Aziz Nesin (taxallusi; asl ismi Mahmud Nusrat – Mehmet Nusret Nesin) (1915, Istanbul — 1995, Izmir; Istanbulda dafn etilgan) — turk hajviy yozuvchisi, dramaturg, Nafis san’at akademiyasi (Istanbulda o‘qigan (harbiy ma’lumotga ham ega). «Marko posho» (1946) taraqqiyparvar hajviy gazetasi va boshqa matbuot organlarida ishlagan. «Nuh kemasi» (1949) hajviy jurnalini nashr etgan. Ko‘plab hajviy hikoya, poema va romanlar muallifi, siyosiy va ijtimoiy hajv ustasi.
«Jinnilar ozod bo‘ldi», «Ishbilarmon odam», «Noziq va nafis», «Xudoga shukur» va boshqa asarlari siyosiy o‘tkir va dolzarb. Ularda yozuvchi jamiyat illatlarini fosh qiladi, kulgili vaziyat, xususiyat va holatlar orqali kishilarni beixtiyor o‘z nuqsonlaridan kulishga majbur etadi. Aziz Nesin asarlarining qahramonlari — ish axtaraverib bezor bo‘lgan mayda amaldor, omadsiz ziyoli va qashshoq ishchi («Yashasin kambag‘allik», «Maydon soatlari», «Xotin kishi bo‘lganimda-yu…» va b.).
«Shunday bo‘ldi, bunday bo‘lmaydi» avtobiografik qissasi, «Aziznoma» hajviy she’rlar va «Mamlakatlardan birida» hajviy hikoyalar to‘plamlari mavjud. Hajvchi yozuvchilar xalqaro tanlovlarida «Dafna chambari» olgan (1956, 1957). O‘zbekistonda bo‘lib o‘tgan Osiyo va Afrika mamlakatlari yozuvchilarining Toshkent anjumanlari ishtirokchisi.
Asarlari o‘zbek («Musht ketdi», 1966; «Xushtak afandim», 1969; «Futbol qiroli», 1978 va h.k.) va boshqa tillarda nashr qilingan.
– Murod og‘a har narsani biladi, – deyishdi. Qishloqqa kelganimda bir necha marotaba Murod og‘aning uyida mehmon bo‘lgandim. Murod og‘ani bu safar uyidan emas, qahvaxonadan topdim. – Murod og‘a, siz bilar ekansiz, har holda shunday deyishdi. Qani aytingchi, bo‘lib o‘tayotgan davomi…
Hozir besh-olti turk xonadonlari iborat qishlog‘iga yo‘l olsangiz ham kamida bir yo ikki inglizcha biladigan odamlarni topasiz. Avvaldan shundaymidi, yo‘qmi bilmayman to‘g‘risi. Bilganim shuki bolaligimda Istanbul degan ulkan shahardayam ingliz tilini biluvchi odamlar barmoq bilan sanalardi. Maktablarda xorijiy til sifatida davomi…
Bog‘ ichkarirog‘ida joylashgan, qanshariga “19” raqami ilingan ikki qavatli, yog‘och uyning pastki qavatidagi ijarachi xonadonidagi narsalarning ko‘pini sotib yubordi. Mahalladagilar ularning birortasini begona qilishmadi. Qulog‘ini ding qilib o‘tirganlar bu xabarni eshitishi bilan o‘sha uyga qarab yugurishdi. Uydagi televizor shkafi, bir davomi…
Ikkinchi qavatimizga yangi ijarachilar ko‘chib kelishdi. Ularning kelishi oson bo‘ldiyu biroq ashqal-dashqallarini tashishiga naq bir hafta ketdi. Xabaringiz bor, hozirgi ko‘pqavatli uylarda istiqomat qiluvchilar eski odamlarday oqibatli emas. Hatto bitta qavatda yashab turib ham bir-birini tanimaydigan, salom-alik qilmaydigan qo‘shnilar bor. davomi…
— Sos, sos! Nuqta, chiziqcha, chiziqcha, chiziqcha, nuqta, nuqta, nuqta, chiziqcha. Sos! Tat, taa… tat, tat, taa… tat… Sos! Chiziqcha, chiziqcha, nuqta, chiziqcha, nuqta. Sos! Xabar Unqopani yuk tashish kemasidan kelardi. Eng yaqin sohildagi xabarchi Unqopani kemasiga javoban morze yozuvida: davomi…
Aziz Nesin. Keyin xursand bo‘lasiz. Hajviy hikoyalar, Roman. [Turkchadan M. Hakimov tarjimasi]. — Toshkent, Adabiyot va san’at nashriyoti, 1976. Mashhur turk adibi Aziz Nesinning nomini butun jahon biladi. Uning ajoyib hikoyalari, romanlari va ertaklari dunyoning juda ko‘p tillariga tarjima qilingan. davomi…
Stol tagidan muqovasi ko‘k, mo‘jazgina, usti zarhal yon daftarcha topib oldim. Kimniki bo‘ldi ekan, degan xayolda ichini ochdim. Iya, bu nimasi? Daftarchaning birinchi betiga baobro‘ bir kishining, juda ham baobro‘ kishining turar joyi, telefon nomeri yozib qo‘yilgan. Qani, bu yog‘ini davomi…
Shakarpazlikda bobomning oldiga tushadigan odam bo‘lmagan ekan. Otam rahmatlik serg‘ayrat odam bo‘lganidan do‘kon ochib, qandolatfurushlik qila boshlabdi. Yonimizdagi miskar ancha bema’niroq ekan, kelgan xaridorlarning eshagini to‘g‘ri do‘konimizning oldiga bog‘lataveribdi. Buni ko‘rib otamning jahli chiqibdida, miskarlik hunarini ham o‘rganib olibdi. Unga davomi…
Rosa holdan toyganman. Toleim pastga o‘xshaydi, qayerga ish so‘rab bormayin, yo‘q, degan javobni olaman. Ahvoling nochor bo‘lganidan keyin miyaga har xil bo‘lar-bo‘lmas fikrlar kelaverarkan. O‘zim Machkadan Do‘lmabog‘cha tomonga qarab ketyapmanu, yetti uxlab tushga kirmaydigan xayollar og‘ushidaman. Bir payt qarasam, stadionning davomi…
Biz oliy hunar maktabida o‘qiymiz. Ichimizda eng yoshi yigirma uchga chiqqan. Maktabimizga yangi direktor tayinlanganiga ikki oy bo‘ldi. U ishni oldingi direktor nimalar qilganini o‘rganishdan boshladi. Buni qarangki, oldingi direktor anchagina ishlar qilib qo‘ygan ekan. U maktab yerto‘lasini bir yarim davomi…