БИРИНЧИ БОБ Меҳриниса эри идорага бориб келаман, деб чиқиб кетгач, дастурхонни йиғиб, самоварнинг кулини қоқди, сув тўлдириб, оловини янгилади. Эри кўчадан келгунча енгил-елпи кирларини ювиб олмоқчи бўлди. Аксига олиб, эрталаб лиммо-лим оқаётган сув тиниб қолибди, ариқнинг таккинасида жилдираб ётибди. Кеча давоми…
Севимли Манзурамга бағишлайман. Раҳим ота чўчиб уйғонди. Чарақлаб очилиб кетган кўзлари шифтга тикилганича бир неча дақиқа ағрайиб турди-да, кейин ёстиқдан аста бошини кўтарди, Ярим кеча. Тиниқ осмонда сузиб бораётган тўлин ой шуъласи деразадан уйга ёйилиб, бўйрадек жойни ёритиб турибди. Сандалнинг давоми…
Бепоён, қорамтир осмон. Паға-паға булутлар бир-бирини қувиб, қуюқлашиб боради. Қуюқлашади-ю, осмон торлик қилиб нолигандай бир ерда тўхтаб, мотамсаро сукут сақлайди. Қорамтир осмон…Шу пайт фашист самолёти қора чақмоқдек булутни ёриб, пастга шўнғийди. Унинг даҳшатли овози еру кўк сукутини чил-чил қилиб, тобора давоми…
Ҳикоячи ҳақида ҳикоя Аскиячи биродарларимиз Баҳодир Шокиров ҳамда Мансуржон Охуновлар билан Жиззахга бордик. Жа-а зўр концертлар ўтказдик. Концертдан кейин меҳмонхонада дам оладиган бўлдик. Паспортларимизни меҳмонхона ходимасининг олдига ташлаб:— Уччовимизга битта хона берсангиз, — дедим.Ходима паспортларимизни бир-бир варақлаб: — Уччовларингни битта давоми…
«Гўрда ётибманмикин?»Кўзини очиб, Соли пиённинг калласига келган биринчи савол шу бўлди. Атроф зим-зиё — йилт этган чироқ йўқ. Нафас олиб бўлмайди, демак, тирқиш ҳам йўқ. Аммо гўрда музлаши керак эди, исиб кетяпти-ю! Остида ҳам қуруқ тупроқ эмас, тўшак! Устида эса… давоми…
«Носир бува ўрикдан йиқилиб тушибди», деган гап жуда тез тарқалди. Қўни-қўшнилар, ўғил-қизлари, борингки, жамики қариндош-уруғлари тўпланди. Носир бува етмишга кирганди. Уни устига ўрикдан ҳам йиқилиб тушди. Бу ёғи маълум-да. Эркаклар бир-бирларига маъноли бош чайқашни, хотинлар мотамда кийиладиган уст-бошларини ҳозирлашни бошлашди. давоми…
Исмим — Алижон. Қурилиш бошлиғининг ҳайдовчисиман. Бир куни хўжайин, «Тошкентга борамиз», деб қолди. Азонда соқолларни олиб, шимларни дазмоллатиб, янги дўппиларни кийиб шаҳарбоп бўлиб, уйдан чиқсам, машинам олдида бир киши турибди. Ёши элликларда. Гавдаси қовун солинган қопга, юзи кўпчиб пишган нонга давоми…
Машинам свечасини ҳўллайдиган одат чиқарди. Свечаларни олиб, тозалаб, қайтариб ўрнига қўйиб турсам, Нўъмон ака келиб қолди.Одам мавжудод оламининг сарвари ҳисобланди. Шу боисдан бўлса керак унинг асли-наслида ҳайвоний хислатлардан айримлари сақланган. Мол, қўй, эшак, илон, тулки, чўчқа ва ҳоказо лақабларнинг ишлатилиши давоми…
Чойхонада тарқалган хабардан ҳамма ҳангу-манг бўлиб қолди: «Қўшни қишлоққа вилоятдан вакиллар келибди. Уйма-уй юриб электрдан фойдаланишнинг аҳволини текширишибди». Албатта:— Ие! Шу кам эди! Оббо! — деди кўпчилик. Бири-биридан қизиқ хабарлар айтилган сайин, хитоблар ҳам ранг-баранглашиб борди.— Текширувчилар кирса, Эгамназар «ун»нинг давоми…
Ишдан олинган, бўшатилган одамлар ҳақида эшитгансиз, биласиз. Аммо мен ҳикоя қилмоқчи бўлган ишдан кетиш воқеаси тушингизга ҳам кирмаган бўлса керак. Воқеа мактаб боғи билан ошхонани туташтирувчи чорраҳада рўй берди. Директор ўринбосари Олимжон (нима бўлганларда ҳам раҳбар-да) олдинда, биз эса, орқада давоми…