1919 йил[1] Душанба, 20 январь Мен дафтар харид қилиш имконига эга бўлгач, буларнинг барини кўчириб ёзаман, шунинг учун янги йилга оид икир-чикирларни ташлаб кетаяпман. Бу сафар гап маблағда эмас, икки ҳафта тўшакка михланиб қолганим сабабли Флит-стритга сафар қилолмайман. Ўнг қўлим давоми…
Эҳтимол, бироз ғайритабиий, бироқ батамом самимий иқрордан бошлашим керак. Ушбу йилда адабиёт бўйича топшириладиган Нобель мукофотини олиш учун жўнаб кетаётиб, самолёт бортига кўтарилганим ҳамон ортимда совуққон кузатувчининг пинҳон нигоҳини сездим. Мана шу тантанали лаҳзаларда ўзимга ўзим кутилмаганда жамоатчилик эътиборига тушган, давоми…
Кўр аёл сариқ рангли данғиллама иморатнинг эшиги олдида ашула айтгандай қилиб, хайр сўрарди. Унинг ёнгинасидаги тротуарда шўрлаб, ёғи чиқиб кетган дўппи кийган олти яшар ўғли, Бўғозичи, Енижа ва Бафра Мадан папиросларининг гильзаларини териб ўйнарди. У асфальтга катта доира чизар, ичига давоми…
Бу йилги ёз фасли ғоят гўзал келди, ажойиб об-ҳаво шу қадар барқарор бўлдики, одамларда кунма-кун эмас, балки бутун-бутун ҳафталарнинг ҳам худди шундай бирдай кетишига чуқур ишонч уйғонган, июнь ойи бошланган, пичан эндигина ўриб-йиғиб олинган пайтлар эди. Баъзи бировлар учун жазирама давоми…
Луи Жерменга Сизларнинг эркин академиянгиз менга муносиб кўрган мукофот учун менда уйғотган миннатдорчилик ҳисси шунчалар чуқурки, у менинг шахсий хизматларимдан юқори туришини тушунаман. Ҳар қандай одам, айниқса, санъаткор обрў орттиришни истайди. Мен ҳам шуни хоҳлайман. Бироқ, сизларнинг қарорингизни эшитиб, унинг давоми…
Жерар дарсда ўтириб зерикди. Ташқарида шаррос ёмғир ёғарди. Синфда “Ўқиш китоби”даги жонга тегиб кетган эски матнни ўқишар, муаллима гапининг орасида болаларга унинг жуда қизиқарли ва ҳатто кулгили эканини уқтирмоқчи бўларди. Бироқ ҳеч ким, ҳатто ўзи ҳам лоақал тишининг оқини кўрсатмас давоми…
Куннинг қоқ ярмида, зумрад пашшалар қалашиб ётган гўнгтепа ёнида у бошию жажжи оёқларини олдинга чўзганча онажонгинасининг қорнидан чиқиб келди ва тепагинасида — портлаган шрапнелнинг таралиб бораётган бир тутамгина нафис, кўкиш ғуборини кўрди, ҳайқириқли гулдирак унинг мурғак, ҳўл вужудини онасининг оёқлари давоми…
Мен бу ерга мана шу арзимаган хат туфайли келиб қолдим, бунинг сабаби у жуда кўп нарсаларни эслатиб юборган эди. Агар жавондаги эски китобларга тегмаганимдами, ҳеч нарса ўзгармас, ҳаётим одатдагидек беғалва, тинч ва бир маромда давом этаверарди. Шунча китобга қарашнинг ўзи давоми…
(«Овчининг хотира дафтари»дан) Июль ойининг гўзал куни, яъни об-ҳаво узоқ вақт бир қиёмда тургандагина рўй берадиган чиройли кунларнинг бири эди. Эрта тонгдан бошлаб кўк юзи очиқ; эрталабки шафақ унчалик қиздирмайди: у оч-қизғиш тусда ёйилади. Қуёш жазирама қурғоқчилик вақтларидагига ўхшаб қизғин давоми…
Сизга айтиб бермоқчи бўлган ҳикоям, аслида, ҳеч қандай мазмунга эга эмас. Эҳтимол уни ҳикоя ҳам деб бўлмас, шундай бўлса-да уни сизларга айтиб беришни лозим деб топдим. Бундан ўн йил муқаддам унинг ибтидоси деб аташ мумкин бўлган ҳодиса юз берганди, айни давоми…