Дадахон Нурий. Ядро бомбаси бизга керакми? (“Виждон ҳайқириқлари” номли триптих-романнинг иккинчи қисми). Тошкент, 2018 “1966–1979 йиллар орасида Ўзбекистон ҳудудида Москва томонидан ўта яширин суратда тўрт маротаба ядро портлашлари амалга оширилган. Булар бизга ошкор бўлгани холос. Бундай ўта мудҳиш, жинояткорона қилмишларнинг давоми…
Ҳаммаси ярим тунда – мен исмини тутмай устоз деб атовчи Маҳмуд аканинг тап тортмай қилган телефон қўнғироғидан бошланди. “Э-э-э каттабовожон бормисиз, мундай бир кўринайинам демайсиз, излайвериб ичимиз куйиб, соғинчдан ичикиб ҳам кетди-ку”, деди Маҳмуд ака. Бу соғинч “бир ҳанги ҳанграр давоми…
Ўтган асрнинг иккинчи ярмидан берироқда туғилган, ҳамиша ўзининг “комсомол секретари” бўлганини бот-бот такрорловчи оқсоқол суҳбат асносида бир оз ўйланиб олгач шундай дерди: – Мен селарга ҳавас қилмайман! Шуям ҳаёт бўлдими? “Олтин давр”миш. Хорлик даври, зорлик даври, йўқчилик даври деган маъқул. давоми…
1 – Инсон ҳаётининг мазмуни нимада? Биз қайдан келдигу ўлимдан кейин қаерга борамиз? – деган савол башар аҳлининг доимий сўроқларидан бири бўлиб келган. Ҳар бир давр, ҳар бир соҳа – мифдан тортиб дингача, диндан то илмгача – ҳамма-ҳаммасининг бағрида фикрловчи давоми…
Мухбиримиз бир кунда уч марта пулидан айрилди “Дорихонага қараб чоп!” Мени бу синов – эксприментга, ундаган сабаб – онда-сонда қулоққа чалиниб турадиган ўша ёзғириш: “Одамлар харомдан ҳазар қилмай қўйди. Ҳали қарасанг, эшак гўштини пуллаган. Яна бири масжидда чўнтакка тушган. Энди давоми…
Ташқарида шаррос ёмғир ёғарди. Дераза ортидан доимгидек Хонтоқнинг сўниқ, аммо жудаям фусункор манзараси кўзга ташланиб турибди. Аҳён-аҳён дарё бўйидаги теракзорнинг шамолда чайқалиб, шовуллаши қулоққа чалинади. Айвон шипидан шошқалоқлик билан чаккиллаб тушаётган томчиларнинг товуши гоҳ-гоҳ одамнинг хаёлларини бузиб, чалкаштириб ташлайди. Унга давоми…
«Раббим!» де, Мария! Валентин Распутин Биринчи бўлиб Исломбой келди. У чироғи чарақлаб турган ойнабанд, сиркор айвонда уст-бошидаги қорни қоқиш баҳонасида тўхтаб, ўртадаги уйга деразадан разм солди: онаси ғишт печка олдида тахмонга тикилиб ўтирибди. Ўринбой устарада ялтиратиб қирилган бошини сийпаганча ёнбошлаб давоми…
1 Ўткан асрнинг 30-йилларида энамлар Тошкентнинг Бектемир депарасига кўчирма қилинган. Ўша депарада ҳозир ҳам Қўқоновул деган қишлоқ бор; унда қозоқлар билан ўзбеклар аралаш яшайди. Қозоқлар кўпроқ. Кўчирма кампанияси даврида “ёт унсурлар” сидириб олиниб Ўзбекистон ичкарисига ёки ташқарига бадарға қилинган. Ичкаридаги давоми…
Теваракдан аллақандай дори-дармонларнинг ачимсиқ иси анқийди. Елкасига елвагай ташланган оппоқ халат тугмасини асабий ўйнаган кўйи шифохона йўлагида бетоқат юриниб турган Қаюм Очилович Идрисов қаршисидаги ойнабанд эшикка тез-тез умидвор кўз ташлаб қўярди. У ён-бу ён сассиз, шарпасиз ўтиб қайтаётган ҳамширалар, хизматчилар давоми…
– Ўз оёғи билан жилдирабгина келмаган сув сувлик қиладими?! Кетаман бу Cаҳройи кабирдан… кетама-ан-н! Дилшод шундай дея ўрнидан сапчиб турди-ю, деразадан ташқарига термилди. У аввал ҳовлисидаги қовжираб қолган дарахтларга, сўнг тик тепалик ёнбағридаги ёлғизоёқ йўлда челакнинг оғирлигидан зўрға одимлаётган қўшни давоми…