— Ер ютгур Асқад, ергина ютгур Асқад! — Улусликлар бу тонг одатдагидай хўрозларнинг қичқириғидан эмас, Зумрад кампирнинг юракни ларзага солувчи чинқириғидан уйғониб кетишди.Маълум бўлишича, ер ютгур Асқад онасйнинг охиратини куйдириб, укаларининг ризқини қийиб, етмиш сўмнинг ҳаммасини ўғирлаб, шаҳарга кетиб қолибди. давоми…
Абдураҳмоннинг ҳаёти алғов-далғов бўлиб кетди. Қаэрданам малака оширишга борди-я. Боришга-ку борди, қаэрданам қўқонлик дўндиқ қизчага ёрдам берди. Жимгина ўз йўлига кетаберса бўлмасмиди? Йўқ. Ҳамма жим кетса кетади-ку, Абдураҳмон индамасдан кетолмасди. Унинг табиати шунақа, оқкўнгил. Бировнинг кўнглига озор етказгиси келмайди. Бировни давоми…
Мовароуннаҳрда саратон иссиқлари авжга чиққан пайт. Саҳарги салқинлик кўп ўтмай кундузги жазирама билан алмашади. Қуёш гўё одамзод, наботот ва ҳайвонот оламини ўз қудратига яна бир бор ишонтиришга қасд қилгандай… Бутун борлиқ, ҳатто шамол ҳам нафас олмай қотган каби.Уч ошёналик муаззам давоми…
Тонг-ла аёлимнинг ҳиқиллашидан уйғониб кетдим.– Нима бўлди?– …Онам… онам бечора қор тагида қолдилар. Йиғлайвериб кўзлари шишиб кетибди.Дераза оша ташқарига нигоҳ ташладим. Ишкомлар ва девор усти оқариб кўринди. Икки қарға ёнғоқ шохида қўнишиб ўтирибди. Қайнонам омонатини топширганига уч ой бўлди. Дафнидан давоми…
Баъзан хотиралар қалбни тирнайди… Гоҳо шундай бўладики, топган¬ларингдан йўқотганларинг кўпга ўхшаб кетади. Ўксик бир ҳаяжон билан босиб ўтган йўлингга назар ташлаб оласан.Отаси вафотидан кейин пойтахтда ўқишини давом эттираётган Ҳусан уч-тўрт ойда бир қишлоққа келиб, аясидан хабар олар, ҳар келганда аясини давоми…
1 Ҳисор тоғлари адоғида ёққан олачалпоқ қорнинг заҳри водийга ҳам урган. Изғирин совуқ. Дов-дарахтлар яп-яланғоч, ўт-ўланлар сарғайиб битган. Кунлар сокин ва бир текис. Эрталаблари тушган қуюқ туман қуёшнинг нурсиз ёғдулари остида тушга бориб аранг ёйилади. Туман қоришган соҳиллар бўйлаб чўзилган давоми…
1. Бегоналар қайнаган замин Ташқарида ҳамма нотаниш. Қуёш, ечинишга ечиниб қўйиб, энди уятидан донг қотган яланғоч дарахтлар, оғир асфалтдан бичилган кафани ичида зил кетаётган йўл, тўққиз қаватли бинонинг ҳар бир катагида урчиётган сувараклару ертўлани сув босганига қарамай, яна янги жиҳозни давоми…
– Тўрткўз?! Тўрткўз, бу сенми? Ў-ўзингмисан? М-м-мени излаб келдингми? Се-э-на? Вой, азамат-эй! Қўй, ялама қўлимни… э, яламасанг-чи, эси йўқ. Томоғинг тушади. Оббо! Ҳа-а, кабобнинг ҳидини сезибсан-да. Кабоб иси… кейин, хомпиёз иси… Хомпиёзнинг иси ўлгудек сассиқ бўлар экан… ҳиқ-қ… ичингдан ҳам давоми…
Саратонннинг иссиғига чидай олмаган қишлоқ одамлари кеч тушиб, ҳаво салқин бўлишини кутиб ётган маҳал Назар домланинг уйидан қий-чув овоз эшитилди. Бу ғала-ғовурларга кўникиб қолган қўшнилар: «Назар ичиб келиб хотинини яна дўппослаяпти, ҳеч ақл кирмади-да, бу бетавфиққа, Худонинг берган куни шу давоми…
Агарда туман ижодкорларининг ижодий танлови баҳона қўлимдаги машқларни бир бор кўриб чиқиш зарурати туғилмаганда, балки бир покиза аёл қалбидан тўкилган бу дурдоналар мендек ўзини ижодкор санаб юрган бир инсоннинг айби билан кишилар нигоҳидан яна қанча вақт яшириниб ётар эди. Мен давоми…