Москвага келгач, мен Арбат ёнидаги кичкина кўчада жойлашган кўзга ташланмас меҳмонхоналарга ўғримисол бекитиқча тушиб, гўшанишин, бир учрашувдан иккинчи учрашувга қадар интизорлик ичра яшардим. У эса шунча кун ичида атиги уч марта хонамга келди, лекин ҳар сафар шошилиб: – Мен фақат давоми…
Яхшиямки, бу ўзимизнинг Рамос, бегона врач бўлганда нима қилардим – нима деб тушунтирардим унга, Рамос ҳарқалай ўзимизники, анча бўлди у билан келишиб олганимизга, шунинг учун кўнглим тўқ – куним битди, деганда, ё менга индаллосини шартта айтади ёки жиллақурса, айлантириб ўтирмай давоми…
Ҳиндистоннинг биринчи Бош министри, Халқлар ўртасида Тинчликни сақлаш Халқаро Ленин мукофотининг лауреати Жавохарлаъл Неру таваллудига юз йил тўлди. Шу муносабат билан унинг «Ҳиндистоннинг кашф этилиши» асаридан парча эълон қилаётирмиз. Бу китоб ҳибсга олинганимдан кейин, Ер куррасининг катта қисми уруш гирдобига давоми…
Саккиз нафар кўзи ожизлар гуруҳидан узоқлашиб, уларнинг дийдиёлари ҳамон қулоғимда, бир озгина юрган эдим, оёқларини хиёл кериб турган оппоқ сочли ёлғиз кексага кўзим тушди: боши сал эгик, оғзида бир нимани чайнар, унинг ҳам кўзи ожиз, эгнидаги жулдур кийимга қараганда, шубҳасиз, давоми…
Ашвапати Мадра ҳукмдори эди. У халқпарвар шоҳ, одамлар ва ердаги барча жонзотларнинг бахтли яшаши учун қайғурарди. Бироқ кўплаб яхши одамлар каби у фарзандсиз эди. Ўн саккиз йил зурёд бер, деб худога нола айлади, қурбонликлар қилди, риёзат чекди. Илоҳа Савитрига ҳамду давоми…
Қайда қолди бутун олам мен туғилган кун? Қани Москванинг электр фонуслари? Қани одамлар? Қаёққа ғойиб бўлди замину осмон? Деразам ортида ҳеч нима кўринмайди! Зулумот… Бизлар бутун башариятдан узилиб қолганмиз. Керосин билан ёқиладиган кўча фонусларининг энг яқини бу ердан тўққиз чақирим давоми…
— Ойижон, қаёққа боряпмиз? — сўради қизча онасига чўчинқираб қараб. — Отанг бошлаб боряпти бизни, — жавоб берди онаси. — Ота, биз қаёққа боряпмиз? — сўради қизча отасидан. — Бир яхши жойга. Сен ҳали тушунмайсан, — узуқ-юлуқ жавоб қилди отаси давоми…
10 банддан иборат достон (Муқаддима ва хотимаси билан) — Ушла, маҳкам ушла, аҳмоқ! — деб чинқирарди Чичиков аравакаш Селифанга. — Шопим билан чопиб ташлайман сен бадбахтни! — дея бақирарди отларни елдек учириб келаётган мўйловдор чопар. — Нима, кўрмисан, арвоҳ ургур, давоми…
Ногаҳон дарвоза тақиллаб, ота-боланинг суҳбати бўлинди. «Ким бўлдийкин?» Музаффар отасига бир нигоҳ ташлади-ю, ўрнидан сакраб туриб, дарвоза томон юрди. Йўлак қоронги бўлгани учун чироқни ёқиб, дарвозани очди ва остонада турган ун заводи омбор мудири — Хўжа Сайфиддиновни таниб қолди. Унга давоми…
Бу жуда қадимда ўтган. Замонларнинг замонида, ер юзида майсалардан кўра дов-дарахтлар кўп бўлган, қурғоқ ерлардан кўра ўлкамизда оби ҳаёт мўл бўлган даврларда бир қирғиз қабиласи улкан ва муздай дарё бўйида яшарди. Бу дарёни Энасой деб аташарди. У бу ерлардан узоқда, давоми…