Ўтган асрнинг 50-йилларида қишлоқда ҳосилотларнинг обрў-эътибори жуда баланд эди. Улар ҳам колхоз раисларига ўхшаб, от миниб, қўлларида қамчи ўйнатиб юришарди. Кейинчалик, 60-йилларга келиб, негадир “ҳосилот” сўзи ҳам, ҳосилотнинг ўзи ҳам орадан чиқди. Қишлоқ аҳли энди “агроном” сўзини тез-тез такрорлай бошлади. давоми…
(Йўлдош Сулаймон хотирасига) Қишлоқ четидан уйга қайтаётган эдим. Сўқмоқдан юриб, пастликка тушдиму атрофини жингулларнинг қалин девори ўраган, қари, бужур тол барглари шитирлаб турган Ойдинбулоқ ёнидан ўтдим.Бу булоқ болалигимдан бери бор. Суви кумушдай. Милтиллаб оқиб ётади. Болалик чоғларимда иссиқ нонни шу давоми…
* * * «Ана у! Келяпти! Ана, анави ёқдан келяпти. Кара, қарагин. Нимага тўхтаб қолдинг? Бормайсанми олдига?— Вой шарманда! Вой юзсиз… Анави юзсизни қара!— Тангрига ибодат қилиш ўрнига…— Ктсзим, жон қизим, иймон келтир, тавба қил. Энди у ёқнинг кераги йўқ давоми…
Мен ҳар кун эрталаб, тунда кўрган мудҳиш туш таъсиридан туролмай ётар, бутун вужудимни қўрқув қоплар, чала-яримта билган калималаримни қайтариб, аранг қимирлардим. Эмишки, аллақандай исқирт ва расво мушук йўлимни кесиб ўтар, оёғимга ёпишиб, зорланиб миёвлаганича изимдан қолмасмиш. Унинг хира тортган, шилпиқ давоми…
Юзингда доғ кўрдим, муборак бўлсин…Уйқудаги алаҳсирашдан. Шаҳарнинг кун чиқиш тарафида жойлашган мўъжазгина ҳовлида ижарада яшай бошлаганимнинг иккинчи йили ёз арафаларида уй бекаси — камсуқум, одамови бева кампир туйқусдан қазо қилиб қолди. Кампир кечаси ўзининг ҳовли четидаги ҳужрасида оламдан ўтган, аммо давоми…
Итни ҳам гапиртиришга ҳаракат қилишди, натижа чиқмади. Ҳозирча паррандалар ичида одамга ўхшаб гапирадигани ўзим. Гапирганда ҳам ҳақиқатни гапираман. Ҳеч бир замонда ҳақиқатга бало урмаган, аммо уни айтганга қийин бўлган. Ўзимдан қиёс… Эй, ўзимни таништирмабман-ку. Каминанинг исмлари — Артист! Ёш бўлсам-да, давоми…
Қиш чилласи оёқланди.Совуқ забтига олди.Масжид айвонида тирик жон кўринмасди, узоқ-ёвуқдан оқиб келишган намозхонлар ўзларини ичкарига олишган.Беш-олти юз намозхонни бемалол сиғдира оладиган бу бинони ҳар бирига дурадгорлар томонидан ойлаб ишлов берилган ўн икки ёғоч устун ўз кифтида тутиб турарди. Бу устунларда давоми…
Биз Ҳисоракда яшаймиз.Менинг тахаллусим — Баққи Чол. Биламан, орқаваротдан одамлар «Лаққи Чол» дейди. X. с. Индамайман, ўзимни билмасликка солиб юраман. Арқонни узун ташлаб қўйганман, вақти-соати етганда танобини тортаман. Майли, ғанимларим чучварани хом санаб юраверсин. Менга ҳам марҳум устоз Тоғай Мурод давоми…
Деразанинг бир қанотини очиб, тўртинчи қаватдан ташқарига қарадим. Уҳ, совуқ. Қаҳратоннинг қаҳри юмшамаган. Кечаси қатрондай қотган йўлак ва кенг кўча, дов-дарахтлар — бутун борлиқ аёзга таслим бўлган. Қор десам қорга ўхшамайди, нимадир чирсиллаб ёғяпти. Дераза ойналарига чирсиллаб уриляпти. Тошёмғир сим-симлаб, давоми…
Омондавлатнинг қишлоқдан қўнғироқ қилиб индинга бола-чақаси билан келишини эшитиб Худойқулнинг энсаси қотди, нечукдир миясига лоп этиб буям пул сўраб келади, бўлмаса беш-олти йилдан бери кўришмаган синфдошга бало бормиди, деган ўй урилди. Кўнгли хижил тортиб, келмасаям ўпкаламас эдим деди. Ўзидан-ўзи хотинига давоми…