Бувиси неварасига айтаётган навбатдаги маталини тугатаяпти:— … Шундай қилиб, элнинг оғзида гап қопти: кучук, эгамнинг болалари кўп бўлсин, ҳар бири бир бурдадан нон берсаям, қорним тўяди, дер экан. Мушук бўлса, қанийди, эгамнинг болалари йўқ бўлса, борлариям тезроқ ўлиб қолсайди, улар давоми…
Оғилнинг томи ҳар сафар лойсувоқ қилинганида, гартак хархаша қилиб бўлса-да, тепага чиқиб олардим. Бунгача деярли етиб бормас эди асли. Кенжа бўлганим сабабли бундай истакларим сўзсиз амалга ошарди.Оғил устида кичкина қишлоғимизни — пастқам уйлару оғил-бостирмалар, тупроқ-чанг кўчалару сим тўсиқли ҳоя-ҳовлиларни бир давоми…
Муҳиддин қизиқ бозор қилиб чиқса, Акрам қизиқ зир югуриб турганмиш-да.— Ҳа, оғайни, тинчликми? — сўрабди Муҳиддин ака.— Э, ўртоқ, кечагина ўттиз минг сўмга янги велосипед олгандим, шундай бозорга кириб чиққунимча ўғирлаб кетишибди, — Акрам ака куюниб ошнасига тушунтирибди.— Э, ўзи давоми…
Сарлавҳа дидингизга унча ўтиришмади-а? Аммо менга бу икки сўз негадир эгизакдай кўринади. Бу, ҳойнаҳой, велосипедини ўғирлатмаган қизиқчи бўлмаганини суриштириб билганим ва бул ҳақда қизиқчи бўлиш учун велосипед ўғирлатиш керак ё велосипед ўғирлатган одам қизиқчи бўлади, дея оламшумул хулоса чиқарганим сабаб давоми…
— Тўғрисини айт, ука, ўлиб қолсанг, ортингдан нечта одам келади?Бунақа совуқдан совуқ гаплар фақат Мамасиддиқ акадан чиқади. Аслида ака жуда зўр одам. Чекмайди — бировдан сўраб олишнинг иложи бўлмаганда. Ичмайди — ухлаганларида. Бир замонлар катта-катта амалдорларга ҳайдовчилик қилган. Ҳозир, энди давоми…
Маслаҳат яхши-да. Нега дейсизми? Оббо, ўжар одамга ўхшайсиз-ку! Ахир, маслаҳат хом ишни пишитади. Ками-кўстни тўлдиради. Гапнинг ўғил боласини айтайми? Ҳеч ким лўнда қилиб маслаҳат беришда Тўзғанбойнинг олдига тушолмайди. У шундоғам фойдали маслаҳатлар берадики, битмаган ишингиз битгандай, тақа-тақ тўхтаган юмушингиз юришгандай, давоми…
Илк келган маҳалим, бу ер кўзимга худди операция хонасига ўхшаб кўринарди, дардим бир оз ариди шекилли, кейинчалик кўзим ўрганиб кетди. Аммо палатадаги ҳамхонам сал ғалатироқ чиқиб қолди: рангпар, озғин, жонсарак, бир қарашда, одамда қарама-қарши туйғулар уйғотади, жирканишми, раҳмдилликми?.. Аслида, бу давоми…
Аҳмад полвон ўтирса тура олмас, турса ўтира олмасди. Эҳ-ҳе, уни кўрсангиз ҳайрон қоласиз, кўчада келяпти-ю, худди тоғ юраётгандай ваҳимали. Ўзи ҳам юз элликдан ортиқ. Аслида маҳалладаги энг семиз одам шу. Гавдасига яраша бирор жойда кураш тушса ҳам майли эди, қайда давоми…
Валижон велосипеддан тушиб, энди бозор томонга бурилган эди, кимдир елкасига қўлини қўйди. Ортига ўгирилганди, қоп-қора мўйловчаси ўзига ярашган, башанг кийинган йигит кулимсираб, икки қўлини чўзди:— Э, акахон, бормисиз? Салом берсак, алик олмайсиз?— Узр. Эшитмабман, — деди Валижон йигитга ҳайрон боқиб. давоми…
Ёзувчи Мақсуд Қориевнинг акаси ҳақида ёзган эсдаликларини ўқиб чиқдим. Ҳаётий ва ўқишли қисса бўлибди. Энг муҳими, бу ерда ортиқча, ёлғондаками тўқима гаплар йўқ. Ўша оғир, фожиали уруш йилларидаги одамлар қисмати соддагина қилиб чизиб берилган. Сиз эсдаликларни ўқий бошлайсизу, воқеалар кетидан давоми…