Men birinchi sinfga qatnardim. Akam yettida o‘qirdi. Otam xo‘jalik mudiri edi. Uyimizga tez-tez mehmon kelib turardi. Har safar har xil kishilar: oriq, semiz, novcha, pakana, mo‘ylovli, mo‘ylovsiz… Ularning ko‘pini tanimasam-da, o‘zimda yo‘q sevinib ketardim. Chunki mehmon kelsa, akam ikkimiz, albatta, davomi…
Eski darvozaning g‘ijirlashi ayvondagi so‘rida kitob o‘qib yotgan yigitning diqqatini bo‘ldi. Yo‘lakda kalta xonatlas ko‘ylakli, timqora sochlari yelkasiga yoyilgan, ko‘hlikkina qiz turar edi. U mehmon hurmati uchun o‘rnidan qo‘zg‘algan yigitning xushqomat jussasiga bir zum tikilib qoldi.— Salom!— Vaalaykum assalom. — davomi…
Hojar ona ayvon chekkasidagi taxta so‘rida muk tushgancha guruch tozalamoqda edi. Ichkari uydan chikqan o‘g‘li patila soch, ingichka mo‘ylovli Hosilmat:— Yana oshmi, momoshka! Qo‘ying, nima qilasiz… qizlar kuladi, — dedi javrab.— Tug‘ilgan kuningni eshitib, Asal dugonam bilan Mehrining tomog‘i tushadi, davomi…
Peshindan so‘ng do‘kondagi yumushlarni katta o‘g‘li va shogirdlariga qoldirib, uyiga qaytdi. Aslida uyda mo‘ljallab qo‘ygan zarur ishi ham yo‘q ediku-ya, lekin negadir ko‘ngli shuni ixtiyor etdi. Ehtimol biroz dam olgisi keldimi…Hali poyabzalini yechmasidan muslimagina xotini beozor so‘zlandi:— Siz ko‘ngilchanlik qilib davomi…
U har yili xuddi bir paytda — yerdan qor ketib, tentak shamollar esa boshlagan ko‘klam kunlarida kelardi; shamollarga qo‘shilib, shamoldek to‘polon bilan kirib kelardi. To‘satdan. Yelkasida — ha, qo‘lida emas, yelkasida — ikki tarafiga ham «Barnaul» deb yozilgan pachoq chamadon, davomi…
«Oloy malikasi» — Qurbonjon dodxoh 1865 yildan to 1880 yilgacha Pomirda bir sarkarda sifatida xalqni o‘z atrofiga to‘plab, qo‘lida yalang qilich bilan fon Kaufmanga qarshi kurashdi. U shu darajada jasoratli bir xotin ediki, o‘g‘li Qamchibek Kaufman tomonidan asir qilinib, dorga davomi…
Xadicha ketdiyu ko‘nglidan halovat ham ketdi. Uy bamisoli o‘lik chiqqanday huvillaydi. Polvonning yuragi toriqdi — uyni tark etdi, boqqa olib tushadigan qiyalikdagi bobosidan qolgan yerto‘lani o‘ziga boshpana qildi. Odamlarning kulishini bilardi, ammo uydagi hamma narsa Xadichani esga soladi: ostonaga qadami davomi…
— Yomonning kuchi men yapaloqqa yetibdi-da!.. H-ah, sag‘irri haqqi ursin-a!Tong sahargi bu alamli qarg‘ishdan tim ichi oyoqqa qalkdi. Rasta ustida, ostida, qop-qanorga yonboshlab omonat uxlab yotgan keksayu yosh turshakfurush, yong‘oq-furush, mayizfurush, iistafurush va hokazo furushlar uyquli ko‘zi bilan apil-tapil yon-verini davomi…
Bola do‘ngda bobosi Norboy cholni kun qaytgandan beri kutadi. Choldan esa hanuz darak yo‘q.Bola bundan siqilsa-da, lekin ajablanmaydi. Ora-sira qishloq tomonga ko‘z tashlab, Bozor tog‘am qo‘ymayotgan chiqar, deb o‘ylaydi. Nega deganda, Bozor tog‘asi jahldor odam, cholning do‘ngda qo‘nqayib, qotgan non davomi…
…Bahorda muchal to‘yi bo‘lgan o‘n ikki yoshli Xonzoda — Saroy Mulk xonim hovlidagi qari arg‘uvon shoxlariga ilingan halinchakda uchmoqda edi. U ko‘zlarini yumgan kuyi havoning zabtiga monand tebranardi.Otlarning tuyog‘idan ko‘tarilgan ola-tasirli shovurdan xayoli bo‘lingan va ko‘nglida allanechuk xavotir uyg‘ongan Saroy davomi…