Маргарита Зя пул санашни яхши кўрарди. Бу машғулот уни овутар ва айни пайтда ҳаяжонга соларди. Айниқса, қалин пул боғламларининг ҳузури бошқача эди. Аслини олганда, пулнинг қанақалиги аҳамиятсиз — миллий пулми ёки хорижнинг пулими, йирик ёки майда пулми, барибир эди. Лекин давоми…
I …Ҳаммаси оддийгина ҳазилдан бошланди.Эҳтимол, унчалик оддий ҳам эмасдир. Зеро, оддий ҳазилнинг тагида зили бўлмайди.Хуллас, ёмғир шаррос ёғиб турган кеч баҳор кунларидан бири эди.Заводда штат қисқаришига учрагач, бир йилдан бери ижарага олган «Нексия»сида киракашлик қилаётган Содиқ одатдагидек номозшом палла ҳориб-чарчаб давоми…
Эна ер муштлаб қарғанади.— Бундан кўра ўша даштда жондор еб кетса бўлмасмиди сени! Ерди камгинаси тортибгина кетса бўлмасмиди! Не деган гап бу, ҳалитдан хотин кишининг этагига тирмашиб. Кимга тортдинг ўзи сен! Не деган одам бўлдик! Не деб қишлоқда бош кўтариб давоми…
— У ерга фақат аёллар боради, сенга нима бор, ер юткур, — деди онам уйнинг пастак эшигидан айвонга чиқаркан, ўдағайлаб. Мен эса ҳали кийиб улгурмаган бир пой этикчамни қўлимга олиб, момомнинг ортига қочиб ўтдим. Бу гал ҳам момом жонимга оро давоми…
Зарнигор қанча жон куйдирмасин, Исфандиёр жаҳлидан тушмади. Шу кунлари унинг миясида биттагина ўй чарх уради, ўғри мушукдан ўч олиш — на кундузи ҳаловати бор, на кечаси. Ўзиям бир нарсага аҳд қилса, бирёқли қилмагунча тинчимайди. Зарнигор эрининг майдачилигидан куйиб, бирор кимга давоми…
Ойдай аёл эди Ойжамол. Ёши олтмишга яқинлашиб қолганида ҳам яхши сақланган эди. Сип-силлиқ, оппоқ кулча юзлари, атрофларига эндигина билинар-билинмас ажин туша бошлаган шаҳло кўзлари доимо кулиб турарди. Келинчаклик даврининг гаштига тўймай тамшаниб қолган, умр бўйи жудоликда, ёлғизликда яшаётган бу аёлнинг давоми…
Байрам куни болалар жуда эрта туришади. Галдаги байрамда ҳам худди шундай бўлди. Тез-тез ювиниб, бир-биримизни байрам билан табрикладик. — Дада, бувимникига борамизми? — деди қизчам. — Ҳа, борамиз. — Ур-ре-ей, довучча еймиз! — Бу йил довучча йўқ, — дедим мен. давоми…
Шу ҳақда ўйладиму шохлари айқаш-уйқаш ёввойи олма, бандлари сертикан, қип-қизил наъматак, эгри-бугри толу гўштидан кўра данаги катта ўриккача кўзимга кўриниб кетди. Тавба, ҳатто сим-сим ёғаётган ёмғирнинг ҳам бошқача — чучмал сувини туйгандек бўлдим. Ажабки, қаҳрамоним ҳам шу боғга мос, яъни давоми…
Кичикроқ бир йиғинда ўтирган уч-тўртта улфат баҳслашиб қолишди. — Хўш, бу замонда ким зўр? — деди мўйловини силаб Шоқосим қассоб.— Сиз гердаймай қўя қолинг, мўйлов, — деди овозига ғолибона тус бериб Абдуманноп шифокор. — Гўштнинг ярмини суяк қилиб, ўраб-чирмаб берадиган давоми…
Мабодо, ҳайкалтарошлардан танишингиз йўқми? Нима қиласиз дейсизми? Хотинимнинг ҳайкалини ясатаман! Ие, нега куласиз? Нима, бизнинг маликаи Дилором бунга арзимайдими? Топган гапингизни қаранг. Тириклигида ҳайкал қўйиш лозим бўлса, бизнинг хўжайинга, йўғ-е хотинга қўйиш керак! Нега ҳайрон бўласиз? Хотинимнинг жонимга қанчалар оро давоми…