ЎШЛИК ҚАЛПОҚБОШ ЁЗУВЧИДАН — Кўчаларинг чақир-чуқур, қурбақалар бақир-буқир, кафшларинг шап-шапига патакларинг чапак чалар; капаратга югура кўров, хотинга упа оласан, қизингга бўлса ироқи собун, ўғулчангга ошиқ оласан; ўчирт туриб зерикмағил, кутиб-кутиб савоб оласан. Сенга савоб керакмас-а бошингга бир шапка керак, қўлингга давоми…
Жиддий Ўйчи ўйини битирғунча, ишчи ишини қип қўяди, депти боболар. Шунга ўхшаш «Иттиҳоди ислом» ва «Иттиҳоди турк»[1] деб жовраб, бошини қовуштирса оёқиға ҳайрон бўлиб юрган ахди иттиҳодлар[2] истиҳорадан[3] бош кўтаргач кўрдиларким, арава лайлак! «Ла ҳавла валақуввата» ўқилди ва оҳистагина савол давоми…
«Муштум» ўзининг ёзишғучиларининг самимиятини, дардини яхши биладир. Чунки дард бўлмаса, самимият бўлмаса, биз подачини қўлида калтаги билан кўрмас эдик. Биз бу ўринда шу самимий йўлдошларимизға, қўлдошларимизға бир-икки оғиз гап сотмоқчи бўламиз: сиз бир муҳитда яшайсиз; яъни қишлоқда, шаҳарда ёки кўйда. давоми…
Бу йўлларни қоралағучининг ота-бобоси ҳазрати Одам атодан тортиб, гоҳи деҳқон, гоҳи мардикор, гоҳи саржинчи, қисқаси шулки, зодагонлар таъбирича, «Бири бит бити сирка» бўлмай келган ўнқовсизлар[1] синфидандир. Аммо мен бўлсам мустамлакачилар калтагини еб, калтак зарби билан кўзим мошдек очилиб (уруб қолинг давоми…
I Эҳтимолки, сарлавҳани ўқуғанингизда тасфияи нафс[1], тазкияи қалб[2] қилғучи ва қилдирғучи, нур ичига чўмилган, риёзат[3] билан чўпустихон, тамом фоний, фақир ва эҳтиёж билан ҳамнишин[4] бўлған вужудларни кўз ўнгимизга келтурарсиз. Лекин ҳар кимнинг кўриши ҳар турлукдир. Эшонларимиз!.. Мана, маним кўз ўнгимга давоми…
Яхшилиққа ўрганган бир банда осонлиқ билан ўз яхшилиғини қўймайдир. А, ёмон-чи, Худо паноҳ берсун, ит суяк чайнамаса, тиши қичийдир. Хулоса, ёмон ёмонлиғини, яхши яхшилигини ташлай олмайдир. Мабодо ташласа, боши оғрийдир, кўзи чиқадир. Демак, масаламизнинг фалсафий ёғи тамом бўлиб, жиддий ва давоми…
«Муштум» бу кун ўзининг 25-нчи сонини тўлдириб байрам қиладир. Бу байрамда ўзимнинг ҳам иштироким бўлғани учун… Ўзрсиз безрайгали уялдим, тўғриси. Яъни узр айтмакчиман. Узрим гуноҳимдан (?) хунук чиқса, яна узрим бор! Биз, шўролар ҳукуматининг баракасида «Муштум» деган бир кулги журналға давоми…
Юбилейимиз муносабати билан Истатистикаси бор бир миллат ойнаси бор бир қавм демакдир. Ойнангиз қўлингизда бўлса, шубҳа йўқки, дийдори шарифингиз сайхонидаги барча қинғир-қийшуқликларни кўрарсиз. Истатистика деган нарса халқимизнинг тушига ҳам кирмаган, яъни миллати нажибамиз[1] бундай неъмати ажибадан маҳрум бўлса-да, аммо бу давоми…
Тошканд ва теварагида маориф ойи билан бирга ёғмур ойи ҳам эълон қилинди. Чакканинг ўтиши чаккидир, негаки, Эски шаҳар халқи сувда сузиш илмидан баҳрасиздир, вақтдан истиъфода қилуб ҳар бир оила ўрдак боқсун, ҳозирга бир юз етмиш уй йиқилуб, катталардан уч юз давоми…
Хотун-қизларнинг байналмилал кунига бағишлаб Бу кун хотун-қизларнинг байналмилал байрам кунлари. Албатта, бу «муштипар»ларнинг кўнгилларини олмоқ ҳар бир белида белбоғи бор бўлған кишининг вазифасидир. Бироқ биз ҳайрондирмизки, қайси йўсун билан уларнинг кўнгилларини олиш керак? Биз бу нуқтани ўбдан ўйлаб кўрдик. Аммо давоми…