– Mana men katta va issiq oltita odeyal, katta va pishiq oltita arra, Gudzon kompaniyasi ishlagan o‘tkir va uzun oltita pichoq; buyuk usta Moguma ishlagan ikkita qayiq; chanaga qo‘shadigan unta kuchli, chidamli it va uchta miltiq beraman, bittasining tepkisi sinib davomi…
Qishloq aholisi zo‘r tashvishda. Xotin-xalaj chinqirishib, labi-labiga tegmay to‘xtovsiz javrashadi. Erkaklarning qovog‘i soliq, ular shubha bilan atrof-tevarakka qaraydilar, hatto itlar ham bezovtalanib, daydib yuradilar, ular ham butun qishloqni qoplab olgan hayajonli tashvishni g‘ira-shira sezib, falokat yuz bergan hamon o‘rmonga qarab davomi…
Turaman. Mehnatga chaqirar kunduz. Yalqovlikni ato qilmagin, yo, Rab! Kunduzi tanamdan agar chiqsa jon, Qilgan mehnatim chun aylagil ehson! Omin. — Hoziroq tur, Jonni. Bo‘lmasa ovqat bermayman! Bu gap bolaga ta’sir qilmadi. Bola uyg‘onishni sira ham istamas, xayolparast o‘z xayoliy davomi…
Ko‘zlari ma’yus mo‘ltiragan bo‘rikalla it chodir etagini u yoq-by yoqqa surib, qirov bosgan tumshug‘ini ichkari suqdi. – Ey, Sivash! Yo‘qol-e, padaringga la’nat! – deb qichqirdilar norozilik bilan chodirdagilar baravariga. Bettlz tunuka lagancha bilan itning tumshug‘iga tushirdi, itning boshi bir zumda davomi…
Chanalarning g‘ijirlashi tinmas, oldingi safda borayotgan itlarga taqilgan qo‘ng‘iroqchalar jiringlardi; lekin itlar ham, odamlar ham juda charchaganlar, shu sababdan indamay borardilar. Ular uzoqdan kelishardi, yaqinda yoqqan qordan keyin esa hali yo‘l ochilmagandi, muzlagan byg‘y go‘shti ortilgan chanalar yumshoq qordan zo‘rg‘a davomi…
Arqonlar yechilib, “Sietl-4” sohildan asta-sekin uzoqlasha boshladi. Paluba yuklar bilan liq to‘lgan, yuklarning ustida esa turli tusdagi hindular, itlar, chana haydovchilar, savdogarlar hamda uylariga qaytishayotgan oltin izlovchilar g‘ujg‘on edilar. Douson aholisining ko‘pchiligi jo‘nab ketayotganlarni kuzatish uchun sohilga to‘planishdi. Taxta zinalar davomi…
Imroli qamoqxonasining yillik yig‘ilishida orolga anjir nihollarini ekish taklifini kiritgan Murod Murod o‘g‘li bir haftadan keyin darhol ishni boshladi. Bir yilda bir yuz yigirma kilo piyoz, o‘n besh ming kilo baqlajon, sakson mingta qovun, xuddi shuncha tarvuz, bug‘doy hamda makkajo‘xori davomi…
Bu haqda siz so‘ramang, men aytmay! Rabbim bundayin sharmandalikni hech kimning, hatto dushmanimning ham boshiga solmasin! Ulkan qahvaxona xuddi poydevori bilan birga qulab tushgandek bo‘ldi. * * * Sharafbey butun og‘irligi bilan o‘zini tashlaganidan stol g‘ichirlab ketdi. Cho‘ntagidan dastro‘molini chiqarib, davomi…
– Bu nima? Roman yozyapsanmi? – Yo‘q. – Unda nima? – Bir necha doston. – Harb haqidami? – Eski qahramonlarning hayotiga doir. Juda tez shuhrat qozonib ketgan qarindoshim betakalluflik bilan yonimga o‘tirib oldi. U urushning boshida o‘rta maktabni endigina bitirgan davomi…
Bizni devorlari oppoq chorsi xonaga itarib-turtib kiritishdi. O‘tkir yorug‘lik ko‘zni qamashtirdi. Zum o‘tmay stol ortida qandaydir qog‘ozlarni titib o‘tirgan kishilik kiyimidagi to‘rt nusxani ko‘rdim. Boshqa qamoqqa olinganlar bir oz nariroqda tiqilishib turishardi. Biz xonani kesib o‘tib, ularga qo‘shildik. Bu odamlarning davomi…