ОНАМ ҚАНДАЙ ИНСОН ЭДИ? Онам – Марина Ивановна Цветаванинг бўйи унчалик баланд эмас эди – 163 сантиметрлар келарди. Қадди мисрликларникидай тик, кенг елкали, беллари нозик эди. Ҳамиша ёш кўринувчи юзлари худди буғланиб тургандай кўринар, оёқлари узун эди. Қадам ташлашлари енгил давоми…
Сиз умрида салом бермаган одамни кўрганмисиз? Шахсан мен кўрганман. Башир одамга умуман салом бермайди. Салом тугул, озғин, кўримсиз қад-қомати билан шунақа юриб қўядики, гўё Ғарб билан Шарқ орасидаги чегарани шу белгилаб берган ёхуд Шўро ҳукуматини шу одам ағдарган-ов, деган хаёлга давоми…
I қисм Ақлий фаолиятимизда мушоҳада ва тасаввур аталувчи икки нуқтаи назар мавжуд. Дастлабкиси янгисини келтириб чиқармаган ҳолда фикрларнинг ўзаро муносабатини ўрганади; иккинчиси эса бу фикрларни тафаккур нурларида ёритиб, турли унсурлардан ҳар бири алоҳида янги, яхлит фикрларни юзага келтиради. Уларнинг бири давоми…
“Бу ерда мен мусофирман, Ҳеч ким мени тушунмайди”. Овидий ЭСЛАТМА[1] Машҳур бўлиш одамга катта масъулият юклар экан. Мана шу машаққатли меҳнатим эвазига шон-шуҳратга эришдим. Шубҳасиз, бу асарим номимни элга танитиш билан бирга мукофот ҳам олиб берди, лекин у, нари борса, давоми…
Бир куни мени муҳарриримиз ҳузурига чорлаб, туйқусдан сўраб қолди:– Сен отасан, а?– А? – Мен ҳовлиқиб қолдим. – Кимга?– Масалан, мен – отаман, уч фарзандим бор. Сенам отасан, шундоқмасми!– Шундай, шундай… Худога шукур, беш фарзандим бор.– Ана! Шундоқ экан, оталарга давоми…
Дунёга машҳур файласуф олим, сиёсатчи, дипломат ва ихтирочи Бенжамин Франклин инглиз муҳожири Жозеф Франклин оиласидаги 17-фарзанднинг саккизинчиси эди. Унинг отаси ҳунарманд бўлиб, совун ва шам ишлаб чиқариш билан шуғулланган. Ёш Бенжамин ўзи мустақил таҳсил олган. У биринчи бўлиб тебранма ўриндиқни давоми…
Базель, Франц Овербекга[1] Каннобно, Бадиа вилласи, 1887 йил 14 апрель Муҳтарам дўстим, Учинчи апрелдан буён шу ерда, Лаго-Мажордаман, пуллар вақтида етиб келди, ҳамма пулни юбормаганинг ҳам мамнун этди, чунки ҳатто айни паллада ҳам ёзни қаерда ўтказишимни аниқ билмайман. Кўҳна Зильс-Марияни, давоми…
Бироқ, янги дўстимга қайта- ман: у менга жуда ёқиб қолди, унга фойдаси тегадиган нима борки, ўргатишни, асосийси – мен гапир-ганимда тушунадиган ва гапиради-ган қилишни ўз олдимга мақсад қилиб қўйдим. Даниел Дэфо. “Робинзон Крузо” Линкольншир қирғоғида жойлашган Бостон шаҳри жуда чиройли, давоми…
У кичкина телевизорнинг тугмасини босди. Телевизор бир оз пирпираб, хонага кўкиш шуъла таратди. Бунақаси ҳозир ҳеч кимда йўқ, ўйлади ўзича. Қаерданам бўлсин? Бундан йигирма йил илгари чиқарилган оқ-қора рангли матоҳнинг кимга кераги бор? Лаблари буришиб пичирлади: – Ё Раббий, ўзинг давоми…
“…Озодлик деганлари шуми? Турган-битгани қўрқув ва таҳлика-ку!” Бу сўзларни кўнглидан кечирган новча, қотмадан келган одам адоқсиз қишлоқ йўлида кетиб бораркан, бутун борлиғини қамраб олган ваҳимадан халос бўлмоққа ошиқарди. Бир оз аввал миясидан бошқача ўйлар кечаётганди. Ҳаммаси қабристон тарафга бурилганидан кейин давоми…