Qara, Alivoy, qara – bir qo‘lida bo‘g‘cha, bir qo‘lida bola, yana uchtasi etagiga osilgan…Shunaqa xotinlarni ko‘rsam, erkakligimdan suyunib, «ququg‘»lagim keladi, yaratganning himmatiga tinmay tasanno aytaman. Agar tangrim ozgina loyni ayasa bormi, hozir lippamga gugurt qistirib, ayvonda xamir qorayotgan bo‘lardim. Unda, davomi…
Bayram o‘tib olgach, balki hamma tashvishlardan qutularmiz. Ertani kutib turaylik-chi…Ha, tashvishu g‘alvalardan juda qon bo‘pketdim. O‘zi boshdayoq ishim yurishmagandi. Kalxo‘zdagi birodarlar meni chorshanba oqshomida partkom kotibligiga saylashgan bo‘lsa, payshanba-sahar Moskvadagi aynigan olomon komfirqani po‘pisalab, maydonga chiqdi. Kun bo‘yi televizo‘rning yoniga davomi…
Hushyorxonaga tushmasligim ham mumkin edi, til qurg‘ur pand berdi. Yo‘l chetida gaplashib turgan ikkita milisani ko‘rib, men uchun go‘yo vaqtning ahamiyati bordek, soat necha bo‘lganini so‘radim. O‘n ikki, deb beparvo javob qildi bittasi. «Tungi o‘n ikkimi, kunduzgimi?» – deganimdan keyin davomi…
Xotinining yana jag‘i ochildi-yu, yuragiga sanchiq kirgan Shavlayev har safargidek ko‘chaga qochib qutuldi, yaylovga qo‘yvorilgan qirchang‘idek bosh ko‘tarmay, sangdiranglab boraverdi. Bir payt, tuyqus boshlangan g‘ala-g‘ovurdan seskanib ketib bundoq qarasaki, kinoteatr biqinidagi xiyobonda turibdi. Kinoxonaning to‘g‘onni eslatuvchi lang ochiq eshigidan toshib davomi…
Shahri azimning militsiyasi oyoqqa turdi. Jinoyat qidiruv bo‘limi hordiqdagi xodimlarini shoshilinch chaqirib oldi. Militsiya maktabi talabalari hisobiga kuchaytirilgan avtoinspektorlar jamiki yo‘l va yo‘lsimon joylar ustidan nazorat o‘rnatdi. Drujinachilarga paxtavon o‘qli qurollar berilib, vokzallar, aeroportlar, bozor-guzarlarga tarqatildi. Dala-dasht, ko‘l-daryo zonalarini kuzatish davomi…
Televizo‘r yangi chiqqan davrlarda Habil ko‘knorining hujrasiga yig‘ilib, pul to‘lab tomosha ko‘rardik. Kamxarjlar bir hovuch mayiz yoki uch-to‘rt kalla novvot olib kirishardi. Oynai jahonning qulog‘i buralsa, do‘st-dushmanni ajratmay jilmayadigan bir juvon «assalomu alaykum»lab chiqib, ortiqcha jalanglamasdan gap boshlardi. Keyin qarabsizki, davomi…
Do‘kondan sut olib kelayotgan Hojiqurbon uyiga yetay deb qolganida, qo‘shnisining darvozasi zarb bilan ochilib, pirpiraganicha Mardivoy chiqib keldi. Ortidan «Adidas» degan yozuvli changqoqarni do‘layib, xotini ko‘rindi.– Hu, yashshamagur! Iloyim, tilingga zindalak chiqsin!Bizning davrimizda kelinlar erini ko‘sov ushlab quvardi, zamonning madaniylashib davomi…
Oliymaqom idoraning nufuzli rahbariyatiga yetib ma’lum bo‘lsinkim, ushbu ogohlantiruvchi salomnomani xalqning ishonchli farzandi, keksa balshevikning yaqin qarindoshidan deb fahmlagaysiz.Bilaman, hozirga kelib, imzosiz xatlarni tekshirish, afsus va afsuski, rusumdan chiqdi. Shunga qaramay, mazkur muhim hujjat bilan chuqur tanishib, undagi bebaho ashyolarni, davomi…
Mani bilasiz, aka, do‘ppim yerga tushib ketsa, birontasiga besh so‘m berib oldiradigan yigitlardanman. Gastrano‘m mudirining jiyani degan nomim bor. Mana, kasbi halolimni ko‘rib turibsiz – tratuvarning chetiga o‘rnashvolib, kuniga bir yashik «Rodopi» sotaman. Moliya agenti pachakilashmay tursa, kam deganda yigirma davomi…
Shu topda u ko‘zimga yanada sovuq ko‘rinib ketdi. Aftimni tirishtirib, yuzimni chetga o‘girdim.Kayfiyatim tushganini payqayotgandek, «ilgarilari mendan joningizniyam ayamas edingiz, endi me’dangizga tegdim shekilli», deyayotgandek tuyuldi. O‘ng‘aysizlanib, ko‘zimni yerga qadadim.U esa go‘yo ta’nani davom ettirdi: «Balki, mendan qutulmoqchidirsiz?»«Ha!» deb baqirgim davomi…