— Буюк кашфиёт! — Мисли кўрилмаган буюк кашфиёт! — Инсон заковатининг мўъжизаси!.. — ТАСС ахборотидан… — «Рейтер» хабар қилади… — «Франс-Пресс» маълумот беришича… Тўхтанг, тўхтанг, Америка Колумб томонидан аллақачоноқ очилиб, космик кемаларимиз Зуҳро бағрини тилишга тайёрланаётган бир пайт яна қанақа давоми…
Бир ҳафтадирки, чол ажал билан олишади, муттасил дам қисмадан жони азобда. Касал хуруж қилган пайтлар унинг қоқсуяк, чуваккина юзи талоқдек кўкариб, даҳшатли тарзда бўғриқиб кетади. Оғзини катта-катта очиб, ютоққанча энтикар экан, чолнинг бўйин, пешона, чекка томирлари ўқлоғдек бўртиб чиқади. Хуруж давоми…
Ҳаммаси мана шу шўртумшуқдан чиқди. Ибоддан. Доғ-дуғи, маза-масаллиғи — барча-барчаси соз, дўсту душманнинг иштаҳасини қитиқлаганча бир чиройли димланиб турган маслаҳатли ошга нуқул биров айтса-айтмаса бурнини тиқиб, итгаям солиб бўлмайдиган қилавергач, шўртумшуқ бўлмай ким бўлсин ахир бу Ибод афандим?! Мана, бу давоми…
Одамнинг ўзи ҳеч нарса эмас, ҳамма гап — ишда. Гюстав Флобер Ҳамсуҳбат топилса, қишлоқда тўпланиб гурунг қиладиган жойлар бор. Ҳу-ув тепаликлар ҳам хўп роҳатижон. Ўша ерларга ё ҳеч кимнинг кўзи тушмайди, ё гурунгбоп жойлигини хаёлларига келтиришмайди, хуллас, биров дарвозаси оғзидаги давоми…
Оппоқ эди бошда бу дунё, Кўча оппоқ, кечалар оппоқ… Хуршид Даврон. Биринчи соат дарсга кечиккан биз учовлон ботирлар юракларимизни ҳовучлаб эндигина мактаб биноси ёнида учрашиб турган эдик, синф раҳбаримиз Бўтаевнинг олаҳакканикига менгзар ўткир товуши капалагимизни учириб юборди. − Ҳей-эй, қаҳрамонлаар! давоми…
«Кимсан» исмимнинг маънисига келсак, инс-жинсларнинг номи экан. Маълумки, инс-жинсларнинг қўними бўлмайди. «Ўғлим кўчанинг боласи бўлсин, касбимни эгалласин», деб отамиз шу шарифни каминага маъқул кўрганлар. Бизнинг уруғ ёш бўлса, иккала лунжида қуртобаси бордай, кекса бўлса, сузмахалтадай лунжи осилган бўлади. Сабаби — давоми…
Бу уй анчадан буён кимсасиз қолган эди. Шунданми, кенг хоналари бу ҳолдан ҳувуллаб зерикканга ўхшарди. Мен унинг қулфи дилини меҳрим калити билан очиб, кўнгил остонасига чўчибгина қадам қўйдим. Чунки мен ҳали унга бегона эдим. Унинг кўнгил хоналарини ёвқараш қилиб зимдан давоми…
Юрак хасталиклари бўлимидан “терапия” томон ўтиб бораётган Эшдавлатовни кимдир чақиргандай бўлди. Тўхтади. Малол келди. Тиббиёт аҳлининг далолат қилишича, икки курагининг ўртасидан “туз кони очилган”. Ана кашфиёт! Эллик йилдан бери қўли қаламдан оғир нарса кўтармаган заҳматкаш муҳаррирнинг хўккайган елкасига туз эмас, давоми…
Миллат озодлиги учун азиз жонини фидо, умрини бахшида этган мунаввар зотлар хотирасига бағишлайман. Эй улуғ Турон, арслонлар ўлкаси! Сенга не бўлди? Дунёни “урхо”лар билан титратган йўлбарс юракли болаларинг қани? Нечун товушлари чиқмайдур? Абдурауф Фитрат Уни кўрмасимдан аввал танидим, билмасимдан олдин давоми…
Раҳматжон кўча эшикни елкаси билан итарганди, лўкидони ерга тушиб, даранглаб кетди. Ичкаридан аввал шошиб хотини, кейин олазарак ўғилчаси чиқди. – Ҳа, тинчликми? Сулаймон тахтини кўтариб келдингизми, шаҳдингиз осмон? – деди хотин пешонасига танғилган яшил дуррани маҳкамроқ тортиб. Сўнг деворга суяб давоми…