Musofir nafas rostlash uchun yo‘l chetidagi xarsang ustiga omonat o‘tirdi. Har tomonga javdirab suv axtardi. Notanish qiyofalar orasidan bir mehribon siymoni topish mahol edi. Yaqin orada bozor bor shekilli, kimdir o‘sha yoqqa intilsa, kimdir yelkasiga og‘ir yuk ortib qaytyapti. Balki davomi…
Kun botardan esgan shamol bir parcha olachalpoq bulutni Beshbarmoqota cho‘qqilari tomon haydadi. Ko‘p o‘tmay tog‘ni qoplagan qalin tuman qishloq tomon o‘rladi. Odamlar g‘imirlab qolishdi. Soy bo‘yida o‘tlab yurgan qo‘y-qo‘zilar qo‘ralarga qamaldi.Katta ko‘chaning shundoq yoqasidagi uy oldida kursiga cho‘kib, taftsiz quyoshga davomi…
Hisor tog‘ tizmalari ortidan ufq tobora oqarib kelmoqda. Oqguzar qishlog‘ining kunchiqar tarafidagi keng hovli ufq qizilligiga chulg‘anganda Hisor cho‘qqilari bag‘ridagi cho‘ng xarsanglar ko‘zga yaqqolroq tashlana boshladi. Xayolni zilday bosib turishga qodir salobatli tog‘ cho‘qqilari xuddi chopsa yetib oladiganday ajabtovur yaqin davomi…
O‘sar muallim ishdan dimog‘i chog‘ qaytdi. Kiyimlarini almashtirarkan qaysidir mumtoz qo‘shiq ohangida ming‘irlar, ashulaning bir-ikki misrasini xirgoyi ham qilib qo‘yardi. − Tinchlikmi, buvasi, kayfiyatlari zo‘r-ku? – oshxonadan xotini ovoz berdi.− Choyingni damlayver, gap ko‘p, kampir. Yuraging yoriladi!.. – ming‘irlayotgan kuyini davomi…
Uni hamma usta deb chaqirardi. Chunki u umr bo‘yi ustachilik qilgan. Lekin aytishlaricha, hech kim uning ishidan baraka topmagan. Yopib bergan tomi chakka o‘tkazgan, yasagan eshiklari qing‘ir-qiyshiq chiqavergan. Yashab turgan joyi ham hatto mundoq hunarmand usta yashaydigan hovliga o‘xshamaydi. Shunga davomi…
O‘lmasoy opamning aziz xotirasiga bag‘ishlayman Muqaddima Bahor tog‘larning ustlaridan to nigoh yetmas olislardagi yaylovlargacha yastanib ketgan bepoyon kengliklarni sanoqsiz rangu tus, shaklu qiyofadagi anvoyi gul-chechaklar bilan bezaydi, shamollar qatida islarini, gulchanglarini va urug‘larini ko‘tarib uchib, boshqa yerlarga sochadi, turli-tuman qushlar davomi…
Axsidan kelgan mash’um xabar nafaqat podshoh xonadoni sohiblarini, balki Andijon ahlining ham ko‘ngillariga mahzunlik solib qo‘ydi.Ko‘k yuziga qora parda tortilganday, Andijon osmonida yulduzlar ham ko‘rinmay qoldi… Go‘yo butun Farg‘ona mulki o‘zining baland himmatliq va ulug‘ doiyaliq podshohiga aza tutayotganday edi.Xufton davomi…
Birinchi qism Teshikmozor qishlog‘i Andijondan yursangiz Poytuqqa kiraverishda… Qishloqning nomi nega Teshikmozor deb hayron bo‘lmang. Buning o‘tmish bilan bog‘liq asosli sabablari bor. Izohi, endi, alohida mavzu.Teshikmozorning, men sizga aytsam, har bir fuqarosi hangoma. Ayniqsa, Otash xobboni va Bo‘tash gupir bilan davomi…
Yurak ham charchadi, aql-chi toldi,Manzilga yetishga ozgina qoldi… Halovat istagan yurak to‘xtadi.Turmush tashvishlari bilan band yurak halovat bilan jimgina xayrlashdi.Em ignasiga dori tortayotgan hamshira qariyaning qotib qolgan qorachig‘ini ko‘rdi-yu, barmoqlari titrab ketdi. Og‘ir-og‘ir nafas olayotgan bemorning birdaniga jimib qolishi vujudida davomi…
Bozor avjida. Birov bilan birovning ishi yo‘q – har kim o‘z yog‘iga o‘zi qovurilib yotibdi. Xaridor chorlayotgan sotuvchilarning yuzi issiq tandirga bosh suqqan novvoynikiga o‘xshaydi – bari bir xil tusda, go‘yo foyda atalmish zahar-zaqqumning achchig‘i yuzaga urganday…Rasta oralab yurish – davomi…