Вадуд Маҳмуд. Янги давр, янги йўл (1924)

Туркистон ўлкаси ўзининг тарихида тоза япроқларга эга бўлмоқда. Хаёлга ўтмаган воқеаларни ҳақиқат шаклида қарши олмоқда. Оврупонинг Оврупо маданияти аталғон йўл остида жони чиқиб, инграб ётғон шу чоқда Ўзбекистон ўзини янги ҳаёт эшиги олдида кўрадир. Оврупо «сарват»нинг қонли ва чиркин панжалари давоми…

Вадуд Маҳмуд. Каллами, кулоҳми? (1925)

Эскидан «ақл ёшда эмас, бошда» деган оталар сўзи юрадир. Янги ижтимоий эҳтиёжлар тақозасиданмидир, надандир, бу кунги Туркия жумҳурият ҳукумати янги бир мақол ўртаға отмишдир. Уда «Асрийлик каллада эмас, кулоҳдадир!» Эски мақолнинг тўғрилиғини кундалик ҳаётимиз билан исбот қилинмоқда бўлса ҳам, ажабо давоми…

Вадуд Маҳмуд. Тил ва ҳарф масалалари (1925)

Бу кун турк дунёсининг энг муҳим масалаларидан бири ҳар ерда кўтарилмақда бўлғон тил ва ҳарф масалаларидир.Бу масала фақат бу йил очилғон ва бошланғон нарса эмасдир.1905 йил Русиё инқилоби, 1908 йилдаги Туркия инқилобидан илгари бошланиб, булардан кейин қайнағон ва ҳалигача давом давоми…

Вадуд Маҳмуд. Яхши эмас (1923)

Бу кунларда ҳукумат доираларида муассасаларни марказлаштириш фикри қўзғолгандир.Бу жуда яхши фикрдир. Албатта, ҳукумат идораларининг бир ерда бўлиши ҳам шул идораларнинг ишларининг тартибли боришига сабаб бўлур, ҳам мурожаатчиларга осон бўлур. Бу фикрни биз ҳам олқишлаймиз.Маълумки, ҳозир Туркистоннинг ҳар ерида маориф ишларига давоми…

Вадуд Маҳмуд. Марҳум Шокир Мухторий (1921)

1920 йил декабр охирларида машҳур муаллим ва муҳаррирларимиздан Шокирхоний ўртоқ дунёдан ўтди. Бу киши ўзининг қалами билан танилган бир кишидир. Бу кишининг шеърлари Оренбургда чиқадирғон «Шўро» мажалласида ва Туркистон газеталарида босилар эди.Инқилобдан бурун Фарғонада муаллимлик қилғон, инқилоб бошларинда ўзининг мақолалари давоми…

Вадуд Маҳмуд. Туркистонда майхўрлик (1923)

Бўза, май ва умуман кайф берадурғон ичкиликларининг зарарли бўлиши тўғрисида сўзлаб ўлтириш ортиқчадир. Унинг қандайин заҳри беомон экани илман собитдир. Яқинда бутун Русия олимларининг Масковда бўлуб ўткан қурултойи ақлсизлик-жинниликнинг ичкиликка жуда яқин алоқада бўлганини исбот этди.Бу нарса Туркистоннинг бутун шаҳар давоми…

Ҳожи Муин. Форсча алифболар тарихи (1926)

Туркистонда усули жадид мактаблари учун форсча-тожикча рисолалар ёзиш фақат Самарқандда бошланадир. 1903нчи йидда Самарқандда янги мактаблар очила бошлаши билан баробар унга мувофиқ тожикча китобларга эҳтиёж сезилди. Бу вақтда мундай китоблар йўқлиғидан Тотористонда босилғон баъзи бир форсча рисолаларни олдириб қўлланишға мажбурият давоми…

Ҳожи Муин. Ўзбекча алифболар тарихи (1926)

Туркистонда илмий-адабий уйғонишнинг бошланишиға йигирма беш йил тўлиб ўтди. Бу муддатнинг ўктабр инқилобиғача бўлғон даврида ҳар бир шаҳарда янги мактаблар, баъзи жойларда жамияти хайрия ва кутубхоналар очидди. Турли мактаб ва мутолаа китоблари ёзилиб босилди. 1901нчи йилдан эътиборан Кўқон ва Тошкантда, давоми…

Ҳожи Муин. Генерал Фун Кауфманнинг хитобномаси (1926)

Бу кунларда Туркистоннинг «фотиҳи» бўлғон генерал Фун Кауфманнинг Самарқанд шаҳрини олғондан кейин халқни тинчлиққа даъват қилиб ёзғон бир хитобномасининг асли нусхаси қўлимизга тушди. 1868 йил 2 май (янги хисоб билан 18 майда) Фун Кауфман амир Музаффар аскари билан урушиб, Самарқандни давоми…

Ҳожи Муин. Тўй-таъзия исрофлари (1924)

Инқилоб даврида энг кўп мавзуи баҳс бўлғон масалалардан бири, шубҳасиз, тўй ва таъзия исрофларидир. 6-7 йил ичида ўзбек матбуоти, айниқса, Самарқандда чиққан газеталар тўй, таъзия исрофотининг ислоҳи учун кўп нарса ёздилар ва бу тўғридаги фикр-мулоҳазаларини ҳукуматга такдим этдилар. Бир неча давоми…


Мақолалар мундарижаси