Азиз Несин. Жўр овоз бўлиб (ҳикоя)

Ўша пайтларда Истанбулда ҳовли-жойимиз бўлгучи эди. Беш танобча еримиз ҳам бор. Уйдаги мушук билан кучукча бирга катта бўлганликлари учун жудаям иноқ эди. Томорқага сабзавот экиб, бир чеккасида товуқ боқардик. Яна бир эшагимиз бўлиб, мен уни Чалабий деб чақирардим. Жонивор ниҳоятда ювош эди. Кучукча билан мушук иккови Чалабийнинг устига чиқиб олиб, ўша ерда тонг оттирган пайтлари кўп бўлган. Баъзан кучукчанинг Чалабий билан ўйнашгиси келиб қолар, шун¬да у югуриб бориб, нақ ғажиб ташламоқчи бўлгандай акиллай бошларди. Чалабийнинг эса парвойи палак эди.
Товуқлар курк бўлиб, жўжа очадиган пайт келди дегунча осмонда калхатлар изғиб қоларди. Мабодо бирорта калхат жўжага чанг солмоқчи бўлиб ерга шўнғиса борми, она товуқ дарҳол қанотларини кериб, патларин ҳурпайтириб олар, болаларини хатардан огоҳ қилмоқлик учун қақиллаган овоз чиқарарди. Буни эшитиб, жўжалар пана жойларга қочиб қолишарди.
Мушук билан кучукча қаерда бўлмасин, товуқнинг ноласини эшитишлари биланоқ дарҳол ёрдамга етиб келишарди. Жўжаларга озор бериш уёқда турсин, икковиям уларни онаиари билан бир сафда туриб калхатлардан ҳимоя қилишарди. Бир томондан она товуқ қақиллаганича ер бағирлаб учиб юрган калхатга қараб сапчиса, иккинчи томондан мушукча миёвлаб, кучукча қаттиқ вовилларди. Хуллас, товуқ, мушук ва ит бараварига жўр бўлиб, калхат ҳужумини даф қилишарди. Шерикларининг овозини эшитган Чалабий боёқиш бирор хатар борлигини сезарди-ю, аммо бир оёғи занжир билан қозиққа боғлаб қўйилганлиги учун бор кучи билан ҳанграб юборарди.
Бир куни яна ҳовлини товуқнинг қақиллаши-ю мушукнинг миёвлаб, итнинг вовуллаши тутиб кетди. Чалабий ҳам турган жойида ҳанграб юборди. Бир пайт қарасам, Чалабий оёғидаги занжирни шилдиратиб шу томонга қараб ирғишлаб келяпти. Занжирнинг бир учида темир қозиқ. Билдимки, қозиқни бир амаллаб суғуриб қочган.
Чалабий шерикларининг ёнига етиб келгач, иккала қулоғини динг қилиб, калласини осмонга кўтарди-да, тепада айланиб юрган калхатга қараб шундай бир бўкириб юбордики, асти қўяверинг. Эшагимиз бунақа ҳанграганини шу вақтгача ҳечам эшитмаган эдим.

Турк тилидан Миад Ҳакимов таржимаси