Hikoyani boshlar ekanman, hayolimda dastlab Arizona yerlarining qiyofasi sobit bo‘ladi; Arizona va Yangi Mexiko yerlarining kumush va oltindan yaralgan qimmatli poydevori muqim mana shu yerlarning, mubham va hayratgir yerlarning, dag‘al tepaliklar va latif ranglar yurtining, qushlar top-toza qilgan suyaklarning jilvasi davomi…
“Qaroqchi ayol” so‘zi ba’zi bir bema’ni sarsuelalar haqidagi, qiyofalaridan xodima ekanlari yaqqol sezilib turgan qizlar bo‘yoq surtilgan qalin qog‘ozlardan tiklangan to‘lqinlar qo‘ynida raqsga tushib, qaroqchi ayollarni namoyish qilayotgan ba’zi bir bema’ni sarsuelalar haqidagi anchagina nohush xotiralarni yuzaga chiqarsa ehtimol. Ammo davomi…
O‘z holicha u hech kim edi; (hatto o‘sha davrning nojo‘ya suratlaridagi boshqa kimsalarga o‘xshamas) yuzlari va son-sanoqsiz almoyi-jalmoyi so‘zlari ortida hech kim ko‘rmayotgan tushgina yashiringan edi, xolos. Avval unga boshqalar ham shunday bo‘lib tuyilgandi, biroq mana shu bo‘shliq haqida do‘stiga davomi…
Ko‘zgu va entsiklopediyaning o‘xshashligi tufayli men Ukbarni kashf qildim. Ramos-Mexiada, Gaona ko‘chasidagi uyning yo‘lak adog‘ida ko‘zgu tashvishli jimirlar, entsiklopediya esa kishini chalg‘itish uchun The Anglo-American Cyclopedia (Nyu-York, 1917) deb nomlangan bo‘lib, 1902 yilgi Encyclopedia Britannicaning so‘zma-so‘z, ammo ancha kechikkan qayta davomi…
Men so‘zlamoqchi bo‘layotgan ertaklar Turkistonning ikki turli mintaqalariga tegishlidir. Birlari shimoldagi bepoyon qirg‘iz* (pastdagi izohga qarang) dashtlari bag‘rida, tuya tezaklaridan qalangan gulxanlar atrofida yaratilgan bo‘lsa, boshqalari ariqlar bag‘rini tilgan ekinzorlari bisyor janubiy mintaqada ko‘z ochgan. Gavjum bozorlarni o‘zlariga sahna bilgan davomi…
Buenos Ayres nima? Bu – qit’adagi urushlardan sillasi qurigan bo‘lsa-da, chehrasi baxtiyor odamlarga to‘lgan Plaza de Mayo maydoni. Bu – samolyotdan kuzatganimiz son-sanoqsiz yog‘dular og‘ushidagi yo‘laklar va qaydadir bizga xotirjamlik baxsh etuvchi qadrdon kulba. Bu – ajdodlarimdan biri otib tashlangan davomi…
Tosh zindon chuqurdir; ichkari tomondan osmonga qadar cho‘zilgan yarim pallaga o‘xshash bu zindon harsang toshlar yotqizilgan tubiga tomon torayib borganligidan bir vaqtning o‘zida ham dilgir, ham bepoyon tuyiladi. Yarim pallaning o‘rtasidan devor o‘tgan; u juda baland bo‘lsa-da, gumbazning yuqori qismiga davomi…
Vaqt allamahal bo‘lib qolgan, ertaga tongda qirg‘oq ko‘zga tashlanishi kerak edi. Doktor Makfeyl trubkasini yondirib, panjaraga suyangancha ko‘kdan Janubiy Xoch yulduzlar turkumini qidira boshladi. Janggohda o‘tgan ikki yil va juda uzoq bitgan yaradan so‘ng u hech bo‘lmasa yil-o‘n ikki oy davomi…
Agafya Juravlyovanikiga o‘g‘li Konstantin Ivanovich keldi. Xotini va qizi bilan onasidan xabar olib, hordiq chiqarib ketishmoqchi ekan.Novoye qishlog‘i uncha uzoq bo‘lmasa-da, Konstantin Ivanovich taksida keldi, buning ustiga, butun oila a’zolari mashina yukxonasidan ancha chamadon tashidilar. Darhol butun qishloqqa: Agafyanikiga oilasi davomi…
Bu voqeaga bir necha yil bo‘ldi. Afridiy qabilasidan bo‘lgan To‘masxon momand qabilalari yashaydigan tog‘li viloyatdan qishlog‘iga o‘tib ketayotgandi. Qo‘lida miltig‘i bor, hech narsadan qo‘rqmasdi.Momand qabilasidan bo‘lgan Banorasxon To‘masxonning yelkasidagi ajoyib miltiqni ko‘rib, aqlini yo‘qotayozdi. Momandlar birovning qo‘lida yaxshiroq qurol ko‘rib davomi…