Улар қизалоқни ботқоқдан бошини чиқариб, кўзларини катта-катта очганича унсиз фарёд чекаётган ҳолда топишди. Унинг исми Асусена эди. (Уни Лили деб ҳам чақиришарди) Катта бефайз қабристон аллақачон тўлиб кетган, атрофни эса етимларнинг фарёди тутиб кетганди. Кичик қизалоқни яшаш учун қаттиқ тиришиб давоми…
Ҳеч ким ўлишни истамайди, ҳеч ким уни кутмайди. Шунчаки, нимадир яхши ишламай қолади, ракета ёнбошига ағдарилади ёки рўпарадан астероид шиддат-ла келади, қўлларинг билан юзларингни беркитиб олишдан бошқа иложинг қолмайди, қарабсанки, атроф зимистон, мотор ҳамон олдинга суриб кетаяпти, тирик қолай деб давоми…
Баланд-баландда: тоғлардан ҳам юксакда, юлдузларнинг нақ остида, дарёлар, денгизлар, йўллар устидан Сеси учиб боради. Эрта баҳор еллари каби нозик, кечки ўтлоқдаги майсанинг хушбўй иси каби майин Сеси…У оппоқ ва момиқдай юмшоқ парларга ўтирганча парвоз қилди, йўл-йўлакай дарахтларга қўниб, хордиқ чиқарди, давоми…
Тушида ранг-баранг ойнавандли ташқи эшикни беркитаётганмуш. У пуштиранг, лимон сингари сап-сариқ, юмшоқ булутдек оппоқ ва булоқ суви каби тиниқ шишалардан ишланган. Кўплаб, майга ўхшаган, шарбат ёки мева қиёмини эслатувчи алвон, қирмизиранг ва тилларанг, муздек салқин, кўкимтир шиша сополакчалар ўртадаги катта давоми…
Ўша куни кечқурун соат беш яримларда телефон жиринглади. Декабр оқшомларидан бири эди. Томпсон гўшакни кўтарди:– Эшитаман.– Алло, Герб!– Ҳа, бу сенмисан, Аллин?– Хотининг уйдами, Герб?– Ҳа. Нима эди?– Ҳеч нима, ўзим, шундай…Герб Томпсон гўшакни хотиржам тутиб турарди.– Нима бўлди, ўзи? давоми…
Ўн ёшга қадам қўйганида, у шундай деганди:— Эҳ, агар менинг портфелим бўлганида борми! Эҳ, бошқа болаларда бўлгани каби китоб ва ўйинчоқларим бўлса эди! Ўшанда қандай ўқиш кераклигини кўрсатиб қўярдим. Аммо менда ҳеч нарса йўқ. Бундай аҳволда аъло баҳога ўқиш мумкинми?..Ўн давоми…
Тоғ бошидаги баланд чўққида бир жуфт бургут кўп йиллар мобайнида тинч-тотув, бахтли ва тўқ яшади. Она бургут неча марта тухум босиб, полапон очди, Ота бургут полапонга парвона бўлиб, тарбиялаб мустақил ҳаётга учирма қилди. Улар ошён қуришган тоғ табиати жуда чиройли, давоми…
Тўғрисини айтсам, ҳафталик газеталарда чоп этиладиган “Юлдузлар башорати”ни ўқишни хуш кўраман. Чунки кўпинча само ёритқичларининг кароматлари тўппа-тўғри чиқади. Баъзи башоратлар оз-моз ҳақиқатга чамалашса, қолганини ўзим тўғрилаб юборавераман.Кечаги якшанба куни газет дўконининг олдидан тўхтамай ўтиб кетмоқчи эдим, лекин ойнага қистириб қўйилган давоми…
Ҳамиша қовоғидан қор ёғиб турадиган профессор бир гала ассистенту талабаларини эргаштирганича шитоб билан палатага кириб келди. У шу ердаги кўз касалликлари клиникасининг мудири бўлиб, ниҳоятда қаттиққўл, қўрс, тунд ва совуқ одам бўлгани учун олимдан кўра кўпроқ биринчи жақон уруши пайтидаги давоми…
Кема соҳилдан узоқлашиб Мармар денгизи томон ёʻл олганида ёʻловчиларни кузатишга чиққанлар устларидан оғир юк тушгандай енгилладилар: — Бечора… Арабистонда ёʻлини топиб кетармикин… — дедилар Ҳасанни кузатишга келган аёллар, қаттиқ қайғураётганига бир-бирларини ишонтирмоқчидай ясама оҳангда. Келганлар маҳзун бир кайфиятда уйларига қайтдилар. давоми…