ЯХШИ ХОТИН – Мухторжон, нима гап? Уйда жанжал бўлдими, дейман?– Хотин билан яна озгина жанжаллашдик-да, оқсоқол.– Жанжал қилдингми ё келинни урдингми?– Шу, тили чаён. Гап қайтарганида оғзи ёпилмайди. Шунга урдим.– Урганингда хотининг кўчага қочдими ё уйга кирдими?– Ўзини дарров уйга давоми…
I Ишхонадан “Меҳрибонлик уйи”га жўнатишди. Тўғрироғи, бош муҳаррир сураткаш билан бораётган экан, мени ҳам қўшиб олишди. Тушунарли, демак, битиклар каминанинг зиммасида… Шинамгина, икки қаватли бино экан. Сердарахт ҳовлиси катта. Кечаги тонготар чойхона базмдан сўнг бошим ёрилай деб турганди. Аммо бир давоми…
Совуқ бошланаётганидан бўлса керак, чойхонада ҳар доимгидан ҳам одам гавжум. Доимий танда қурганлардан ташқари, энди иссиқ кунларда дала-даштда иш билан андармон бўлиб юрганлар ҳам юмушларини тугатиб, уйда зерикканларидан эснаб-эснаб кўчага чиқишади-да, бирин-кетин чойхонага кириб келаверишади. Улар дастлаб ичкаридаги тутун ва давоми…
У улуғ дарё соҳилидаги мангу баҳор мамлакатида қишни, қорни соғиниб, одамларга яхшилик қилиш орзусида яшарди. Юрагида яхшиликка ташналик ҳисси жуда кучли эди, шу боис Янги йил арафасида орзуларини ҳақиқатга айлантирмоқчи бўлди.Қорни оч, боши айланарди. Бандаргоҳдаги бир қаҳвахонага кирди, таомномага узоқ давоми…
Хат қисқа ва зардали эди — “Ойтўлди энанг оғир ётибди. Жони узилмасдан кел!”— бунақа дағал жумлаларни фақат аммам ёздириши мумкин, бошқа ҳеч ким. Пашшанинг қанотидай келадиган шу бир парча қоғозда ҳам Ойтўлди энамга нисбатан бир умр тарк этмаган таъна-ю дашномини, давоми…
Жовли ХУШБОҚҚА бағишланади! …-чи йилда иккинчи курсда ўқирдим. Сентябрнинг малҳам ҳавосидан симириб, керишиб уйғондим ва бугун биринчи соат дарс йўқлигини ёқимли ҳис билан эсладим. Ижара хонамизда мендан бошқа ҳеч ким йўқ — болалар дарсга кетишган.…ювиниб, тараниб, оппоқ, ўзимга ярашган, елкасига давоми…
Сокин тун…. Овози пастлатиб қўйилган радиодан таралаётган махзун куйгина бу хонадонда ҳаёт давом этаётганини англатарди. Қўшни уйдан қулоққа чалиниб турадиган ғала-ғовурлар ҳам бугун тинч. Гоҳ-гоҳида иссиқ ўрнида мириқиб ухлаётган боланинг ғингшиши жимлик пардаларини ёриб ўтарди-ю яна тин олади. Қани у давоми…
Мунисхон ушбу даргоҳда иш бошлаганида эндигина институтни битириб қайтган эди. Атиги икки йилгина тўқувчилик цехида технолог бўлиб ишлади, орадан бир ой ўтгач, турмушга чиқди. Қўшни туманга келин бўлиб тушди. Ўшанда эри Салоҳиддин пойтахтдаги йирик банклардан бирида ҳисобчи бўлиб ишлар, уйга давоми…
“Бу воқеа жуда қадимда бўлган экан. Подшолару қуллар замонида, тинимсиз урушлар вақтида…Ўз мамлакатидаги қирғинлардан безор бўлган бир одам бошқа юртга кетишга қарор қилибди ва ёлғиз йўлга чиқибди. Сабаби оиласи, бола-чақаси босқинлар пайтида ҳалок бўлишган экан. Кўп машаққатлар чекиб олис йўлни давоми…
Мухлиса нима қилишини билмасди. Уй тўла меҳмону еру кўкка сиғмайди. Бетоқатланиб у ёққа чиқди, бу ёққа кирди. Аммо сира ўзига қўним тополмасди. – Мухлис, меҳмонларга қарасанг-чи? Бунча кўчага кетаверасан? Бор, анови уйда ўтирганларга шўрва солишсин, айт. – Эри Абдумалик нимадандир безовта давоми…