча келишган, ҳам маънан, ҳам жисмонан кўркам киши эди. Унинг иродаси мустаҳкамлиги билан бағрикенглиги, нозик давоми…