Уйга кирдим ҳамки, ҳовурим босилмади. Елкам муздек терлаб, яғринимга кўйлак ёпишиб қолди. Ўшандагина билдим: ўнг қўлимда шойи белбоғни чангаллаб олган эканман. Ҳикоям шу – белбоғни нима учун чангаллаб турганим тўғрисида. …Мактабда чиройли қизлар кўп-у, Гулсарадек истаралиси кам эди. Кузакда пахта давоми…
У ҳозир тирик бўлса-ю, лекин кўзлари кўрмай қолган, кимдир ўқиб бераётган ёки қулоғи эшитмаётган-у, бошқа бир кимдир ҳаракатлар билан тушунтираётган ё ҳаммасидан бенасиб – бу дунёдан ўтиб кетган, тириклик дарёси қуриб, ҳаёт боғи вайрон бўлган эса-да – барибир ич-ичимдан, у давоми…
Янги участкани қабул қилиб олган кунимнинг эртаси эди. Ишни нимадан бошлашни билмай, аслида биламан, ахир шу соҳада суягим қотган, аммо нима учундир кўнглимни аллақандай ғашлик, дилгирлик, кимдандир, нимадандир норозилик туйғуси қамраб олганидан, қўлим ишга бормай, битта-ярим бехосдан эшикдан бош суққудай давоми…
Онам Саида Холмирзаевага бағишлайман Ким чекмаган бўлса дард, бешак, Бошламабди яшашни, демак… Расул Ҳамзатов ратгандан неча бор ўзимга завол cўрадим… Ахир, мендан, мавжудлигимдан нима наф? Кўзим фақат шарпанигина сезади, оёғим ишламай қолган. Кўрпа-тўшакка парчинланиб, жойимдан қўзғала олмасам. Менимча, бу – давоми…
Кузда меҳнат таътилига чиқаман. Бизда ўн беш иш куни бу. Лекин ўзимнинг ҳисобимдан қўштириб, бир ой қилиб оламан. Бекоргамас. Қишлоғимга бораман-да, акамга ёрдам бераман. Нима кўп, Форишда қишлоқ кўп. Ҳар қир ошганингда бир қишлоқ. Уларни оралаб ёнғоқ йиғамиз. Ростини айтсам, давоми…
Кўкни қоплаган булут Ҳисор этакларига тақалиб қолди-ю, шатир-шутир ёмғир ёға бошлади. Мен машинада дорихонага шифобахш гиёҳларни топшириш учун кириб кетган Толиб овчини кутиб ўтирардим. Аслида Мироқи шаҳарчасида у билан тасодифан кўришиб қолгандим. Толиб овчи ёши қирқларни қоралаган, дароздан келган киши. давоми…
Болалар ва ўсмирларнинг аксарияти табиатан шўх, ўжар, шу билан бирга, ўта қизиқувчан, беҳад таъсирчандир. Улардаги бу хусусиятларнинг яхши томонга шаклланишида тарбиядан ташқари, муҳитнинг аҳамияти ҳам беқиёс. Бола эл-юртнинг қувончу ташвишлари асосан нималарда намоён бўлишини, оддий кишилар турмушининг лаззатли кечишида одмилик, давоми…
Хива манзараси, Ичон ёки Дишон қалъа хаёлий оламимда бўй тортар экан, инсон қувваи ҳофизасини англатувчи ботин ва зоҳир ила бўйлашгандек бўламан. Қадимий, аммо ҳамиша навқирон бу икки алп келбат қалъа бир-бири билан узвий боғлиқдек тасаввур уйғотса-да, уларнинг ҳар бири ўзгача давоми…
— Менинг қариндошим йўқ! Мен етимхонадан чиққанман, тушундингми? Иккинчи қаватнинг зинасидан чиқиб келаётган Мавжуда эрининг қаттиқ-қаттиқ гапираётганини эшитиб, юраги ўйнаб кетди, беихтиёр тиззаларидан мадор қочди. “Тинчликмикин, кимга бундай дўқ қиляптилар, ўзи?!” деб ўйлади кейин. Йўлакдан эса телефонда ким биландир гаплашаётган давоми…
Садриддин Айний. Асарлар. 8 жилдлик. 5-жилд. Эсдаликлар. 1—2-қисм. (Ред. Р. Комилов) — Тошкент, “Тошкент” бадиий адабиёт нашриёти, 1965. Эсдаликларнинг тахминий мундарижаси қуйидагича бўлади: Қишлоқда, шаҳарда мадраса ҳаёти, унинг дарс программаси, ўқиш тартиби, умуман шаҳар халқининг аҳволи, турли табақаларнинг бир-бирларига муносабатлари давоми…