Аввал улар қишлоқдаги энг бахтли оила эдилар.Баланд-баланд тоғларнинг бағридаги гўшада яшайдиган ёшу қари борки, яқиндагина бунёд бўлган оилага — Мансуржон ва Нозималарга ҳавас билан қарашарди.…Мансуржон панжарани маҳкам сиқаркан, ўша саодатли онларни эслади… * * *Тўйдан кейин ўзини жаннатга тушиб қолгандай давоми…
…Тўртинчи қаватдаги уйнинг деразасидан мўралаган тонгги қуёшнинг заррин нурлари ётоқда мириқиб ухлаётган Валижоннинг бетини беозор қиздирди. Валижон эринибгина кўзларини очди. Сўнг нимадир эсига тушгандек сесканиб кетди ва ўрнидан учиб турганча столда соатга қаради. Соат миллари роса етти яримни кўрсатарди.Валижон ноз давоми…
Хосият момо бу йил икки кам юзга чиқади. Лекин ҳали бардам, ғайратлигина. Саҳар ўрнидан туриб бомдоддан сўнг, ҳовли юзи – чорвоғни айланади. Айлана-айлана ичида дуо ўқийди. Қадди букилган мевали дарахтларга айри қўяди. Йўлак остидаги тошми, кесакками кўзи тушса, ҳассаси билан давоми…
Йўл ёқасида поезд ўтишини кутиб турган Талъат ногаҳон ҳамроҳини туртди:— Анавини қара!Иккиси шиддат билан учиб бораётган поэзддан пастга сакраган одам қорасини кўриб қолишди.— Кетдик.Улар етиб борганларида ерда аёл киши юзтубан ётарди.— Фонарни ёқ.Талъат аёлнинг бошини кўтарди. Ёшгина жувон кўзларини аранг давоми…
Яна бошланди… Аъзойи баданида титроқ уйғониб, тўлқиндек тарқалиб борар, юраги гурсиллаб урарди.— Болам, болажоним! — Сочлари ёйиқ, рангпар аёл ўз ҳайқириғидан ўзи чўчиб бурчакка сакраб тушди. Шу заҳоти жим қолди. Тиззаларини маҳкам қучоқлаганча жимиб қолди. Кўзи эса олазарак, бесаранжом. Нигоҳи давоми…
— Ер ютгур Асқад, ергина ютгур Асқад! — Улусликлар бу тонг одатдагидай хўрозларнинг қичқириғидан эмас, Зумрад кампирнинг юракни ларзага солувчи чинқириғидан уйғониб кетишди.Маълум бўлишича, ер ютгур Асқад онасйнинг охиратини куйдириб, укаларининг ризқини қийиб, етмиш сўмнинг ҳаммасини ўғирлаб, шаҳарга кетиб қолибди. давоми…
Абдураҳмоннинг ҳаёти алғов-далғов бўлиб кетди. Қаэрданам малака оширишга борди-я. Боришга-ку борди, қаэрданам қўқонлик дўндиқ қизчага ёрдам берди. Жимгина ўз йўлига кетаберса бўлмасмиди? Йўқ. Ҳамма жим кетса кетади-ку, Абдураҳмон индамасдан кетолмасди. Унинг табиати шунақа, оқкўнгил. Бировнинг кўнглига озор етказгиси келмайди. Бировни давоми…
Мовароуннаҳрда саратон иссиқлари авжга чиққан пайт. Саҳарги салқинлик кўп ўтмай кундузги жазирама билан алмашади. Қуёш гўё одамзод, наботот ва ҳайвонот оламини ўз қудратига яна бир бор ишонтиришга қасд қилгандай… Бутун борлиқ, ҳатто шамол ҳам нафас олмай қотган каби.Уч ошёналик муаззам давоми…
Тонг-ла аёлимнинг ҳиқиллашидан уйғониб кетдим.– Нима бўлди?– …Онам… онам бечора қор тагида қолдилар. Йиғлайвериб кўзлари шишиб кетибди.Дераза оша ташқарига нигоҳ ташладим. Ишкомлар ва девор усти оқариб кўринди. Икки қарға ёнғоқ шохида қўнишиб ўтирибди. Қайнонам омонатини топширганига уч ой бўлди. Дафнидан давоми…
Баъзан хотиралар қалбни тирнайди… Гоҳо шундай бўладики, топган¬ларингдан йўқотганларинг кўпга ўхшаб кетади. Ўксик бир ҳаяжон билан босиб ўтган йўлингга назар ташлаб оласан.Отаси вафотидан кейин пойтахтда ўқишини давом эттираётган Ҳусан уч-тўрт ойда бир қишлоққа келиб, аясидан хабар олар, ҳар келганда аясини давоми…