Moskvaga kelgach, men Arbat yonidagi kichkina ko‘chada joylashgan ko‘zga tashlanmas mehmonxonalarga o‘g‘rimisol bekitiqcha tushib, go‘shanishin, bir uchrashuvdan ikkinchi uchrashuvga qadar intizorlik ichra yashardim. U esa shuncha kun ichida atigi uch marta xonamga keldi, lekin har safar shoshilib: – Men faqat davomi…
Yaxshiyamki, bu o‘zimizning Ramos, begona vrach bo‘lganda nima qilardim – nima deb tushuntirardim unga, Ramos harqalay o‘zimizniki, ancha bo‘ldi u bilan kelishib olganimizga, shuning uchun ko‘nglim to‘q – kunim bitdi, deganda, yo menga indallosini shartta aytadi yoki jillaqursa, aylantirib o‘tirmay davomi…
Hindistonning birinchi Bosh ministri, Xalqlar o‘rtasida Tinchlikni saqlash Xalqaro Lenin mukofotining laureati Javoxarla’l Neru tavalludiga yuz yil to‘ldi. Shu munosabat bilan uning «Hindistonning kashf etilishi» asaridan parcha e’lon qilayotirmiz. Bu kitob hibsga olinganimdan keyin, Yer kurrasining katta qismi urush girdobiga davomi…
Sakkiz nafar ko‘zi ojizlar guruhidan uzoqlashib, ularning diydiyolari hamon qulog‘imda, bir ozgina yurgan edim, oyoqlarini xiyol kerib turgan oppoq sochli yolg‘iz keksaga ko‘zim tushdi: boshi sal egik, og‘zida bir nimani chaynar, uning ham ko‘zi ojiz, egnidagi juldur kiyimga qaraganda, shubhasiz, davomi…
Ashvapati Madra hukmdori edi. U xalqparvar shoh, odamlar va yerdagi barcha jonzotlarning baxtli yashashi uchun qayg‘urardi. Biroq ko‘plab yaxshi odamlar kabi u farzandsiz edi. O‘n sakkiz yil zuryod ber, deb xudoga nola ayladi, qurbonliklar qildi, riyozat chekdi. Iloha Savitriga hamdu davomi…
Qayda qoldi butun olam men tug‘ilgan kun? Qani Moskvaning elektr fonuslari? Qani odamlar? Qayoqqa g‘oyib bo‘ldi zaminu osmon? Derazam ortida hech nima ko‘rinmaydi! Zulumot… Bizlar butun bashariyatdan uzilib qolganmiz. Kerosin bilan yoqiladigan ko‘cha fonuslarining eng yaqini bu yerdan to‘qqiz chaqirim davomi…
— Oyijon, qayoqqa boryapmiz? — so‘radi qizcha onasiga cho‘chinqirab qarab. — Otang boshlab boryapti bizni, — javob berdi onasi. — Ota, biz qayoqqa boryapmiz? — so‘radi qizcha otasidan. — Bir yaxshi joyga. Sen hali tushunmaysan, — uzuq-yuluq javob qildi otasi davomi…
10 banddan iborat doston (Muqaddima va xotimasi bilan) — Ushla, mahkam ushla, ahmoq! — deb chinqirardi Chichikov aravakash Selifanga. — Shopim bilan chopib tashlayman sen badbaxtni! — deya baqirardi otlarni yeldek uchirib kelayotgan mo‘ylovdor chopar. — Nima, ko‘rmisan, arvoh urgur, davomi…
Nogahon darvoza taqillab, ota-bolaning suhbati bo‘lindi. «Kim bo‘ldiykin?» Muzaffar otasiga bir nigoh tashladi-yu, o‘rnidan sakrab turib, darvoza tomon yurdi. Yo‘lak qorongi bo‘lgani uchun chiroqni yoqib, darvozani ochdi va ostonada turgan un zavodi ombor mudiri — Xo‘ja Sayfiddinovni tanib qoldi. Unga davomi…
Bu juda qadimda o‘tgan. Zamonlarning zamonida, yer yuzida maysalardan ko‘ra dov-daraxtlar ko‘p bo‘lgan, qurg‘oq yerlardan ko‘ra o‘lkamizda obi hayot mo‘l bo‘lgan davrlarda bir qirg‘iz qabilasi ulkan va muzday daryo bo‘yida yashardi. Bu daryoni Enasoy deb atashardi. U bu yerlardan uzoqda, davomi…