Эски “Зарбдор” хўжалигининг собиқ қоровули Шо­қулнинг на уйида ҳаловат бор, на юриш-туришида. Ҳали ўт-ўланларга зеб бўлиб турган шудринглар буткул парланиб улгурмасидан унинг уйида яна олатасир бошланди. Кейин Шоқул кўчага ўқдай отилиб чиқди. Буни кўрган қўни-қўшни борки, унинг аҳволини дарров тушунди. давоми…

Кўкламнинг енгилгина шабадаси дарахт гуллари ва майсалар исини тинмай атрофга таратади. Бундай ҳаводан нафас олган кишининг бир зумда чарчоғи чиқади. Мактабдан одатдагидан эртароқ қайтган Бер­димурод муаллим қийғос гуллаган ўрик дарахти соясидаги сўрига чиқиб, шохлардаги маржондай тизилган гулчаларни ҳавас билан томоша давоми…

Катта йўл ёқасидаги ёлғиз тут дарахти узоқдан кўзга яққол ташланади. Бу кенг адирда бошқа биронта ҳам дарахт йўқ. Турли-туман дарахтлари шовуллаб турган тоғ этагидаги қишлоққача эса икки чақиримча масофа бор. Шаҳарга отланганлар автобусга чиқиш учун тўғри шу тутнинг ёнига келаверишади. давоми…

Қишлоқлар ўзгариб кетибди. Унча-бунча эмас, бутунлай ўзгарибди. Машина текис йўлдан шамолдай учиб бораяпти-ю, йўлда эмас, денгизда сузиб кетаётгандек сезаман ўзимни. Бу йўллардан жуда кўп юрганман. Айниқса, талабалик вақтимда шаҳардан Булоқбошига қатнайвериб, қатнайвериб шу йўлларнинг майда тошигача таниш бўлиб кетган эди. давоми…

Қишлоқ четидаги бу майдон шу пайтгача янтоқлар ўсиб ётган, болалар улоқ-қўзи ҳайдаб юрадиган бир яланглик эди. Кейин… туман раҳбарлари келишиб қишлоқ атрофини обдон айланишди ва шу ялангликда тўхтаб, нималарнидир баҳслашишди, тортишишди ва тарқалиб кетишди. Орадан бир неча кун ўтгач ернинг давоми…

Совуқ бошланаётганидан бўлса керак, чойхонада ҳар доимгидан ҳам одам гавжум. Доимий танда қурганлардан ташқари, энди иссиқ кунларда дала-даштда иш билан андармон бўлиб юрганлар ҳам юмушларини тугатиб, уйда зерикканларидан эснаб-эснаб кўчага чиқишади-да, бирин-кетин чойхонага кириб келаверишади. Улар дастлаб ичкаридаги тутун ва давоми…

Қанчалик киришиб-тиришмай, қишлоқда ҳеч ишим юришмади. Кейин омад қидириб Тошкентга келдим. Ҳамқишлоқ йигитларга эргашиб ғарибгина ижара уйга жойлашдим. Сўнг авом халқ тилида «Мардикор бозор» дейиладиган жойга бордик. Бирор машина келиб тўх­таса, ҳаммамиз ёпирилиб уни ўраб оламиз. Ҳайдовчи пастга тушишга ҳам давоми…

Осмонда чақмоқ чақиб, момақалдироқ гумбурлади. Ҳалигина ёмғир томчилаб турган эди, бирданига нўхатдек–нўхатдек дўл ёғиб, ортидан аёвсиз ёмғир қуйиб берди. Сой тарафдан эшитилган болаларнинг қичқириғи момақалдироқнинг ваҳимасидан ҳам ошиб тушди. “Одам оқиб кетяпти, одам!”, – дея қичқиришарди улар. Қутуриб оқаётган селнинг давоми…

Сўнгги қўнғироқ садоси янгради-ю, ҳамма ўқувчилар бирваракайига қийқиришди. Ҳатто қўнғироқ жарангини ҳам ана шу қийқириқ босиб кетди. Айниқса, битирувчиларнинг шодликлари ичига сиғмасди, Кимдир шўх-хандон кулган, кимдир соғинч ҳиссини ҳозирданоқ туйиб кўз-ёш қилган, ҳали устозларига гулдасталар тутишади, ҳали завқланиб чапак чалишади… давоми…

Даврон Давлатович ўзини гўё ҳавода муаллақ сузиб юргандек ҳис қилди. Кўзини очган эди, тип-тиниқ мовий осмонни кўрди. Кейин ўзини оппоқ чойшабга ўраган ва қандайдир ёғоч замбилда ётган ҳолда кўриб, ҳафсаласи пир бўлди. «Яна замбилда олиб кетишаяпти шекилли», — деб ўйлади давоми…