«Kimsan» ismimning ma’nisiga kelsak, ins-jinslarning nomi ekan. Ma’lumki, ins-jinslarning qo‘nimi bo‘lmaydi. «O‘g‘lim ko‘chaning bolasi bo‘lsin, kasbimni egallasin», deb otamiz shu sharifni kaminaga ma’qul ko‘rganlar. Bizning urug‘ yosh bo‘lsa, ikkala lunjida qurtobasi borday, keksa bo‘lsa, suzmaxaltaday lunji osilgan bo‘ladi. Sababi — davomi…
Bu uy anchadan buyon kimsasiz qolgan edi. Shundanmi, keng xonalari bu holdan huvullab zerikkanga o‘xshardi. Men uning qulfi dilini mehrim kaliti bilan ochib, ko‘ngil ostonasiga cho‘chibgina qadam qo‘ydim. Chunki men hali unga begona edim. Uning ko‘ngil xonalarini yovqarash qilib zimdan davomi…
Yurak xastaliklari bo‘limidan “terapiya” tomon o‘tib borayotgan Eshdavlatovni kimdir chaqirganday bo‘ldi. To‘xtadi. Malol keldi. Tibbiyot ahlining dalolat qilishicha, ikki kuragining o‘rtasidan “tuz koni ochilgan”. Ana kashfiyot! Ellik yildan beri qo‘li qalamdan og‘ir narsa ko‘tarmagan zahmatkash muharrirning xo‘kkaygan yelkasiga tuz emas, davomi…
Millat ozodligi uchun aziz jonini fido, umrini baxshida etgan munavvar zotlar xotirasiga bag‘ishlayman. Ey ulug‘ Turon, arslonlar o‘lkasi! Senga ne bo‘ldi? Dunyoni “urxo”lar bilan titratgan yo‘lbars yurakli bolalaring qani? Nechun tovushlari chiqmaydur? Abdurauf Fitrat Uni ko‘rmasimdan avval tanidim, bilmasimdan oldin davomi…
Rahmatjon ko‘cha eshikni yelkasi bilan itargandi, lo‘kidoni yerga tushib, daranglab ketdi. Ichkaridan avval shoshib xotini, keyin olazarak o‘g‘ilchasi chiqdi. – Ha, tinchlikmi? Sulaymon taxtini ko‘tarib keldingizmi, shahdingiz osmon? – dedi xotin peshonasiga tang‘ilgan yashil durrani mahkamroq tortib. So‘ng devorga suyab davomi…
– Turg‘unoy, hoy Turg‘unoy…. Ko‘zlari yumuq holda yotgan momo bu tanish ovozdan cho‘chib ketdi. Bemajolligini ham unutib, ko‘zlarini katta-katta ochdi-da, atrofga alangladi. – Buvi, buvijon… Momoning yonida o‘tirgan Asqad aka onasining alahsirayotganini tushundi. Shu bois ovoz chiqarmasdan o‘z holiga qo‘ydi. davomi…
– Voy baraka topgur-ey! Meni esdan chiqarmabsanda-a? Balki ammam kelganimni bila turib nega o‘tmaydi, deb ginalagandirsan ham. Ko‘rganda kulgichlari yoyilib ketadigan Xadicha ammasi uni xushhol qarshiladi. To‘ladan kelgan, oppoq yuzli, qora sochlari tovonini o‘padigan bu ayolni dilkash deb bo‘lmasdi. Uning davomi…
Bugun tushimda uni yana ko‘rdim. Sog‘indimmi, yo sog‘indimi? Bunisini aniq bilmayman, rosti. Biz birga yashagan paytlarimizda ham uyda ko‘proq o‘tirib qolsak, arzimagan narsaga arazlashib yo urishib, mabodo ozroq ayrilsak (deylik men ishdan kech kelib, yo u onasinikida sal ushlanib qolsa) davomi…
– Aga-ar kimda ki-im menga-a bayramga bi-ir donagina avokado sovg‘a qilsa-a, jud-dayam xursand bo‘lardi-im! Dilshodaning tomdan tarasha tushganday e’loni xonadagi to‘rt yigitga yoppa aytilgandek ko‘rinsa-da, gap o‘z egasi – Sultonni topganini hamma fahmlab turardi. – Avokado? Nima ekan o‘zi u? davomi…
Osmon yig‘lamay, yer kulmas. Maqol Inson o‘ziga aziz bilgan narsalarni barbod qilishga moyil bo‘ladi. Eski-tuski buyumlar, keraksiz jihozlar, sarg‘ayib ketgan taxlam-taxlam gazeta-jurnallar, bag‘ri qon qoralamalarini to‘plab, ko‘hnachilarga topshirishga ahd qildi. Qog‘ozlarni saralayotib, talabalik paytida tutgan bir qora jildli yondaftarga nigohi davomi…