Aziz Nesin (taxallusi; asl ismi Mahmud Nusrat – Mehmet Nusret Nesin) (1915, Istanbul — 1995, Izmir; Istanbulda dafn etilgan) — turk hajviy yozuvchisi, dramaturg, Nafis san’at akademiyasi (Istanbulda o‘qigan (harbiy ma’lumotga ham ega). «Marko posho» (1946) taraqqiyparvar hajviy gazetasi va boshqa matbuot organlarida ishlagan. «Nuh kemasi» (1949) hajviy jurnalini nashr etgan. Ko‘plab hajviy hikoya, poema va romanlar muallifi, siyosiy va ijtimoiy hajv ustasi.
«Jinnilar ozod bo‘ldi», «Ishbilarmon odam», «Noziq va nafis», «Xudoga shukur» va boshqa asarlari siyosiy o‘tkir va dolzarb. Ularda yozuvchi jamiyat illatlarini fosh qiladi, kulgili vaziyat, xususiyat va holatlar orqali kishilarni beixtiyor o‘z nuqsonlaridan kulishga majbur etadi. Aziz Nesin asarlarining qahramonlari — ish axtaraverib bezor bo‘lgan mayda amaldor, omadsiz ziyoli va qashshoq ishchi («Yashasin kambag‘allik», «Maydon soatlari», «Xotin kishi bo‘lganimda-yu…» va b.).
«Shunday bo‘ldi, bunday bo‘lmaydi» avtobiografik qissasi, «Aziznoma» hajviy she’rlar va «Mamlakatlardan birida» hajviy hikoyalar to‘plamlari mavjud. Hajvchi yozuvchilar xalqaro tanlovlarida «Dafna chambari» olgan (1956, 1957). O‘zbekistonda bo‘lib o‘tgan Osiyo va Afrika mamlakatlari yozuvchilarining Toshkent anjumanlari ishtirokchisi.
Asarlari o‘zbek («Musht ketdi», 1966; «Xushtak afandim», 1969; «Futbol qiroli», 1978 va h.k.) va boshqa tillarda nashr qilingan.
Moskvada Ajdar Ibrohim degan bir kino rejissyor bilan do‘stlashib qolgan edik. Ikkinchi marta Moskvaga borishimda o‘shaning xotini vafot qilganini eshitdim. Bir tanishimizni yonimga olib, ko‘ngil so‘ragani dala hovlisiga bordim. Kinorejissyorning dala hovlisi katta yo‘ldan chetroqda, o‘rmon yoqasida ekan. Xotini qazo davomi…
O‘sha paytlarda Istanbulda hovli-joyimiz bo‘lguchi edi. Besh tanobcha yerimiz ham bor. Uydagi mushuk bilan kuchukcha birga katta bo‘lganliklari uchun judayam inoq edi. Tomorqaga sabzavot ekib, bir chekkasida tovuq boqardik. Yana bir eshagimiz bo‘lib, men uni Chalabiy deb chaqirardim. Jonivor nihoyatda davomi…
Mashinada Yevropadan Turkiyaga qaytayotib, Yugoslaviya orqali o‘tadigan bo‘ldik. Belgradga yaqinlashib qolgan edik, yo‘l chetida joylashgan bir xo‘jalikka ko‘zimiz tushdi. Surishtirib bilsak, bu yerda zotli itlar yetishtirisharkan. Uning egasi bir yugoslav bo‘lib, o‘zi shu sohada mutaxassis ekan. Xo‘jalikni aylanib chiqdik. Har davomi…
Bir-birini taniganiga uch kun bo‘lmasdanoq turmush qurishga va’dalashib qo‘yishibdi. Bo‘lg‘usi kelin durustgina oilaning qizi bo‘lib, ota-onasi juda nozikta’b odamlar ekan. Shuning uchun ham qiz yigitga:— Uyimizga borib, chol-kampirdan ham rozilik olmasang bo‘lmaydi, — debdi. Kuyov to‘rani so‘rasangiz, o‘zi juda mo‘min-qobil davomi…
Har bir ishning o‘z «nega»si bor. Yo‘q, o‘xshamadi. Hikoyani ilmiyroq gaplar bilan boshlagan ma’qul. Aytaylik, mana bunday: «Har qanday sharoitda ham odamning ko‘ngli xotirjam tortishi kerak». To‘g‘risi, bunisi ham o‘xshamadi. E’tiborga molik gap aytish uchun avvalo kishi-ning o‘zi buyuk bo‘lishi davomi…