“Guliston” jurnalining avgust sonida Erkin A’zamning “Qahratonda gul ko‘tarib” hikoyasi chop etildi. “Nima bo‘pti, – deysiz siz, – Erkin A’zam biror narsa yozsa, har qanday nashr ko‘ziga surtib chiqaradi”. To‘g‘ri, biroq e’tirozingizdan sezib turibmanki, siz yaqin-o‘rtada “Guliston”ni varaqlab ko‘rmabsiz. Avval davomi…
Amakim – dong‘i chiqqan tabib. Sindi-chiqdi, ko‘z-nazar – bariga davo topadi. Uni Surxon elida, azbaroyi hurmat yuzasidan mulla Toshboy, deb atashadi. Birida uyimizga boysunlik chol daraklab keldi. Kampiri eshakdan yiqilib, oyog‘i sinibdi. To‘pig‘i borgan sari kadiday shishayotgan ekan. “Bir qadamam davomi…
– Ha-a, qursog‘ingni lorsillatib, tag‘in qo‘ni-qo‘shnilarni sho‘rini quritib kelayapsanmi, a, Boybichaxon?! Ha-a, Boybichcha bo‘maygina o‘lgin sen! Ko‘zlaring javdiramay ketgin sen! Bu paytda bola o‘tov eshigi tashqarisida, ko‘zlari to‘la uyqu, oyog‘i bilan yerni paypaslagancha, kavushini qidirardi. Onasining andakkina zarda aralash erkalab davomi…
Itning faqat tili yo‘q, ammo aqlli, hushli jondor. Vafodorligiga-ku qiyos yo‘q! Shu – ko‘pchilik odamlardan ham vafodorroqmi-yov, deyman-da! Bo‘lmasa, haydashingga qaramay eshigingda yotib olib, uyingni qo‘rib chiqarmidi?! E-e, nimasini aytay, bu jondorning fazilati ko‘p. Menam bilib aytayapman, yo‘qsa, bu gaplar davomi…
— Bilmaysilarmi, Jabbor akaning uyiga qanday borsam bo‘ladi?.. Agronom Jabbor aka-chi? — Assalomu alayku-um! — Voy!.. Uzr, somalaykum! —Vaalayku-um. Jabbor aka deysizmi? – boshiga do‘ppi qo‘ndirgan qotmagina odam yonidagi o‘n ikki-o‘n uch yoshlardagi qiyiq ko‘zli o‘spiringa qaradi: — Jabbor agronom davomi…
Shaftoli shoxidaman, Onamning yonidaman. Boray desam, yo‘l uzoq, Otamni sog‘inaman… Bolalar qo‘shig‘idan Bu hikoya – odamlar, voqealar, hodisalar haqida emas, bu hikoyaning qahramoni – qishloq. Ha, aynan qishloq. U nozlanadi, chappar uradi, bag‘rida borini muhayyo qiladi, goho to‘rsayib-xo‘mrayadi, xullas, bir davomi…
«Oltmish yillik komandirovka» turkumidan Bo‘riyev cho‘chib uyg‘ondi. Onasi tushiga kiribdi. Oppoq ro‘mol o‘ragan. Yo‘ldoshga qarab turganmish. Uning kayfiyati yaxshiligini ham, yomonligini ham bilib bo‘lmasmish. Qarashlari jiddiy, qat’iy. Yo‘ldosh hayron bo‘pti: Enam nega bunday qarayapti menga? Gapirmoqchi bo‘ptiyu gapirolmas emish. Onasi davomi…
Yo yetarman maqsadimning cho‘qqisiga oxiri… Ibn Sino Men hayotda hali ham shunday odamlar borligini birovdan eshitganimda, ishonmas edim. O‘zim ko‘rib, gaplarini qulog‘im bilan eshitgach, bandasi fe’li, a’moli, qat’iyatiyu birso‘zligiga umr bo‘yi sobit tura olishiga ishonch hosil qildim. Undagi yovvoyi bir davomi…
– Ma’sumani o‘zim kelin qilaman. Bitta-yu bitta o‘g‘lim bo‘lsa, u topgan qiz bizlarga el bo‘ladimi, yo‘qmi? Ma’suma o‘zimniki. Achchiq gapimniyam ko‘taradi, shirin so‘zimgayam taltayib ketmaydi. Borimizni sarishta qiladi, yo‘g‘imizga ko‘nadi, – derdi qismatidan nolib, yolg‘iz o‘g‘liga suyanib qolgan ona. Ma’firat davomi…
Yangi tomorqamizga oilamni og‘zim qulog‘imda bo‘lgancha olib bordim. Qip-qizil dashtni ko‘rgandayoq, xotinimning avzoyi birdan o‘zgarib, labiga uchuq toshgandek gezardi-qoldi. Na ariqda suv ko‘rinadi va na gurkirab o‘sgan biror dov-daraxt. To‘g‘ri, har qadamda adir giyohlari bo‘y cho‘zib yotibdi-yu, baribir yoqimsiz ko‘rinish davomi…